Sigorta Tahkim Komisyonu Nezdinde Verilen Hakem Kararlarına Karşı İtiraz ve Temyizde Parasal Sınırın Belirlenmesi

Determination of the Monetary Limit on Objection and Appeal Against Arbitration Awards by the Insurance Arbitration Commission

Alper Tunga KÜÇÜK

Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından atanan hakem veya hakem heyetinin, uyuşmazlığın çözümüne dair verdiği kararların ancak bir bölümüne karşı itiraz yoluna başvurulabilir. Bu kararlar, başvuru konusu uyuşmazlık değerinin 5.000 TL’yi geçtiği kararlardır. Hakem veya hakem heyeti, talebin bir bölümünü reddederse parasal sınırın nasıl belirleneceğine dair Sigortacılık Kanunu’nda bir düzenleme yoktur. Olması gereken hukuk bakımından itiraz yoluna başvuracak tarafın talebinin kabul edilmeyen bölümü, itiraz yoluna başvurmadaki parasal sınır bakımından belirleyici olmalıdır. Başvuru konusu uyuşmazlık değerinin 40.000 TL’yi geçtiği itiraz hakem heyeti kararlarına karşı temyiz kanun yoluna başvurulabilir. Sigortacılık Kanunu’nda Hukuk Muhakemeleri Kanunu’ndan farklı olarak talebin bir kısmının kabul edilmemesi hâlinde temyiz sınırının nasıl belirleneceğine dair hüküm yer almamaktadır. Sigortacılık Kanunu’ndaki bu eksiklik, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’ndaki hükümlerin kıyas yoluyla uygulanmasıyla giderilebilir. Bu durumda talebin kısmen kabulü hâlinde uyuşmazlık tutarı 40.000 TL’nin üzerinde olsa dahi, temyiz yolunun açık olup olmayacağı talebin kabul edilmeyen bölümüne göre belirlenmelidir.

Sigorta Tahkim Komisyonu, İtiraz, Temyiz, Parasal Sınır.

The objection can be made against only a number of the awards of the arbitrator or arbitral tribunal appointed by the Insurance Arbitration Commission regarding the settlement of the dispute. These are the awards where the value of the dispute, which is the subject of the application, exceeds 5,000 TL. There is no provision in the Insurance Law on how the monetary limit will be determined if the arbitrator or arbitral tribunal rejects a part of the claim. In terms of the law to be proposed, the part of the objection request of the party that is not accepted should be decisive in terms of the monetary limit in applying to the objection remedy. Appeals can be made against the awards of the appeal arbitrators committee, where the value of the dispute, which is the subject of the application, exceeds 40,000 TL. Unlike the Code of Civil Procedure, the Insurance Law does not contain a provision on how to determine the appeal limit in case a part of the request is rejected. This deficiency in the Insurance Law can be filled by applying the provisions of the Code of Civil Procedure by analogy. In this case, if the request is partially accepted, even if the amount of dispute is over 40.000 TL, whether there is right to appeal should be determined according to the part of the request that is rejected.

Insurance Arbitration Commission, Objection, Appeal, Monetary Limit.

Giriş

Sigorta sözleşmelerinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözüm yöntemlerinden biri sigorta tahkimidir.¹ Sigorta tahkimine dair yürürlükte olan mevzuat, Sigortacılık Kanunu m.30 ve Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik’tir.² Ayrıca SK m.30’un çeşitli hükümlerinde Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanunu’na atıf yapılmıştır. HMK m.447, II gereği bu atıfların Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na yapılmış sayılması gerekir.

Sigorta sözleşmesinden kaynaklanan bir uyuşmazlık için Sigorta Tahkim Komisyonuna yapılan başvuru sonucu komisyon, uyuşmazlığın çözülmesi için uyuşmazlık değerine³ göre hakem veya hakem heyeti atar (Yön. m.16/7). Söz konusu hakemin veya hakem heyetinin uyuşmazlığa dair verdiği karara karşı itiraz yoluna başvurulabilir (SK m.30/12). İtiraz başvurusu üzerine itiraz hakem heyetinin verdiği karara karşı ise temyiz kanun yolu mevcuttur (SK m.30/12).

SK m.30’da yer alan “temyiz” ifadesinin istinaf mı yoksa temyiz olarak mı anlaşılması gerektiği, öğretide tartışma konusu olmuş ve bu konuda farklı yargı kararları verilmiştir. Söz konusu tartışmanın ana sebebi, Sigortacılık Kanunu’nun yürürlük tarihinde HMK Geçici m.3/1 ve II’ye göre temyiz ile ilişkili hususlara Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanmasıydı. Bir görüş, bölge adliye mahkemeleri fiilen göreve başladıktan sonra artık bu ifadenin istinaf kanun yolu olarak kabul edilmesi gerektiği yönündedir.⁴ Diğer görüşe göre ise Sigortacılık Kanunu’nda 6327 ve 6456 sayılı Kanunlarla yapılan değişikliklerde “temyiz” ifadesinin muhafaza edilmesinin bilinçli bir tercih olması nedeniyle, itiraz hakem heyeti kararlarına karşı temyiz kanun yoluna başvurulmalıdır.⁵ Öğreti ve uygulamadaki bu tartışma, 19.06.2020 tarihinde verilen İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu kararı ile sona ermiştir.⁶ Bu karara göre, bölge adliye mahkemelerinin fiilen göreve başladığı 20.07.2016 tarihinden sonra itiraz hakem heyetinin kararları, temyiz kanun yoluna tabidir.⁷ Dolayısıyla Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde verilen hakem kararlarına karşı istinaf kanun yolu söz konusu değildir.