Kanada Telif Hakları Kanunu’nda Eğitim İstisnası ile İlgili Değişiklikler

Amendments With Regards to Educational Exemptions in Canadian Copyrights Act

Zeynep ATİKER

Kanada’da 2012 yılında Telif Hakları Kanunu’nda yapılan değişikliklerle birlikte eğitim amaçlı kullanımlar adil kullanım istisnaları kapsamına alındı. Kanun değişikliğinden sonra pek çok eğitim kurumu, o güne kadar eserlerin ikincil kullanımları için toplu hak yönetimi kuruluşlarından almakta oldukları reprografik çoğaltım lisanslarını sürdürmemeye ve eserleri istisnalar kapsamında hak sahiplerinden izin almadan ve telif bedeli ödemeden kullanmaya karar verdiler. Bu çerçevede iki farklı üniversiteyle gelişen davaların birinde üniversitenin bu uygulamalarının adil kullanım kapsamına girmediğine karar verildi, dava temyize taşındı. Diğer davada ise, mahkeme devam ederken üniversite ile toplu hak yönetimi kuruluşu uzlaşmaya vardılar ve üniversitenin hem geçmişe dönük telif ödemesi hem de lisans sözleşmesi yapması kararlaştırıldı.

Eğitim İstisnası, Adil Kullanım, Reprografik Çoğaltım, Toplu Hak Yönetimi, Toplu Lisanslama, Lisans Sözleşmesi, Tarife, Telif Bedeli, Kopyalama.

In Canada, uses for the purpose of education were brought into the scope of fair use exceptions with the amendments made in the Copyright Act in 2012. After the amendments in the Act, many educational institutions stopped continuing the reprographic reproduction licenses they had taken until that day from collective rights management organizations for secondary uses of works and decided to use the works without obtaining permission from rightsholders and without paying royalties. Within this frame, in one of the lawsuits filed against two universities, it was decreed that this implementation of the university was not within the scope of fair use and the decree has been appealed. In the other lawsuit, the university and the collective rights management organization reached a settlement while the case was still in progress and it was decided that the university both make a retroactive royalty payment and enter into a licensing agreement.

Educational Exception, Fair Use, Reprographic Reproduction, Collective Rights Management, Collective Licensing, Licensing Agreement, Tariff, Royalty.

Kanada’da 2012 yılında “Telif Hakları Modernleştirme Kanunu” (Copyright Modernization Act)¹ adı altında o dönemki mevcut Telif Hakları Kanununda yapılan değişikliklerle birlikte, adil kullanım (“fairdealing”) istisnaları kapsamına eserlerin eğitim, parodi ve hiciv amaçlı kullanımları da dahil edildi.

Kanada’da bir eserden yapılacak çoğaltımın adil kullanım kapsamında değerlendirilebilmesi için altı temel kritere bakılıyor:² ,³

- Çoğaltımın amacı (araştırma, kişisel çalışma, eğitim, parodi, hiciv, eleştiri, inceleme, haber yapma vb. için mi?)