Spor Anonim Şirketi Tüzel Kişiliği ve Spor Anonim Şirketi Yöneticilerinin Sorumluluğu

Legal Entity of Sports Joint Stock Company and Responsibility of Sports Joint Stock Company Managers

Beşir Fatih DOĞAN, Temel GÜNER

26 Nisan 2022 tarih ve 31821 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7405 sayılı Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu (Spor Kanunu)’nda, spor kulüplerinin ekonomik ve finansal anlamda daha sürdürülebilir hale gelmesini sağlamak amacıyla bazı düzenlemeler yapılmıştır. Öncelikle amatör kulüpler de dâhil bütün spor kulüplerinin şirketleşmesine izin verilmiştir. Böylece spor kulüplerinin, gelir elde etmelerini zorlaştıran dernek yapılanması yerine anonim şirket şeklinde örgütlenmelerinin önü açılmıştır. Ayrıca spor anonim şirketi adı altında yeni bir tüzel kişilik ihdas edilerek, bu tüzel kişinin işleyişi hakkında Türk Ticaret Kanunu (TTK)’ndan ayrılan bazı özel düzenlemeler yapılmıştır. TTK’den ayrılan düzenlemelerden birisi spor anonim şirketi yöneticilerinin sorumluluğuna ilişkindir. Spor Kanunu ile spor kulüp yöneticilerinin daha özenli hareket etmelerini sağlamak adına kapsamlı kusursuz sorumluluk halleri öngörülmüş ve kusursuz sorumluluk hallerinde ortak ve alacaklılara doğrudan talep hakkı tanınmıştır. Ayrıca Kanunda, ibranın menfi borç ikrarı niteliği yerine sadece güven beyanı niteliğinde olduğu izlenimi uyandıran bazı ifadelere yer verilmiştir. Çalışmamızda spor anonim şirketi kavramı ile spor anonim şirketi yöneticilerinin sorumluluğu konuları incelenmektedir.

Spor Kulübü, Spor Anonim Şirketi, Finansman, Dernek, Sorumluluk.

In the Law No. 7405 on Sports Clubs and Sports Federations (Sports Law), which was published in the Official Gazette dated April 26, 2022 and numbered 31821, some arrangements were made in order to make sports clubs more economically and financially sustainable. First of all, all sports clubs, including amateur clubs, were allowed to be incorporated. Thus, the way has been opened for sports clubs to organize in the form of joint stock companies instead of the association structure that makes it difficult for them to generate income. In addition, a new legal entity was established under the name of a sports joint stock company, and some special regulations were made regarding the functioning of this legal entity, departing from the Turkish Commercial Code (TTK). One of the regulations that are separated from the TCC is related to the responsibility of the directors of sports joint stock company. With the Sports Law, comprehensive strict liability conditions are envisaged in order to ensure that sports club managers act more carefully, and partners and creditors are given the right of direct claim in cases of strict liability. In addition, there are some expressions that give the impression that the release is only a declaration of trust instead of a negative debt acknowledgment. In our study, the concept of the sports joint stock company and the responsibility of the managers of the sports joint stock company are examined.

Sports Club, Spor Joint Stock Company, Financing, Association, Responsibility.

I. GİRİŞ

Spor kamuoyunda uzun süredir merakla beklenen 7405 sayılı Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu (Spor Kanunu) 26 Nisan 2022 tarih ve 31821 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Birincil amacı ülke genelindeki spor, özellikle de futbol kulüplerinin finansal durumunu düzeltmek olan bu Kanun spor kulüpleri ve federasyonlar hakkında yeni ve kapsamlı düzenlemeler içermektedir. Bu düzenlemelerden en önemlilerinden birisi spor anonim şirketi tüzel kişiliğidir. Kanun koyucu spor anonim şirketi tüzel kişiliği adı altında yeni bir tüzel kişilik ihdas ederek, bunun yönetimi, denetimi ve finansal işleyişi hakkında kapsamlı düzenlemeler yapmış, böylece spor kulüplerinin ekonomik ve finansal anlamda daha iyi konuma gelmelerini, mali sorunlarını kalıcı şekilde çözmeyi amaçlamıştır¹. Spor kulüplerinin ekonomik ve finansal anlamda daha iyi konuma gelmelerini temin için Kanunda ayrıca spor anonim şirket yöneticileri açısından kapsamlı kusursuz sorumluluk halleri öngörülmüştür². Çalışmamızda spor anonim şirketi tüzel kişiliği ve spor anonim şirketi yönetim kurulu başkan ve üyelerinin sorumluluğu konuları incelenmektedir.

II. 7405 SAYILI SPOR KULÜPLERİ VE SPOR FEDERASYONLARI KANUNU YÜRÜRLÜĞE GİRMEDEN ÖNCEKİ DÖNEMDE SPOR KULÜPLERİNİN HUKUKİ STATÜSÜ

Geçmişten günümüze gerek amaç unsuru³ gerekse vergisel avantajları⁴ sebebiyle spor faaliyetleri genel olarak dernek statüsünde örgütlenmiş, spor alanında şirketleşme pek gerçekleşmemiştir⁵. Ancak zaman içerisinde başta futbol olmak üzere, basketbol ve voleybol gibi bazı branşların ticarileşmesi ve ticari faaliyetlerin dernek statüsünde yürütülmesinin hukuki ve yönetsel anlamda doğurduğu sorunlar ticari kimlik kazanan spor kulüplerinin şirketleşmesine ilişkin yasal düzenleme yapma ihtiyacını ortaya çıkarmıştır⁶.

Türk hukukunda sporda şirketleşmeye ilişkin ilk yasal düzenleme 1986 tarihli Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu⁷ m. 24/3 hükmü ile yapılmıştır. İlgili hükümde spor kulüplerinin, “profesyonel takımlarını”, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kuracakları veya kurulmuş olan “şirketlere”devredebileceği veya profesyonel futbol takımlarını kiraya verebileceği öngörülmüştür⁸. Bu düzenlemede şirketin türüne ilişkin herhangi bir sınırlama öngörülmemekle birlikte şirketleşme “profesyonel takımlar” ile sınırlandırılmış, amatör takımların şirketleşmesine izin verilmemiştir. 1992 tarihli Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun⁹ m. 27 hükmünde de futbol dalında faaliyet gösteren kulüplerin, futbol şubelerini kanunlarda belirtilen şekil ve esaslarda kuracakları veya kurulmuş “anonim şirketlere” devredebileceği öngörülmüştür. Futbola özgü bu hüküm 05.05.2009 tarih ve 5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun¹⁰ ile yürürlükten kaldırılmış, bunun yerine Türkiye Futbol Federasyonu Statüsü¹¹ m. 76/5 hükmüyle futbol faaliyetlerinin “anonim şirketlere”devredilebileceği düzenlenmiştir. Daha sonradan Türkiye Basketbol Federasyonu Ana Statüsü¹² m. 38/1, Türkiye Voleybol Federasyonu Ana Statüsü¹³ m. 39/1 ve Türkiye Hentbol Federasyonu Ana Statüsü¹⁴ m. 39/1 hükümleriyle spor kulüplerinin, basketbol, voleybol ve hentbol faaliyetlerini de “anonim şirketlere” devredebileceği hüküm altına alınmıştır. Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu’nda şirketleşme konusunda tip serbestisi kabul edilirken bahsi geçen Federasyon Statülerinde şirketleşme anonim şirket ile sınırlandırılmıştır¹⁵.