5651 Sayılı Kanun Aracılığıyla İnternet Ortamında Özel Hayatın Gizliliğinin Korunması
Protection of Privacy on the Internet According to Law No. 5651
Eylül Can KÖSE
Özel hayatın gizliliği, kişilik hakkına ilişkin genel hükümler çerçevesinde korunmakta ise de, bugün herkesin kolaylıkla ulaşabildiği ve paylaşım yapabildiği internet ortamında, özel hayatın gizliliğini ihlâl eden içeriklerin sayısı giderek artmaktadır. İnternet ortamında bir kez yer alan bir içeriğin yayılma hızı, özel hayatın gizliliğinin korunması için yeni ve hızlı yöntemler üretilmesini gerektirmiş ve nihayet 2014 yılında 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’a eklenen hükümlerle, içeriğe erişimin engellenmesi tedbirinin uygulanması imkânı sağlanmıştır. Bu tedbirin özelliği, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na yapılan başvuru üzerine, herhangi bir ön inceleme yapılmaksızın, erişim sağlayıcılarının en geç dört saat içinde ihlâl olduğu iddia edilen içeriğe erişimin engellenmesini gerçekleştirmek zorunda olmasıdır. Tedbir başvurusunun yapılmasından itibaren 24 saat içinde, içeriğin engellenmesi tedbirinin sulh ceza hâkiminin onayına sunulması zorunluluğu getirilmiştir.
Kişilik Hakkı, Özel Hayatın Gizliliği, İnternet, Kişiliğin Korunması, Kişiliğe Saldırı.
Although the privacy is protected within the general provisions on the right to personality, today the number of content that violates privacy is increasing on the internet, where everyone can easily access and share. The speed of the spreading of a content on the internet required new and fast methods to be protected for the protection of privacy, and finally, with the provisions added to the Law No. 5651, the possibility of implementing the preventive measure was provided. The peculiarity of this measure is that upon the application made to the Information and Communication Technologies Authority, without any preliminary examination, access providers have to prevent the access to the content allegedly violated within 4 hours at the latest. Within 24 hours after the application for the measure has been made, it is obligatory to submit it to the approval of the magistrate judge.
Personality Right, Privacy, Internet, Protection of Personality, Infringement of Personality.
GİRİŞ
Bilgi ve iletişim teknolojilerinde meydana gelen gelişmeler ve internetin herkes tarafından ulaşılabilir hale gelmesi ile birlikte artık internet kullanıcı sayısı milyarlarla ifade edilmektedir1. Mesafeleri ortadan kaldıran ve bir sınırı olmayan internet ortamının hangi hukuki araçlarla kontrol altına alınacağı tartışma konusudur2. Bu erişilebilirliğin bir sonucu olarak özel hayat, özellikle internet ortamında sıklıkla ihlâl edilir hale gelmiştir. Bu durum kanun koyucuyu kişilerin özel hayatının gizliliğini koruyucu düzenlemeler yapmaya sevk etmiştir. 2014 yılında 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’da3 değişiklikler yapılarak, kişilik hakkını ve hususi olarak özel hayatın gizliliğini koruyan düzenlemeler eklenmiştir.
Çalışmamızın konusu, 5651 sayılı Kanun’un 9/A maddesinde yer alan, internet ortamında özel hayatın gizliliğini koruyan düzenlemelerdir. Bu kapsamda öncelikle, kişilik, kişilik hakları, özel hayat ve özel hayatın gizliliği kavramları açıklanarak konuya ilişkin temel kavramlar sunulmuştur. Ardından, özel hayatın gizliliğine yapılan saldırılar ve hukuka uygunluk sebepleri, özellikle internet ortamında yapılan ihlâller bakımından açıklanmıştır. Daha sonra, çalışmamızın esas konusunu teşkil eden, internet ortamında kişilerin özel hayatlarının gizliliğinin hangi şekillerde ihlâl edilebileceği ile ihlâl eden yayın içeriklerine karşı ne gibi yaptırımlar uygulanabileceği, kişilik hakkı ihlâle uğrayan kişilerin hangi hukuki imkânlara sahip olduğu hususları incelenmiş ve değerlendirmelerde bulunulmuştur.
I. KİŞİLİK HAKKI ÇERÇEVESİNDE ÖZEL HAYAT KAVRAMI
Özel hayat, insanın kişiliğini ilgilendiren bir kavramdır. Özel hayat ve bunun korunmasından söz edebilmek için, öncelikle kişilik ve kişilik hakkı gibi kavramların açıklanması gerekmektedir.
