Tüketici Hakem Heyeti ve Tüketici Mahkemesi
The Consumer Arbitration Committee and the Consumer Court
Ayşe İrem PEHLİVANLI
Türk hukukunda tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıkların çözümünde tüketici hakem heyeti ile tüketici mahkemesi görevli ve yetkili kılınmıştır. Bu kapsamda yalnızca bu tür uyuşmazlıkların özel olarak görevlendirilmiş nitelikli merciler olan tüketici hakem heyetleri ile tüketici mahkemeleri tarafından çözümlenmesi, tüketicinin haklarının gözetilmesi amacına da uygun bir yaklaşımdır. Nitekim, bu durum genel görevli mahkemelerin iş yükünün hafifletilmesi bakımından da olumlu bir etki meydana getirmiştir.
Hassas ve korunmaya muhtaç konumdaki tüketici, tüketici hakem heyeti veya tüketici mahkemesine başvurduğunda Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un koruyucu hükümleriyle daha hızlı bir şekilde ve daha az masrafla haklarına ulaşabilmesi imkânına sahip olmuştur. Tüketici haklarının korunması açısından gerek tüketici hakem heyetlerinin gerekse tüketici mahkemelerinin uygulamada yüklendikleri görev son derece önemlidir.
Tüketici Mahkemesi, Tüketici Hakem Heyeti, Tüketicinin Korunması, Tüketici Hukuku.
The consumer arbitration committee and the consumer court are competent in the resolution of disputes arising from the consumer transactions and consumer practices in Turkish law. In this regard, the consumer arbitration committees and the consumer courts, which are the specially appointed, qualified authorities who examine such disputes, are the appropriate approach for the purpose of observing the rights of the consumers. As a matter of fact, this circumstance has also had a positive impact on the relief of the workload of the general courts.
When the consumer who is sensitive and vulnerable applies to the consumer arbitration committee or the consumer court, he has had the opportunity to reach his rights more quickly and with less expenses with the protective provisions of the Consumer Protection Law. In order to protect consumer rights, the duty of the consumer arbitration committees and the consumer courts in practice is extremely important.
Consumer Court, Consumer Arbitration Comittee, Consumer Protection, Consumer Law.
GİRİŞ
Türk Hukukunda hukuki ilişkilerde taraflardan birinin tüketici olması halinde, zayıf konumda olacağı kabul edilen tüketicinin korunması görüşü 1982 tarihli Anayasamızda düzenleme alanı bulmuştur. Zamanla bu hassas konuya ilişkin düzenlemelerin yer aldığı özel kanunlar da yürürlüğe girmiştir. Bu kanunlardan ilki 23.02.1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun olup 07.11.2013 tarihli 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun tarafından yürürlükten kaldırılıncaya kadar uygulanmıştır.
İlgili özel kanunlar tüketicinin taraf olduğu uyuşmazlıkların çözümü konusunda alternatif uyuşmazlık çözüm mekanizması olan tüketici hakem heyetlerini ve tüketici hukuku yargılamasında görevli ve yetkili tüketici mahkemelerini detaylı hükümler çerçevesinde konu edinmişlerdir. Böylece, zayıf konumda olan tüketiciyi korumayı amaçlayan kanun hükümleri doğrultusunda uyuşmazlıkların birtakım şartları taşıması halinde, tüketici hakem heyetinde veya tüketici mahkemesinde çözülebilmesi imkânı tanınmıştır.
Çalışmamızda öncelikle tüketici hukukunun temel kavramları olan tüketici, satıcı, sağlayıcı ve tüketici işlemi kavramları incelenecek, tüketici uyuşmazlıkları ve tarafları tespit edildikten sonra; tüketici hakem heyeti ve tüketici mahkemesinin önüne gelen uyuşmazlıklarda izledikleri usul ve esasa hakkındaki kanun hükümleri, doktrin ve Yargıtay kararları ışığında ele alınacaktır.
