Tapu İptali ile Tescil İstemli Vasiyetnamenin Tenfizi Davası

Execution of Will Lawsuit with Annulment of Title Deed and Registration Claim

Aydın TEKDOĞAN

Vasiyetnamenin tenfizi, vasiyetnamenin açılıp itiraza uğramadığı veya yapılan itirazların sonuçsuz kaldığının tespitinden ibarettir. Bu tespit başlı başına ayni bir hakkın geçirimini sağlamaz. Çünkü TMK’nın 600. maddesine göre kendisine belli bir mal vasiyet edilen kimse ölümle beraber mülkiyet hakkını tescilsiz kazanamaz. Bu nedenle kendisine belirli bir mal vasiyet edilen kimse, bu vasiyeti yerine getirmekle yükümlü olan kimse varsa ona, yoksa yasal ve seçilmiş mirasçılara karşı açacağı istihkak davası ile malın kendisine teslimini isteyebilir. Bu makalenin konusu kendisine belirli bir mal vasiyet edilen vasiyet alacaklısının (musalehin) açması gereken istihkak istemli vasiyetin tenfizine ilişkin tapu iptali ile tescil davasına ilişkindir.

Mirasbırakan, Ölüme Bağlı Tasarruf, Vasiyetname, Tenfiz, Şahsi Hak, Ayni Hak, İstihkak İstemli Tapu İptali ile Tescil.

Execution of a will is nothing more than determination of that there is no objection raised against the will or any objection raised against it remained inconclusive. This determination doesn’t ensure transfer of a right in rem per se. This is because, pursuant to the article 600 of the Turkish Civil Code, any person whom a certain property has been bequeathed to doesn’t acquire the right to a property without registration as of the death. Therefore any person whom a certain property has been bequeathed to may request delivery of the property with a replevin action that will be filed, if any, against a person who is obliged to execute the will or, if not, against the legal or chosen inheritors. Subject of this article about annulment of tittle deed and registration claim with regards to the execution of will with replevin claim required to be filed by legatee.

Legator, Testamentary Disposition, Will, Execution, Personal Right, Right in Rem, Annulment of Title Deed and Registration with Claims.

I. Vasiyetname

Bilindiği üzere mirasbırakanın kendi malvarlığı üzerinde yaptığı tasarruflar (kazandırmalar) hüküm doğurdukları an bakımından iki şekilde gerçekleşebilir: ölüme bağlı kazandırmalar veya sağlararası kazandırmalar. Kişi hayattayken hüküm doğuruyorsa sağlararası tasarruf, kişi öldükten sonra hüküm doğuruyorsa ölüme bağlı tasarruftur. Sağlararası yani ölüme bağlı olmayan hukuki işlemler, işlemi yapanın sağlığında hüküm ifade ederlerken; ölüme bağlı tasarruflarda, sağlararası tasarruflardan farklı olarak, sağlığında irade beyanında bulunan beyan sahibinin bu irade beyanı ölümünden sonra hüküm doğurur. Bu şekli ile mirasbırakanın terekesine ilişkindirler ve ölüm işlemin asli unsurudur. Ölüme bağlı tasarruf işleminde lehine tasarrufta bulunulan lehtarın (örneğin vasiyet alacaklısı gibi) hakkı, mirasbırakan hayattayken beklenen bir hak olmayıp, sadece bir ümitten ibarettir. Miras hukukuna ilişkin bir kurum olup, hüküm doğurabilmesi için mirasbırakanın ölümü veya gaipliğine karar verilmesi yani gerçek kişiliğinin sona ermesi gerekir. Bu nedenle ölüme bağlı tasarrufla lehine tasarrufta bulunulan kişi mirasbırakanın ölümü sonrası sahip olacağı bu hakkın korunmasını mirasbırakan hayattayken isteyemez. Yine mirasbırakan hayattayken bu hakkı sona erdiren sonraki bir tasarrufun geçersizliğinin tespiti isteyemez. Ölüme bağlı tasarruf işleminde lehine tasarrufta bulunulan lehtarın (örneğin vasiyet alacaklısı gibi) hakkı, mirasbırakan hayattayken beklenen bir hak olmayıp, sadece bir ümitten ibarettir. Miras hukukuna ilişkin bir kurum olup, hüküm doğurabilmesi için mirasbırakanın ölümü veya gaipliğine karar verilmesi yani gerçek kişiliğinin sona ermesi gerekir. Bu nedenle ölüme bağlı tasarrufla lehine tasarrufta bulunulan kişi mirasbırakanın ölümü sonrası sahip olacağı bu hakkın korunmasını mirasbırakan hayattayken isteyemez. Yine mirasbırakan hayattayken bu hakkı sona erdiren sonraki bir tasarrufun geçersizliğinin tespiti isteyemez.

“... Miras bırakanın, ölümünden sonra yapılmasını arzu ettiği hususlar hakkındaki irade açıklaması olan ölüme bağlı tasarruflar bir hukuki muameledir ve ancak onun ölümünden sonra hüküm ifade eder. Ölüm olayı vuku bulmadan ölüme bağlı tasarrufun hukuki sonuç doğurması mümkün değildir. Bu iradenin açıklanma biçimine şekli anlamda ölüme bağlı tasarruf, muhtevasına da maddi anlamda ölüme bağlı tasarruf denilmektedir...”¹

“... Bir kimsenin karşılık almaksızın kendi malvarlığı hak ve alacaklarından, diğer bir kimse yararına temin ettiği hukuki işlemlere kazandırma, (tasarruf) denir.