Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Yönünden Suça İştirak

Complicity in Crime in the Manufacturing and Trafficking of Drugs or Stimulants

Ersin ŞARE

Uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin yarattığı zarar ve tehlike, bireylerin de ötesinde ülke halklarını hatta tüm insanlığı tehdit etmektedir. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunu çoğu zaman belli bir grup insanın bir araya gelerek iş birliği içerisinde işlediği bir gerçektir. Hatta uyuşturucu veya uyarıcı madde ihraç ya da ithal etme suçları, genelde ulusal ve uluslararası boyutta örgütlü olarak işlenmektedir. Bu yüzden uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti yönünden suça iştirak konusu önem arz etmektedir. Cezasının ağır olması nedeniyle suça katkı sağlayanların ne zaman fail ne zaman yardım eden olarak sorumlu olacaklarının tespiti ayrı bir önem taşır. Zira Türk Ceza Kanunu’na (TCK) göre, bir başkasının suç işlemesine yardım eden kişi hakkında hükmolunan ceza indirilmektedir. TCK’nın 188. maddesindeki suç tanımı ve yargı kararları esas alındığında, kullanım amacı dışında, herhangi bir saikle uyuşturucu maddeye temas eden kişilerin fail olarak cezalandırıldığı söylenebilir. TCK’da suçların iştirak halinde işlenmesi genel bir ağırlaştırıcı neden olarak kabul edilmemiştir. Ancak kanun koyucu uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunun iştirak halinde işlenmesini özel olarak ağırlaştırıcı neden olarak düzenlemiştir.

Uyuşturucu, İştirak, Fail, Yardım Eden, Örgüt.

The harm and danger created by drugs and stimulants threaten not only individuals but also the people of the country and even the whole of humanity. It is a fact that a certain group of people often come together and commit the crime of manufacturing and trading drugs or stimulants. As a matter of fact, the crimes of exporting or importing drugs or stimulants are generally committed nationally and internationally by being organized. Therefore, the issue of complicity in the manufacture and trade of drugs or stimulants is important. It is of particular importance to determine when those who contribute to the crime will be responsible as the principal offender or aider and when they will be responsible since the punishment is heavy. Moreover, according to the Turkish Penal Code, the penalty to be impose about the person who assists another person to commit offence, is reduced. Based on the definition of crime and judicial decisions in Article 188 of the Turkish Penal Code, it can be said that people who come into contact with drugs by inducement are punished as the principal offender. In the Turkish Penal Code, committing crimes collectively is not accepted as a general aggravating cause. However, the legislator has specifically regulated that the crime of manufacturing and trading drugs or stimulants is committed as an aggravating cause.

Drugs, Complicity, Offender, Aider, Organization.

GİRİŞ

Uyuşturucu¹ veya uyarıcı² madde kullanımının bireyler üzerinde olumsuz etkileri bulunmaktadır. Bireyin sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yarattığı gibi bireyin suç işleme eğilimini de arttırdığı bilinen bir gerçektir. Zira uyuşturucu veya uyarıcı madde temin etmek için bireylerin yağma veya şiddet içeren başka suçlar işlediklerine sıklıkla tanık olunmaktadır³. Bu yüzden uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin yarattığı zarar ve tehlike, bireylerin de ötesinde ülke halklarını hatta tüm insanlığı tehdit etmektedir⁴. Nitekim “Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti (UUMİT)” suçuna Ceza Kanunu’nun “Kamunun Sağlığına Karşı Suçlar” bölümünde yer verilmiştir⁵. Tüm insanlık yönünden tehdit oluşturması nedeniyle UUMİT suçu bir zarar suçu değil, tehlike suçudur. Başka bir ifade ile fiilin cezalandırılması için mutlak zararlı sonucun ortaya çıkması gerekmez⁶.

Ceza siyaseti gereği, zaman içerisinde uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımının doğrudan ve dolaylı yoldan hapis cezası ile cezalandırılması yerine uyuşturucu veya uyarıcı madde kullananlara ceza dışı tedbirler, mesela tedavi ve denetimli serbestlik tedbirleri, öngörülmeye başlanmıştır⁷. Nitekim Avrupa ülkelerinde ve diğer bazı ülkelerde uyuşturucu madde kullanımına ilişkin olarak hürriyeti bağlayıcı cezaların kaldırılması, uyuşturucu madde kullanımının Kanun’da suç olmasına rağmen uygulamada görmezden gelinmesi ve adli suç olmaktan çıkarılması yaklaşımlarının bulunduğu ifade edilmektedir⁸. Uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suç olarak kabul edildiği ve ağır şekilde cezalandırıldığı halde, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımının yaptırımsız bırakılmasına ilişkin bu yaklaşımlar uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti yönünden Avrupa’yı ve benzer anlayıştaki ülkeleri pazar haline getirmektedir⁹.

Zaman içerisinde UUMİT, küresel ölçekte yasa dışı finans kaynağına dönüşmüş, bu suç özellikle yasa dışı organizasyonların ve terör örgütlerinin finans kaynağı sağlamak için başvurdukları önemli bir araç haline gelmiş, hatta bu açıdan UUMİT suçu ile mücadele, belli oranda organize suçlulukla ve terörle mücadele ile paralel yürütülmeye başlanmıştır¹⁰.