Anayasa Mahkemesi’nin Suçta Kanunilik İlkesi ile İlgili Bir Kararının İncelenmesi
Analysis of a Constitutional Court Decision Concerning Legality Principle
Ümit KOCASAKAL
Hukuk devletinin yapıtaşlarından birisi olan kanunilik ilkesi, bilindiği üzere ceza hukukunda özel bir anlama ve öneme sahip bulunmaktadır. Bu ilke yoluyla, kişilerin kanunda düzenlenmeyen bir fiil sebebiyle keyfi olarak suçlanmalarının önüne geçilmekte, böylece birey hukuki ve fiili bir güvenceye kavuşturulmaktadır. Bir anlamda kanunilik ilkesi, hukuk güvenliğinin teminatı, keyfiliği gidermenin en önemli aracı olmaktadır. Ancak kanunilik ilkesinin güvence işlevini yerine getirebilmesi için, fiilin sadece kanunda belirtilmiş olması yeterli olmamaktadır. Bunun yanı sıra suçu oluşturacak fiilin aynı zamanda öngörülebilir, açık ve belirgin olması da şarttır. Bu nedenle ceza normunda, öngörülebilirliği ve belirliliği zedeleyebilecek, kıyasa imkân verecek şekilde “gibi”, “ve benzeri” şeklinde ifadelere yer verilemez.
Kanunilik İlkesi, Hukuk Devleti, Hukuk Güvenliği, Belirlilik İlkesi, Kıyas Yasağı, Temel Haklar ve Özgürlükler, Örtülü Kazanç Aktarımı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Anayasa.
Being one of the constituents of a state governed by the rule of law, legality principle is of particular importance under the Criminal Code as known. Via this principle, arbitrary incrimination of a person due to an act not regulated under the law is averted, which secures legal and factual guarantee for the individuals. In a sense, legality principle has been the guarantee for legal security as well as the principal tool for the elimination of arbitrariness. However, in order for the legality principle to fulfill its guaranteeing function, it is not sufficient, though required, for the act to be defined under the code. Thus, the acts defined as offenses under the code shall be foreseeable, explicit and apparent. Therefore, expressions such as “like, alike”, “etc.” shall not be used as these could damage predictability and certainty, and could pave the way for comparison.
Legality Principle, State Governed by the Rule of Law, Legal Security, Principle of Clarity and Definiteness, Lex Stricta, Fundamental Rights and Freedoms, Hidden Income Shifting, European Convention on Human Rights, Constitution.
Giriş
“Temel ahlak ilkeleri yoksa boş yasalar ne işe yarar?”
HORATİUS
Anayasa Mahkemesi (AYM), anılan kararında, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun, güveni kötüye kullanma suçunun nitelikli hallerini ortaya koyan 110’uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan ve örtülü işlemlerde bulunma fiillerini gösteren düzenlemede yer alan “gibi” sözcüğünü Anayasanın 2’nci ve 38’inci maddelerine aykırı bularak oyçokluğuyla iptal etmiştir.
