Hekimlerin Özel Hastanelerde Hizmet Alımı Yolu ile İş Görmesinin Sorumluluk Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi

Evaluation of Physicians to Perform a Work Through Service Procurement Method at Private Hospitals in Terms of Liability Law

Hande DENİZ

Hastalıkları önlemek, tedavi etmek veya hafifletmek için tıbbi faaliyette bulunan hekim, bu faaliyetleri esnasında hukuka aykırı bir davranışla hastasına zarar verdiğinde sorumlu olmaktadır. Hekimin hukuki sorumluluğu kavramı, hekimin tıbbi faaliyetlerin icrası sırasında, hastasına hukuka aykırı olarak vermiş olduğu zararı tazmin etmekle yükümlü olmasını ifade etmektedir. Özel sağlık kuruluşlarına hizmet sunan hekimlerin iş görme karşılığı fatura düzenleyebilmeleri için herhangi bir sağlık kuruluşuna hizmet sözleşmesi ile bağımlı olarak çalışmaksızın serbest meslek faaliyeti yürütmesi ya da şirket ortağı olması gerekir. Bu nedenle uygulamada hekimler son zamanlarda özel sağlık kuruluşlarınca şirket kurmaya yönlendirilmektedir. Çalışmamızın amacı hekimlerin fatura karşılığı hizmet vermesinin sorumluluk hukukundaki yansımalarını incelemektir. Çalışmamızda önce hekim, hasta ve hastane arasındaki hukuki ilişkilere genel olarak değindikten sonra, hekimlerin özel hastanelerde hizmet alımı yolu ile iş görmesini sorumluluk hukuku bakımından değerlendireceğiz.

Hizmet Alımı ile İş Görme, Hekimin Sorumluluğu, Sağlık Hukuku, Sorumluluk.

Physicians who carry out medical activities to prevent, treat or alleviate diseases are liable when they cause harm to their patients by unlawful legal acts during these activities. The concept of legal liability of the physician means that the physician is obliged to compensate for the harm he has caused to his patient by unlawful legal acts during the execution of medical activities. Physicians providing services to private health institutions must be either self-employed or be a partner in a company instead of working under a service contract with any health institution in order to issue invoices for their services. Therefore, in practice, physicians have recently been directed to form their companies by private health institutions. The aim of our study is to examine the reflections of the physicians’ invoiced services within the liability law. In our study, firstly, after mentioning the legal relations between physicians, patients and hospitals in general, we will evaluate the physicians work through service procurement method at private hospitals in terms of liability law.

Working with Service Procurement, Physician’s Liability, Health Law, Liability.

Giriş

Günümüzde sağlık sektöründeki işletmelerin ihtiyaç duydukları esas ve yardımcı hizmetleri giderek dış kaynaklara yönelerek sağlamaya çalıştığı gözlemlenmektedir. Bunun nedeni maliyetleri düşürerek kaynak tasarrufu sağlamak, yapı olarak küçülmek, hizmet kalitesini artırmak ve uzmanlık alanlarına yoğunlaşma fırsatı bulmak olabilir. Bu çerçevede sağlık kuruluşları, temel alanları olan muayene, teşhis ve tedavi hizmetlerine odaklanırken yemek, temizlik, güvenlik, veri giriş, danışma, hasta kabul, çamaşırhane vb. ile yardımcı, tıbbi hizmetlerden olan mikrobiyoloji, biyokimya, radyoloji, nükleer tıp, vb. hizmetleri dış kaynaklardan sağlamaktadır¹ . Özel hastanelerin esas faaliyet konularına giren muayene, teşhis ve tedavi hizmetlerinde de (anestezi ve reanimasyon uzmanlık alanı gibi) dış kaynaklara sıklıkla başvurduğu görülmektedir² . Son yıllarda bu sistem neredeyse tüm muayene, teşhis ve tedavi hizmetlerine yansımaya başlamıştır.

23.04.2015 tarihinde 6645 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 49. maddesi ile 5510 Sayılı Kanuna eklenen ek 10. madde kapsamında SGK ile anlaşmalı olan özel hastanelerin veya vakıf üniversitesi hastanelerinin hekimlerden fatura karşılığı hizmet alımı yapmasına imkân tanınmıştır³ .

Ek madde 10/I

“Kurumla sözleşmeli özel sağlık hizmeti sunucuları tarafından Kuruma bildirilen hekimlerden Kurumca belirlenen yüzdelik oran içerisinde kalan ve sözleşme kapsamı branşlarda fiilen hizmet sunan sağlık hizmet sunucusu bünyesindeki hekimlerle sınırlı olmak üzere, a) İl Sağlık Müdürlüklerinden çalışma izni almak suretiyle ve 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanuna aykırı olmayacak şekilde sözleşme ile çalıştırmış oldukları hekimlerden aynı zamanda fatura karşılığı hizmet alımı yaparak, b) Bir iş sözleşmesine tabi olmamakla birlikte, İl Sağlık Müdürlüklerinden çalışma izni almak suretiyle ve 1219 sayılı Kanuna aykırı olmayacak şekilde hekimlerden fatura karşılığı hizmet alımı yaparak, genel sağlık sigortası kapsamındaki kişilere vermiş oldukları sağlık hizmetlerini Kurumca belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak fatura etmeleri hâlinde, verilmiş olan sağlık hizmetlerinin bedeli Kurum tarafından karşılanır.” şeklinde düzenlenmiştir.

Özel sağlık kuruluşlarına hizmet sunan hekimlerin iş görme karşılığı fatura düzenleyebilmeleri için, herhangi bir sağlık kuruluşuna hizmet sözleşmesi ile bağımlı olarak çalışmaksızın serbest meslek faaliyeti yürütmesi ya da şirket ortağı olması gerekir. Bu nedenle uygulamada hekimler son zamanlarda özel sağlık kuruluşlarınca şirket kurmaya yönlendirilmektedir.

Çalışmamızın amacı hekimlerin fatura karşılığı hizmet vermesinin sorumluluk hukukuna yansımalarını incelemektir. Çalışmamızda önce hekim, hasta ve hastane arasındaki hukuki ilişkilere genel olarak değindikten sonra, hekimlerin özel hastanelerde hizmet alımı yolu ile iş görmesinin sonuçlarını sorumluluk hukuku bakımından değerlendireceğiz.