Bilişim Sistemlerinin Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık (Türk Ceza Kanunu Uygulaması)

Fraud by Using Information Systems as Tool (Turkish Criminal Code Application)

M. Sıddık ÇİNKO

Bilişim sistemleri, günümüzün karmaşıklaşan ekonomik ve toplumsal ilişkilerini kolaylaştırması sebebiyle yoğunlukla kullanılmaktadır. Toplumsal ve ekonomik ilişkileri ile bu ilişkisi sebebiyle bilişim sistemlerinin hukuk tarafından ele alınması kaçınılmazdır. Ceza hukuku açısından konu ele alındığında, özel olarak bilişim suçlarının düzenlenmesi gereği ortaya çıkmıştır. Bilişim sistemlerinin etkilediği klasik suç tipleri de bulunmaktadır. Bilişim sistemlerinin etkilediği klasik suç tiplerinden birisi de dolandırıcılık suçudur. Çalışmamız bilişim sistemlerinin dolandırıcılık suçunda kullanılmasını ele alacaktır. Çalışmada, bilişime ve bilişim sistemine kısaca değinildikten sonra, bilişim sisteminin dolandırıcılıkta araç olarak kullanılmasının suçu nitelikli hale dönüştürmesine ve bu suçun incelenmesine yer verilmiştir. Uygulamadaki durum ise yargı kararları esas alınarak ortaya konulmuştur.

Bilişim, Bilişim Sistemleri, Suç, Suçun Nitelikli Hali, Dolandırıcılık, Nitelikli Dolandırıcılık, Bilişim Sistemlerinin Araç Olarak Kullanılması.

Information systems are densely used in making today’s complicating economic and social relations easier. It is inevitable to consider information systems from legal point of view with their social and economic relations. When the matter is considered from the point of criminal law, it is required to regulate the cyber-crimes privately. There are classical crime types affected by the information systems. One of the classical crime types affected by the information systems is fraud crime. Our paper shall approach use of information systems in fraud crime. After addressing informatics and information systems briefly in the paper, conversion of the crime to a major offense by the use of information systems as a tool in fraud and analyzing of this crime are mentioned. The situation in practice is revealed by taking judicial decisions as basis.

Informatics, Information Systems, Crime, Nature of the Offense, Fraud, Aggravated Fraud, Using Information Systems as Tool.

I. Bilişim Sistemi

Bilişim sistemi, bilişim kavramının ve bu kavramın esas teşkil ettiği sistemin belirlenmesi ile açıklanabilir. Bu çerçevede, öncelikle bilişim kavramının, sonrasında ise bilişim sisteminin ne olduğunun açıklanması doğru bir yöntem olacaktır.

Bilişim kelimesini, İngilizce’deki “informatics”, Fransızca’daki “informatique” kelimesine karşılık kullanmaktayız. Sözlük anlamı ise; toplumsal, ekonomik ve teknik alanlardaki iletişimde kullanılan ve bilimin dayanağı olan bilginin, elektronik makineler aracılığıyla, düzenli ve mantıklı biçimde işlenmesidir. Bilişim faaliyet olarak; bilgi alma, bilgi işleme, bilgi saklama, erişim dizgeleri, bilginin aktarılması ve kullanılmasını kapsamaktadır.¹

Yargıtay kararlarında bilişim; “insanoğlunun teknik, ekonomik ve toplumsal alanlardaki iletişiminde kullandığı ve bilimin dayanağı olan bilginin özellikle elektronik makineler aracılığıyla düzenli ve akla uygun bir biçimde işlenmesi bilimi, bilginin elektronik cihazlarda toplanması ve işlenmesi bilimi”² olarak belirtilmektedir.