Türk Ceza Kanunu ve Genital Muayene Suçu

The Turkish Penal Code and Genital Examination Crime

Hasan Tahsin KEÇELİGİL

Genital muayene suçu, 765 sayılı eski Türk Ceza Kanunu’nda yer almıyordu. İlk defa 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun özel hükümler kitabında 287. maddede düzenlenmiştir.

Bu maddede, hukuka aykırı biçimde genital muayene yapılması, bağımsız bir suç olarak tanımlanmıştır. Genital muayene için hakim veya savcı kararı gereklidir. Aksi takdirde suç olarak ifade edilmiştir.

Bu yasal düzenleme daha önceki dönemlerde toplum hayatında yaşanan ve insan hakları ihlallerine neden olan bazı uygulamalara son vermek amacını taşımaktadır.

Türk Ceza Kanunu, Genital Muayene, Bekaret Kontrolü, İnsan Hakları.

Genital examination crime didn’t take place in the former Turkish Penal Code No.765. It is arranged for the first time as a specific provision under the article 287 of Special Provisions part of Turkish Penal Code No.5237.

In this article performing the genital examination against the law has been described as an independent crime. Judge or Prosecutor’s order is required for genital examination. Otherwise this action is considered as a crime.

This legal regulation aims to terminate the practices causing to human rights violations encountered in social life previously.

Turkish Penal Code, Genital Examination, Virginity Examination, Human Rights.

Giriş

Genital muayene suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun “Özel Hükümler” başlıklı ikinci kitabında, “Millete ve Devlete Karşı Suçlar ve Son Hükümler” başlıklı dördüncü kısmın “Adliyeye Karşı Suçlar” başlıklı ikinci bölümünde 287’nci maddede düzenlenmiştir. "Genital muayene" başlığını taşıyan bu maddeye göre; "Yetkili hakim ve savcı kararı olmaksızın, kişiyi genital muayeneye gönderen veya bu muayeneyi yapan fail hakkında üç aydan bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Bulaşıcı hastalıklar dolayısıyla kamu sağlığını korumak amacıyla kanun ve tüzüklerde öngörülen hükümlere uygun olarak yapılan muayeneler açısından yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmaz"¹.

Madde metninde hukuka aykırı biçimde genital muayene yapılması, bağımsız bir suç olarak tanımlanmıştır. Kişilerin beden bütünlüğü ve bireyin ruhsal sağlığı üzerinde olumsuz etkileri olan genital muayenenin, ancak, yetkili hâkim ve savcı kararıyla yapılacağı hükme bağlanmış ve böyle bir karar olmaksızın genital muayeneye gönderme suç olarak düzenlenmiştir².

I. Eski ve Yeni Ceza Kanununun Karşılaştırılması

765 sayılı eski Türk Ceza Kanununda yer almayan genital muayene suçu, ceza hukukumuza ilk kez 5237 sayılı Kanunla girmiş, gerek kanunlaşma aşamasında gerek kanunlaştıktan sonra üzerinde en çok konuşulan ve en çok eleştirilen düzenlemelerden biri olmuştur³. Genital muayene suçuna ilişkin düzenleme, önceki dönemde toplum hayatında yaşanan ve insan hakları ihlallerine neden olan bazı uygulamalara son vermek amacını taşımaktadır. TCK m. 287'nin düzenlenmesinde, geçmişte ''bekâret" veya "kızlık muayenesi" adı altında himen muayenesinin ana-babalar; nişanlı, eş ya da kişinin yakını konumundaki erkekler; okul ve yurt müdürleri; genç kızlara iş verecek yöneticiler (ör. bir askeri kurumda işe girişte), onları yatılı okullara ve yurtlara alacak olanlar; kadın tutukluların ve mahkûmların bulunduğu kurumların sorumluları; kolluk güçleri vb. konumdaki kişiler, giderek neredeyse tüm toplumun böyle bir incelemeyi hekimden isteme hakkına, hatta yetkisine sahip görünmesi kabul edilebilir bir hekimlik uygulaması olmadığından; ciddi bir insan hakları ihlali olarak değerlendirilmiş, bu tür muayenelerin yapılmamasının önerilmesinde etkili olmuştur⁴.