Nüfuz Ticareti Suçu (TCK m.255)

Crime of Trading in Influence (TPC Art.255)

Candide ŞENTÜRK

Yolsuzluğa karşı Avrupa Devletler Grubu’nun (GRECO) tavsiye kararı üzerine mevzuatımızda madde başlığı ile değişen “yetkili olmadığı için yarar sağlama” suçunun yerini, 02.07.2012 tarihli 6352 sayılı Kanun ile “nüfuz ticareti” almıştır. Nüfuz ticareti suçu, bir kimsenin, kamu görevlisi üzerinde nüfuzu olduğundan bahseden bir kişiye haksız bir işin gördürülmesi maksadıyla menfaat sağlaması, kamu görevlisi üzerinde etki sahibi olan kişinin ise bu menfaat karşılığı kamu görevlisi üzerindeki nüfuzunu haksız bir işin gördürülmesi amacıyla kullanmayı kabul etmesi sonucunda oluşur.

Nüfuz Ticareti, Yolsuzluk, Kamu Görevlisi, Yolsuzluğa Karşı Avrupa Devletler Grubu.

On the recommendation of The Group of States against Corruption (GRECO), the title of the “unauthorized to benefit from” crime in our legislation, is changed to “trading in influence” -with the Act no. 6352 dated 02.07.2012- has taken place in our law. Crime of trading in influence occurs, when a person provides advantage to anyone who confirms that person is able to exert an improper influence over the public officer in order to make an unlawfull work get done and when this person agrees tho use his influence on the public officcer to make the unlawfull work get done in exchange of the benefit mentionded above.

Trading in Influence, Corruption, Public Officer, The Group of States Against Corruption.

I. Genel Açıklama

Nüfuz ticareti suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) Millete ve Devlete Karşı Suçlar başlıklı kısmının Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar bölümünde düzenlenmektedir¹ . Suçun TCK’da düzenlenmesinin temelinde, Türkiye’nin 5065 sayılı kanunla² kabul ettiği Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesi³ ve 5506 sayılı kanunla onaylanması uygun bulunan Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi⁴ bulunmaktadır⁵ .

Nüfuz ticareti suçunun TCK’da düzenlenmesi, ilgili sözleşmelerin mahiyet ve amacına uygun olmuştur⁶ . Yolsuzluğun sadece ulusal bir sorun değil, tüm dünya toplumlarını ve ekonomilerini etkileyen, önlenmesi uluslararası işbirliğini zorunlu kılan sınır aşan bir olgu olduğu açıktır. Haksız olarak kişisel servet edinmenin, özellikle demokratik kurumlara, ulusal ekonomilere ve hukukun üstünlüğü ilkesine zarar vereceği inkâr edilemez bir gerçektir. Bu itibarla, yolsuzlukla etkin mücadele edilmesi için kapsamlı ve çok yönlü bir yaklaşım gereklidir. Pek çok devletin nüfuz ticareti suçunu, yukarıda bahsi geçen sözleşmelerdeki gibi detaylı bir biçimde kanunlaştırma konusunda kararsız kaldığı da bilinmektedir⁷ . Nitekim sözleşmelere devletler tarafından konulan çekinceler de tamamen bu bakış açısının sonucudur. Dünyada nüfuz ticareti suçunun ünlü kişiler tarafından işlenmiş örnekleri mevcuttur. Örneğin York Düşesi Sarah Ferguson, kendisini işadamı olarak tanıtan News of the World Gazetesi muhabirinden, eski kocası Prens Andrew ile iş bağlantısı kurmak vaadiyle 40 bin dolar alırken gizli kamerayla görüntülenmiştir⁸ . Fransa Eski Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin, 2007’deki seçim kampanyası için yasadışı finansman sağlayıp sağlamadığını inceleyen yargıçların kararını etkilemeye çalıştığı iddia edilmektedir⁹ . 2014 yılında yaptığı telefon görüşmeleri üzerine 2018 yılında hakkında soruşturma başlatılmış bulunmaktadır.

Yolsuzluk yapmak suretiyle Devlet kaynaklarının önemli bir bölümünü oluşturan varlıkların yok edilmesi tehdidi karşısında, suçla korunmak istenen hukuki değerin önemi bakımından, suçun işlenmesini engellemek için ciddi önlemler alınması gerekir. Bununla beraber uygulamadaki en büyük problem, söz konusu suçun ortaya çıkarılması ve ispatlanmasıdır. Nitekim uluslararası platformda, özellikle avukatlar tarafından, sıklıkla vurgulanan en önemli sorun, söz konusu suçun işlendiğinin anlaşılmasıdır¹⁰ . Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün yolsuzluk algılama endeksi verilerinden anlaşılan, ülkelerde işlenen nüfuz ticareti gibi özel yolsuzluk biçimlerinin ispatının güç olduğudur¹¹ .