Yargıtay Bozma Kararı Üzerine Yapılan Yargılama
Trial on Reversal Decision of the Court of Cassation
Seydi KAYMAZ
5271 sayılı CMK ile istinaf kanun yolu kabul edilerek hukuk sistemimize dâhil edilmiştir. Ancak 5271 sayılı CMK’da Yargıtay bozma kararından sonra yapılacak yargılamaya ilişkin olarak mülga 1412 sayılı CMUK’tan farklı bir düzenleme yapılmamıştır. Bu da, bazı konularda uygulamada tereddütlere ve farklı uygulamalara neden olmaktadır. Bu bağlamda, ilk derece mahkemesi hükmüne yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine veya hukuka aykırılığın düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararın temyiz üzerine bozulması halinde ilk derece mahkemesi hükmünün de bozulmuş olup olmadığı ve dolayısıyla Yargıtay bozma kararı üzerine yeniden yargılama yapan istinaf mahkemesinin ilk derece mahkemesi kararını isabetli bulması halinde istinaf başvurusunun esastan reddine karar verip veremeyeceği hususunda değişik uygulamalara neden olmuştur. Bu çalışmada, Temyiz yargılamasının konusu, Yargıtay bozma kararından sonra istinaf mahkemesince yapılan yargılamanın niteliği, Yargıtay bozma kararında sonra yeniden hüküm kurulması amacıyla dosyanın gönderileceği mahkeme ve bu mahkemelerin ne şekilde karar verebilecekleri hususları incelenmiş; daha sonra bozma üzerine verilen kararlara karşı başvurulabilecek kanun yolları açıklanmıştır. En sonda da bazı tespit ve önerilerimize yer verilmiştir.
Temyiz, İstinaf, Yargıtay Bozma Kararı, Bağlantılı Davalar, Bozma Üzerine Yapılan Yargılama.
Appeal on facts and law has been considered as a legal remedy and incorporated into our legal system with the Code of Criminal Procedure no. 5271. However, a different regulation than the abrogated Code on Criminal Procedures no. 1412 has not been made with regard to the trial to be held following reversal decision of the Court of Cassation in the Code of Criminal Procedure no. 5271. This causes some hesitations in practice and different practices in some matters. In this context, this has led to varying practices as to whether the verdict of the first instance courts is deemed to have been reversed in the event that the verdict on rejection with prejudice of the appeal application for the verdict of the first instance court or the verdict on rejection with prejudice of the appeal application upon elimination of illegality has been reversed upon appeal and as to whether the court of appeal, which holds re-trial upon reversal verdict of the court of cassation, may rule to reject the appeal application without prejudice in the event that it considers the verdict of first instance right. This study analyses the subject of appeal on law trial, nature of the trial held by the court of appeal following reversal verdict of the court of cassation, the court to which the file will be sent in order for a new verdict to be rendered after reversal verdict of the court of cassation and how these courts can rule and explains the legal remedies that can be resorted. It finally contains our findings and recommendations.
Appeal on Facts and Law, Appeal on Law, Reversal Verdict of the Court of Cassation, Connected Lawsuits, Trial Held Upon Reversal.
I. Genel Olarak
5271 sayılı CMK ile istinaf kanun yolu kabul edilerek hukuk sistemimize dâhil edilmiştir. İstinaf denetimi yapmak üzere de 5235 sayılı kanun ile bölge adliye mahkemeleri kurulmuştur. Kurulan bölge adliye mahkemeleri1 yaklaşık on iki yıl gecikmeyle 20.7.2016 tarihinde faaliyetlerine başlamıştır. Böylece 5271 sayılı CMK’nın kanun yoluna ilişkin hükümleri ve bu arada istinaf kanun yoluna ilişkin hükümler 20.7.2016 tarihi itibariyle uygulanmaya başlamıştır.
İstinaf kanun yolunda hüküm, hem maddi yönden hem de hukuksal yönden incelenir. Kural olarak, CMK’nın 272/3. maddesinde kesin nitelikte olduğu kabul edilenler hariç, ilk derece mahkemesinin tüm hükümlerine karşı istinaf kanun yoluna başvurulabilir.2 Yargıtay bozma kararı üzerine ilk derece mahkemesince kurulan hükümler hariç, bazı hükümlere karşı istinaf kanun yolu atlanarak doğrudan temyiz kanun yoluna başvurulması mümkün değildir.3 Bu itibarla, kural olarak ilk derece mahkemesinin vermiş olduğu hükümlere karşı başvurulacak kanun yolu istinaftır.
CMK’nın 286/2. maddesinde gösterilenler hariç, istinaf mahkemesinin hüküm ve kararlarına karşı temyiz kanun yoluna başvurulabilir. İstinaf mahkemesinin bozma kararlarına karşı ise temyiz yoluna başvurulması mümkün değildir (CMK 286/1 md).
