İletişimin Denetlenmesi Tedbiri

Ersan Şen

I. MUHABERAT HÜRRİYETİ VE SINIRLARI

Özel hayatın gizliliği ve korunması kavramını, bireylerin kişiliğini geliştirmek ve manevi değerlerine güvence sağlamak için başkaları tarafından bilinmesini istemediği hususların oluşturduğu ve korunması hukuken gerekli görülen hayat üzerindeki hakkı olarak tarif edebiliriz. Özel hayatın gizliliği ve korunması hakkı, kişinin, özel hayatına ilişkin faaliyetlerini kendisinin bildiği, başkalarının bilmediği, bilmesini istemediği ve başkaları tarafından öğrenildiğinde de kişilik haklarına saldırı niteliği taşıyacak/sayılacak olan bir anlam ifade eder (Ersan Şen, Özel Hayatın Gizliliği ve Korunması Hakkı, Kazancı Yayınları, İstanbul, 1996, s.8 ve 13).

Özel hayat, içerisinde kişiye ait maddi ve manevi değerleri barındırır ve özel hayatın korunması ise, bu değerlerin bir başkası tarafından bilinmesi ve müdahale edilmesini yasaklar. Özel hayatın bir yönünü de haberleşme, yani muhaberat hürriyeti oluşturur. “Muhaberat” kavramı, her türlü özel nitelikteki haberleşme yol ve araçları aracılığıyla (telefon, telgraf, telsiz ve benzerleri) kurulan iletişim anlamına gelmektedir.

Yakın zamanda teknolojinin hızla ilerlemesi, kişilerin kendilerine ait özel alanlarının da süratle daralmasına neden olmuş, yasalar bu hızlı gelişmeye cevap veremez hale gelmişlerdi. Bunun üzerine, özel hayatı ve özel hayatın bir unsuru olan muhaberat hürriyetini gelişen teknolojinin olumsuz etkilerinden korumaya, bu hürriyete hangi koşullarda ve nasıl müdahale edilebileceğine ilişkin yasalar yürürlüğe konulmuş, ayrıca sözkonusu hürriyetin, düzenlenen yasal sınırların haricinde tam manasıyla korunabilmesi için uluslararası sözleşmeler akdedilmiştir.