Dava Şartı Arabuluculuk Ekseninde Bazı Fikri Mülkiyet Hukuku Uyuşmazlıkları
Particular Intellectual Property Disputes on the Axis of Mandatory Mediation
Hasan Kadir YILMAZTEKİN, Zeliha İNCE
7155 sayılı Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanunun 20 ve 21’inci maddelerinin 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girmesiyle, fikri mülkiyet hukukundan kaynaklı bazı uyuşmazlıklarda arabuluculuk dava şartı haline geldi. Bu çalışmada, dava şartı arabuluculuk ekseninde kalan fikri mülkiyet hukuku uyuşmazlıklarıyla ilgili temel konulara ilişkin açıklamalar yapılmaktadır. Bu bağlamda, bu uyuşmazlıklarda dava şartı arabuluculuğun işlerlik kazanmasının yolunu açan dört kümülatif şart, incelenmektedir. Çalışmanın kapsamı, sadece 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundan ve 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunundan kaynaklanan uyuşmazlıklarla sınırlı tutulmaktadır. Buna ek olarak, ticari uyuşmazlıklarda dava şartı arabuluculuk işlemlerinde izlenecek usule ilişkin genel bilgiler aktarılmaktadır. Çalışmada son olarak, dava şartı arabuluculuk faaliyetinin usul hukuku bakımından ortaya çıkarabileceği bazı sorunlara ilişkin değerlendirmeler de paylaşılmaktadır.
Fikri Mülkiyet Hukuku, Telif Hakları, Sınai Mülkiyet Hakları, Arabuluculuk, Dava Şartı.
Following the entry into force of Articles 20-21 of the Law No 7155 on the Procedure of Initiating Enforcement Proceedings for Pecuniary Claims Under Subscription Contracts on 1 January 2019, civil mediation in Turkey has become mandatory for certain Industrial Property cases prior to the initiation of court proceedings. In this article, the fundamental concepts in relation to intellectual property disputes on the axis of mandatory mediation are explained. In this sense, the four cumulative conditions that lead to the implementation of mandatory mediation in such disputes are examined. The scope of the article is confined to the disputes deriving from Act No 5846 on Intellectual and Artistic Works and Act No 6769 on Industrial Property. In addition, a general overview of the procedure that must be followed in mandatory mediation proceedings in commercial disputes is provided. In this article, some appraisals of the questions about law of civil procedure, to which mandatory mediation might give rise, are also made.
Intellectual Property Law, Copyrights, Industrial Property Rights, Mediation, Cause of Action.
“Uyuşmazlığın daha kısa sürede, daha az masrafla ve her iki tarafın tatmini sağlanarak yargıya taşınmadan çözümlenmesi, tarafların uzun sürebilecek yargılama süreçleri ile yıpranmasını engelleyebileceği gibi mahkemelerin iş yükünü azaltarak yargı teşkilatının daha etkin ve verimli çalışmasına da hizmet edebilir.”
Anayasa Mahkemesi(*****)
I. Giriş
Arabuluculuk, fikri mülkiyet hukukundan doğan uyuşmazlıklarda uygulanacak mıdır? Anayasa Mahkemesi, yukarıda aktarılan satırlarda açıkça, özel hukuktan doğan uyuşmazlıkların çözümü için arabuluculuk gibi, dava şartı olanlar da dahil, alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerine başvurulabilmeyi faydalı ve olağan görmektedir. Peki, arabuluculuk hukukumuzda nasıl ortaya çıkmıştır? Türk hukuk sistemi, özel hukuktan doğan uyuşmazlıklar için ihtiyari arabuluculuk sistemiyle 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun yürürlüğe girmesiyle tanıştı.1 Daha sonra, 14 Kasım 2013 tarihinde Adalet Bakanlığı tarafından ilk arabulucuların sicile kaydedilmesiyle Kanun uygulanmaya başlandı. Kısaca Arabuluculuk Kanunu diyebileceğimiz bu düzenleme, yabancılık unsuru taşıyanlar da dâhil olmak üzere, ancak tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri işlerden veya işlemlerden doğan özel hukuk uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde uygulama alanı bulabilmektedir. Ancak, aile içi şiddet iddiasını içeren uyuşmazlıklar, arabuluculuğa elverişli değildir.2 Taraflar, dava açılmadan önce veya davanın görülmesi sırasında arabulucuya başvurma konusunda anlaşabilirler.3
