Hekimin Hukuki Sorumluluğu

Legal Liability of Medical Doctor

Öz Seçer

Hastalıkları önlemek, tedavi etmek veya hafifletmek için tıbbi faaliyette bulunan hekim, bu faaliyetleri esnasında hukuka aykırı bir davranışla hastasına zarar verdiğinde sorumlu olmaktadır. Özel hukukta sorumluluk kavramı ile bir kimsenin hukuka aykırı bir fiille başkasına vermiş olduğu zararı tazmin etmekle yükümlü olması anlatılmak istenmektedir. Hekimin hukuki sorumluluğu kavramı, hekimin tıbbi faaliyetlerin icrası sırasında, hastasına hukuka aykırı olarak vermiş olduğu zararı tazmin etmekle yükümlü olmasını ifade etmektedir. Sorumluluğun kaynağını hekim ile hasta arasında önceden açık veya örtülü olarak kurulmuş bir akit veya somut olayın özelliklerine göre vekâletsiz işgörme veya haksız bir fiil teşkil eder.

Sorumluluk, Hekim, Hasta, Sözleşme, Vekâletsiz İşgörme, Haksız Fiil.

Medical doctors exercising a medical treatment to prevent, treat or alleviate diseases, are responsible for damages caused their unlawful conducts towards their patients. Concept of liability in private law means obligation to pay compensation of a person who causes loss by an unlawful act to another person. The concept of legal liability of a medical doctor means obligation of the doctor to pay indemnity for damages caused to their patient by unlawful medical activities. The liability arises out of a contract previously concluded expressly or implicitly between the doctor and their patient or out of a tort or of an agency without authority.

Liability, Medical Doctor, Patient, Contract, Agency Without Authority, Tort.

GİRİŞ

Tıp bilimi, 19’uncu yüzyılın başından bu yana teşhis ve tedavi yöntemlerinde getirdiği yeniliklerle sürekli bir gelişme içerisindedir¹. Bu gelişmelerle birlikte, tıbbi faaliyetlerde bulunan hekimlerin sorumluluk alanları da genişlemekte ve kendine özgü nitelikler kazanmaktadır². Bunun sonucunda da, bilim ve teknikle meydana gelen oluşumları izlemek onlara ayak uydurmak durumunda kalan hukukun, hekimin hukuki sorumluluğu konusunu kendi kurallarıyla özel olarak düzenlemesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır³.

Hayatın belirli dönemlerinde herhangi bir sebepten dolayı kişinin beden ve ruh sağlığında meydana gelen bozulmalar, diğer bir deyişle sağlık durumunda meydana gelen aksamalar, modern toplumda sağlığı bozulmuş olan kişi yani hasta ile hekimi karşı karşıya getirir. Hukuk düzeni tarafından tıp mesleğini icra yetkisiyle donatılmış olan hekim, hastanın sağlığını düzeltmek için çeşitli müdahalelerde bulunur. Bu müdahaleler, hastalığın türüne ve şiddetine göre, basit teşhis ve ilaçla tedavi yöntemlerinden en ağır ameliyatlara kadar uzanırlar⁴. Hepsinde var olan amaç, kural olarak hastalığın tedavisi yani hastanın iyileştirilmesidir. Hedef, hastanın iyileştirilmesi olmakla beraber, bazen tam tersi yönde de sonuçlar da doğabilir; örneğin hastanın durumu ağırlaşabilir veya hasta ölebilir. Böyle bir durumda, hasta veya onun ölümü halinde geride kalanların uğradıkları zararın tazmini için kim veya kimlere hangi hukuki esaslara dayanarak başvurabileceklerinin belirlenmesi gerekecektir⁵.

Hekimlerin mesleki faaliyetleri, toplumun her kesimini yakından ilgilendirmekte, bu faaliyetlerin icrası çeşitli şekillerde belirmektedir. Hekimlerin bir kısmı kamu sektöründe, devlet hastanelerinde, kliniklerinde, dispanser ve sağlık yurtlarında görev yapmakta, diğer bir grup hekim ise serbest olarak muayenehane açmak suretiyle çalışmaktadırlar. Serbest hekimlerin az sayıda olsa da özel hastaneler veya klinikler kurdukları yahut bu özel hastanelerde hizmet akdi ile çalıştıkları, hastalarını tedavi ve ameliyat ettikleri de görülmektedir⁶.