Bir Danıştay Kararı Çerçevesinde Organize Sanayi Bölgelerinde Belediyelerin İlan ve Reklam Vergisi Tahsil Yetkisi
Authority of Municipalities to Collect Announcement and Advertisement Tax in Organized Industrial Zones in the Context of a Council of State Decision
Ahmet Alptekin DURU
Özel hukuk tüzel kişiliğine sahip olan ve kamusal ayrıcalıklarla donatılan Organize Sanayi Bölgeleri’nde belediyeler tarafından ilan ve reklam vergisi tahsil edilip edilemeyeceği belediye gelirleri açısından önemli bir husustur. Belediye Kanunu’nda ve Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nda Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu hükümleri saklı tutulmuştur. Ancak bu istisna belediyelerin Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca Organize Sanayi Bölgeleri’nde ilan ve reklam vergisi tahsil etmesine engel değildir. Bu çalışmada, Danıştay’ın bir kararında Organize Sanayi Bölgeleri’nde belediyelerin ilan ve reklam vergisini tahsile yetkili olmadığına ilişkin değerlendirmesi tartışılmaktadır.
İlan ve Reklam Vergisi, Organize Sanayi Bölgesi, Vergi İdaresi, Belediye Geliri.
It is an important issue in terms of municipal revenues whether or not the announcement and advertisement tax can be collected by the municipalities in the Organized Industrial Zones which have a private law legal personality and are equipped with public privileges. The provisions of the Organized Industrial Zones Law are reserved in the Municipality Act and the Metropolitan Municipality Act. However, this exception does not prevent municipalities from collecting announcement and advertising tax in Organized Industrial Zones in accordance with the Municipal Revenues Act. In this study, the decision of the Council of State indicating that the municipalities are not authorized in Organized Industrial Zones to collect the announcement and advertisement tax is criticized.
Announcement and Advertisement Tax, Organized Industrial Zone, Tax Authority, Municipal Revenue.
GİRİŞ
Türkiye’de “vergi” adı altında kamu geliri tahsil etme yetkisi kanunlarla sadece merkezi idare, belediyeler ve il özel idarelerine verilmiştir. Organize Sanayi Bölgeleri (OSB)’nde ilan ve reklam vergisini tahsile yetkili idareyi tespite ilişkin bir uyuşmazlıkta, Danıştay 9. Dairesi, kanun yararına temyiz edilen bir vergi mahkemesi kararını, OSB’de belediyenin yetkisi olmadığı gerekçesiyle bozmuştur.1 Ancak Danıştay 9. Dairesinin bozma kararının gerekçesi Anayasa’da düzenlenen vergileme ilkelerine aykırıdır. Danıştay’ın karar gerekçesine göre adeta OSB vergi idaresidir ve kendi nam ve hesabına vergi tahsil edebilir. Halbuki OSB özel hukuk tüzel kişisidir ve vergi idaresi olarak addedilmesi mümkün değildir.
Bu makalenin konusu olan Danıştay 9. Dairesi kararı; OSB’de büyükşehir belediyesi ve diğer belediyelerin ilan ve reklam vergisi tahsil etme yetkisine ilişkindir. Türkiye’de 343 tane OSB2 içinde, 50 bin civarında işletme3 faaliyet göstermektedir. Türkiye’deki toplam girişim (işletme) sayısı 2019 yılında 3,27 milyon adettir.4 Belediyelerce 2018 yıllında 481 milyon TL ve 2019 yılında 442,6 milyon TL ilan ve reklam vergisi tahsil edilmiştir.5 İşletmelerin hepsinin ilan ve reklam vergisi mükellefi olduğu ve ilan ve reklam vergisinin çoğunlukla tabelalar üzerinden tahsil edildiği varsayıldığında, OSB’de çalışan işletmelerin toplam işletmelere oranının %1,5 olduğu dikkate alınarak, makale konusu hukuki meselenin belediyelerin vergi gelirleri üzerine yıllık ekonomik etkisi 7 milyon TL civarındadır.
I. OLAYIN ÖZETİ VE MERCİ KARARLARI
Dava konusu uyuşmazlık, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından OSB’de yer alan işyeri için davacı şirkete tahakkuk ettirilen İlan ve Reklam Vergisi ile ilan ve reklam tabelası tahsis ücretinden kaynaklanmaktadır.
Davacı şirket, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca 2014-2016 yıllarına ilan ve reklam vergisi6 tahakkuk ettirilmesine ilişkin idari işlemin iptalini, vergi mahkemesinden talep etmiştir. İptal talebinin dayanağı olarak da şirketin OSB’de faaliyet göstermesinden ötürü 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’nda yer alan OSB’lere ilişkin istisnai hükümler gösterilmiştir. Davacının iddiası, OSB’de ilan ve reklam geliri elde etme yetkisinin OSB’de olmasından dolayı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından vergi tahakkuk ettirilmesi işleminin hukuka aykırı olduğudur.
