Halka Arz Yoluyla Özelleştirme
Serdar Karababa
Halka arz yoluyla özelleştirme uygulaması ve buna ilişkin kavramlar yazının konusunu oluşturmaktadır.
Özelleştirme, Blok Satış, Halka Arz Yoluyla Satış, Özelleştirme Usulleri Hakkında Kanun, Özelleştirme Yüksek Kurulu, Sermaye Piyasası Kanunu, Sermaye Piyasası Kurumu, İhraç, Halka Açık Anonim Ortaklık, Hisse Senedi.
I. Giriş
Özelleştirme dar anlamıyla, “mülkiyeti ve yönetimi kamuya ait olan iktisadi üretim birimlerinin özel sektöre devri” olarak tanımlanmaktadır. Bu devir, genel olarak ya iktisadi birime ait hisse senetlerinin halka arz yoluyla ya da iktisadi birimin bir bütün olarak (blok satış) kişi ya da kurumlara satışıyla gerçekleşmektedir. Özelleştirme, basit bir mülkiyet veya yönetim transferinin ötesinde geniş anlamda bütün bir iktisadi organizasyonu, serbest piyasa mekanizmasına göre işleyen yapıya kavuşturmak ve bunun için gerekli dönüşümü sağlamak haraketidir.1 Bir anlamda devletin ekonomi içindeki payının küçültülmesi ile etkinliğinin azaltılması olarak da açıklanabilir.2
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun un gerekçesinde özelleştirme, “geniş anlamda devletin iktisadi faaliyetlerinin en aza indirilmesi veya tamamen ortadan kaldırılması, KİT’lerin devlet bütçesi üzerindeki finansman yükünün hafifletilmesi, rekabete dayalı piyasa ekonomisinin gerçekleştirilmesi, atıl tasarrufların ekonomiye kazandırılarak sermaye piyasalarının geliştirilmesi ve bu şekilde elde edilecek kaynakların, alt yapı yatırımları, savunma, eğitim ve sağlık hizmetlerinde kullanılması suretiyle, ekonomide verimliliğin arttırılmasını sağlayan önemli araçlardandır” şeklinde tanımlanmıştır.
Ekonomik gelişmenin ve bunun yanında sosyal refahın da amaçlandığı toplumlarda özelleştirmenin etkin bir araç olduğundan bahsedilmektedir.3 Bu aracın hedeflerinden bir tanesi de halkın iktisadi büyümede ve üretim varlıklarının mülkiyet rejiminde etkin bir rol alması ve söz sahibi olmasını teminen tasarruflarının ülke ekonomisine katılması olarak görülmektedir.
