6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Genel Esaslar, Haksız Şartlar ile Ayıplı Mal ve Hizmetler Konusunda Getirdiği Yenilik ve Değişiklikler

Turan ŞAHİN

23.02.1995 tarihli 4077 sayılı TKHK 2003, 2007 ve 2008 yıllarında değişikliğe uğramış idi. Ticaret, teknoloji vb. alanlarda ortaya çıkan gelişmeler neticesinde tüketicinin korunması nda ihtiyaca tam olarak cevap veremeyen eski kanunun yerine 6502 sayılı yeni kanun kabul edilmiştir. Bu bağlamda, 6502 sayılı TKHK; tanımlar, genel esaslar, haksız şartlar , ayıplı mal ve hizmetler ve diğer konularda yenilik ve değişiklikler getirmiştir. Örneğin yeni kanunda ‘kalıcı veri saklayıcısı ’ tanımı ilk olarak yapılmış, tüketici işlemi tanımı ise genişletilmiştir.

Tüketici, Tüketici İşlemi, Kalıcı Veri Saklayıcısı, Haksız Şartlar, Ayıplı Mal ve Hizmetler.

The Consumer Protection Act no. 4077 enacted on 23rd February 1995 has amended in 2003, 2007 and 2008. In lieu of the old Act which cannot succeed to fulfill the consumer needs as a result of improvements in business, technology and other fields, the new Act no. 6502 has enacted. In this context, the Consumer Protection Act no. 6502 brought improvements and amendments on definitions, general principles, unfair terms, defective goods and services and other subjects. For example in the new Act ‘permanent data register’ definition is firstly made and consumer transaction definition is extended.

Consumer, Consumer Transaction, Permanent Data Register, Unfair Terms, Defective Goods and Services.

GİRİŞ

23.02.1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun¹ artık yerini, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna bırakacaktır. 07.11.2013 tarihinde kabul edilen 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Resmî Gazetede yayımlanmıştır². Kanunun yürürlüğü, 87’nci maddede, “Bu kanun yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girer” şeklinde ifade edilmiştir.

Ekonomi, sanayi ve teknoloji alanındaki baş döndürücü gelişmeler karşısında zayıf durumda olan tüketicilerin korunması gayesiyle yeni bir kanuna ihtiyaç baş göstermiştir. Yeni Kanunda ilk olarak amaç, kapsam ve tanımlarda değişiklikler yapılmıştır. “Genel Esaslar” başlığı ile İkinci Kısımda “Temel ilkeler”, “Tüketici sözleşmesindeki haksız şartlar”, “Satıştan kaçınma” ve “Sipariş edilmeyen mal veya hizmetler” düzenlenmiştir. Eski Kanunda ise “Genel Esaslar” başlığı altında bir düzenleme yoktu. Ayrıca haksız şartlar, eski Kanunda “Tüketicinin Korunması ve Aydınlatılması” başlıklı İkinci Kısımda, “Ayıplı Mal” ve “Ayıplı Hizmet”ten sonra düzenlenmişken; yeni Kanunda “Genel Esaslar” başlığı altında düzenlenmiştir. Eski Kanunda ayıplı mal ve hizmetler, “Tüketicinin Korunması ve Aydınlatılması” başlıklı İkinci Kısımda düzenlenmişti. Bu kısımda, ayrıca taksitle satış, devre tatil, paket tur, kampanyalı satışlar, kapıdan satışlar, mesafeli sözleşmeler, tüketici kredisi, kredi kartları, konut finansman sözleşmeleri, abonelik sözleşmeleri gibi sözleşme türleri yer almakta idi. Yeni Kanunda ayıplı mal ve hizmetler, sözleşme türlerinden ayrı bir kısım olarak Üçüncü Kısımda düzenlenmiştir. Yukarıda zikredilen sözleşme türleri ise Dördüncü Kısımda “Tüketici Sözleşmeleri” başlığı altında düzenlenmiştir. Sistematik açıdan genel esaslar, ayıplı mal-hizmetler ve tüketici sözleşmeleri başlığı ile genelden özele doğru inen bir düzenleme söz konusudur. Böylece, Kanunun sistematiği açısından yerinde bir düzenlemeye gidildiğini ifade etmek mümkündür.

Çalışmamızda 6502 sayılı Kanunun amaç, kapsam ve tanımları ile genel esaslar üzerinde durulacak ayıplı mal ve hizmetler değerlendirilecektir. Değerlendirmelerde eski ve yeni Kanun karşılaştırması da yapılacaktır.