Kamu Kurum ve Kuruluşları Zararına Dolandırıcılık Suçu (TCK m. 158/1-e)

Fraud of Damage to Public Institutions and Organizations (TPC Art. 158/1-e)

Uğur ARSLAN

2019 yılı sonunda ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını sadece birçok insanın ölümüne değil, aynı zamanda dünya ekonomisinde olumsuzluklara neden olmuştur. Salgın nedeniyle üretimde ve lojistikte yaşanan aksamalar fabrikaların üretime ara vermesine, arz sıkıntısına ve fiyat artışlarına neden olmuştur. Uzmanlara göre küresel enflasyonun beklenenden daha uzun süre yüksek seyretmesi birçok ülkede resesyon ihtimalini artırmaktadır. İktisadi darboğazlar, enflasyon ve resesyon gibi süreçler işsizliğin artmasına bununla beraber de suç oranlarının yükselmesine yol açmaktadır. Hırsızlık, yağma ve dolandırıcılık gibi suçlar da özellikle böyle dönemlerde artışa geçmektedir. Nitekim 2021 yılı itibarıyla bu üç suç Türkiye’de en fazla işlenen suçlar olarak istatistiklerde yerlerini almıştır. Kamu kurumları zararına dolandırıcılık suçu mülga 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 504/4 maddesinde meri TCK’da ise madde 158/1-e’de düzenlenmiştir. Kamu hazinesinin korunmasının hedeflendiği bu suç bakımından suçun konusu ve suçun oluşması için aranan diğer şartlar basit dolandırıcılık suçu ile aynı olup tartışmaların hilenin niteliği ve içtima konusunda yoğunlaştığı görülmektedir.

Kamu Kurumları,Kamu Kuruluşları,Aldatma,Hile,Dolandırıcılık Suçu.

The Covid-19 epidemic, which emerged at the end of 2019 and affected the whole world, caused not only the death of many people, but also negativities in the world economy. The disruptions in production and logistics due to the epidemic affected the public and private sectors, and the interruption of production by the factories caused supply shortages and price increases. According to experts, global inflation remains high for longer than expected, increasing the likelihood of recession in many countries. Processes such as economic bottlenecks, inflation, and recession lead to an increase in unemployment and an increase in crime rates. Crimes such as theft, looting and fraud increase especially in such periods. As a matter of fact, as of 2021, these three crimes took their places in the statistics as the most committed crimes in Türkiye. The crime of fraud to the detriment of public institutions is regulated in article 504/4 of the Turkish Penal Code (TPC) numbered 765, and in article 158/1-e of the Turkish Penal Code. The subject of the crime aimed at protecting the public treasury and the other conditions sought for the perfection of the crime are the same as for the simple fraud crime. In terms of this crime, it is seen that the discussions especially focus on the nature of cheating and aggregation.

Public Institutions,Public Establishments,Deception,Lie,Fraud Crime.

GİRİŞ

Günümüzde kamu kurum ve kuruluşları zararına dolandırıcılık suçu olarak nitelendirilebilecek çok çeşitli fiillerin meydana geldiği; üstelik bu suçun ihaleye ve edimin ifasına fesat karıştırma, vergi kaçakçılığı ve belgede sahtecilik gibi birçok suçla iç içe geçtiği/içtima ettiği görülmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumundan (SGK) engelli maaşı almak için sahte sağlık raporu almak, sahte engelli raporu ile özel tüketim vergisi (ÖTV) olmadan araç almak, sahte reçete düzenlemek suretiyle SGK’yı zarara uğratmak, kamu ihalelerinde ihale konusu malın değerini gerçek değerinden yüksek göstermek suretiyle kamu idaresini zarara uğratmak, işveren prim desteği almak için SGK’lı çalışan göstermek gibi eylemler bu kabildendir. Kanun koyucu bu gibi suçların önüne geçebilmek ve kamu hazinesini korumak için kamu kurum ve kuruluşları zararına işlenen dolandırıcılık suçunu, basit dolandırıcılık suçunun nitelikli hâli olarak, Türk Ceza Kanunu’nda¹ (TCK) düzenlenmiştir.

Öğretide dolandırıcılık suçu ile ilgili hayli geniş bir literatürün varlığı malumdur. Öte yandan salt kamu kurum ve kuruluşları zararına dolandırıcılık suçunu ele alan makale, tez veyahut çalışmaya rastlanılmaması bu makalenin yazılması konusunda belirleyici etkenlerden biri olmuştur. Bu çalışma yapılırken (hile unsuru ve içtima gibi) tartışmaların yoğunlaştığı noktalara, mevzuattaki çelişkili veyahut eksik görülen hususlara, öğreti ve uygulama arasındaki farklılıklara (konu ile ilgili güncel içtihatlara da yer verilerek) değinilmiş ve bu şekilde konunun daha iyi anlaşılması, belirsiz noktaların aydınlatılması ve ortaya koyulması hedeflenmiştir.

I. DOLANDIRICILIK SUÇU

TCK’nın “Kişilere Karşı Suçlar” başlıklı 2. kısmının “Malvarlığına Karşı Suçlar” başlıklı 9. bölümünde yer alan dolandırıcılık suçu, “Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak” şeklinde tanımlanmıştır. Suçun basit hâli TCK m. 157’de, nitelikli hâli TCK m. 158’de, daha az cezayı gerektiren hâli ise TCK m. 159’da düzenlenmiştir.