Akıllı Teknolojiler, Akıllı Kentler ve Belediye Örgütlenmesinde Dönüşüm
Smart Technologies, Smart Cities and Transformation in Municipality Organization
Levent MEMİŞ
Bu çalışmada, nesnelerin interneti ve sensörler gibi gelişen yeni teknolojilerin ve bu teknolojiler ile daha çok ortaya çıkan “büyük verinin” kentlere olan yansıması akıllı kent kavramı üzerinden inceleme konusu yapılmıştır. Çalışmanın amacı, akıllı kent kavramından hareketle, kentsel alanda yaşanan bu yeni gelişmelerin, belediye örgütlerinde nasıl bir dönüşüme yol açtığını değerlendirmektir. Belirlenen amaç kapsamında, öncelikle akıllı uygulamaların, kenti hangi açılardan yeni bir boyuta taşıdığı incelenmiştir. İkinci olarak, akıllı kentle daha çok vurgulanan, belediyeleri diğer aktörlerle iş birliğine gerekli kılan faktörler üzerinde durulmuştur. Sonrasında ise, akıllı kent kavramı altında toplanan yeni gelişmelerin belediye örgütlerinin nasıl bir dönüşüme maruz kıldığı incelenmiştir. Tüm bu incelemeler sonucunda, kentteki sorunlara yeni teknolojilerin ve büyük verinin önemli çözümler sunduğu, bu potansiyellerden yararlanmak için aktörler arası bir iş birliği tutumunun ve bunu da destekleyecek şekilde belediye örgütlenmesinde bazı dönüşümlerin gerekli olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
Akıllı Kentler, Büyük Veri, Belediye, İş Birliği, Örgütsel Dönüşüm
In this study, an examination on the concept of smart cities was conducted on the reflection of newly developed technologies like the internet of things and censors, on “big data” cities that are emerging with these technologies. The purpose of the study is to evaluate, with reference to the concept of smart cities, how these new developments being experienced in the urban field lead to a transformation of municipal organizations. Which perspectives especially the smart applications have carried the city to a new dimension were examined within the scope of the specified purpose. Secondly, the factors that have been more emphasized with the smart city and that make municipalities’ cooperation with other actors necessary were discussed. Then, how the new developments collected under the concept of smart cities expose municipal organizations to transformation was investigated. The conclusion was reached as a result of all these investigations that new technologies and big data present big solutions to the problems in cities and that a manner of cooperation between actors and some transformation are necessary in the organization of municipalities in a manner that will support this to be able to utilize this potential.
Smart Cities, Big Data, Municipality, Collaboration, Organizational Transformation
Nüfusun mekânsal olarak kırsal alandan, kent olarak nitelendirilen daha kısıtlı alanlara geçişi ile birlikte, ihtiyaçlar ve sorunlar artış göstermiş, bulunulan konum özelliklerine göre farklılaşmıştır. Bu gelişmelerle gündeme gelen kentsel sorunların çözüme kavuşturulması bir merkezden, tek düze hizmet sunan örgütlenmelerin dışında, daha çok yerel nitelikli örgütlenmeleri öne çıkarmıştır. Bu bağlamda kentlerde amir kurum olarak belediyeler öne çıkmaktadır. Belediyeler, karşılaşılan sorunlara çözüm ürettiği ölçüde, kentin yaşam kalitesi artmakta ve kentin sürdürülebilirliğine katkı sağlamaktadır.
Kentlerin nüfus yoğunluğunun artış göstermesiyle ortaya çıkan karmaşık sorunlara çözüm üretme amacıyla; açık inovasyon (open inovation), birlikte üretim (co-production), kitle kaynak (crowdsourcing), dış kaynak (out-sourcing) gibi kavramlar gündeme gelmektedir.1 Diğer taraftan teknoloji, diğer değişkenlerle (ekonomik, sosyal ve yönetsel) birlikte, karşılaşılan sorunlara çözüm üreten önemli araçlardan biri olarak varlık kazanmıştır.2 Bu kapsamda teknolojide yaşanan gelişmelerle birlikte internetin nesnelere entegre edilmesi ve sensörlerin çeşitli biçimlerde kentlere yansıması “akıllı kent” (smart city) kavramı ile karşılığını bulmuştur. Özellikle adı geçen teknolojiler, kentin ulaşımından ekonomisine, yönetiminden çevresel meselelerine yeni biçimler kazandırmaktadır. Ayrıca bu gelişmelerle gündeme gelen bir diğer önemli husus ise, büyük veridir. Sensörler tarafından kayıt altına alınan yaşanmışlıklar, geleceğe dair alınan kararlarda önemli faydalar ortaya çıkarabilmektedir. Fakat belirtmek gerekir ki, teknoloji, sorunların çözümünde yalnızca bir araçtır. Asıl mesele daha çok karmaşık nitelikte olan sorunların iyi tahlil edilmesi ve teknolojinin yardımıyla çözüm üretilmesidir.
Diğer taraftan önemli olan bir başka konu da, karmaşık sorunlara çözüm üretme ve üretilen teknolojik yeniliklerin hayata geçirilme sürecinde farklı tarafların iş birlikleridir. Belediyeler kentlerin yönetiminden sorumlu amir kurum olmakla birlikte, karşılaşılan sorunların karmaşıklığı, yeni çözümlerin geliştirilmesi ve hayata geçirilmesinde, farklı taraflarla iş birliğini gündeme getirmektedir. Bu bağlamda akıllı kent uygulamaları ile ön sıralarda yer alan kentlerde, bir iş birliği platformu olarak yaşam laboratuvarları (living labs) dikkat çekmektedir. Bu laboratuvarların temel amacı, kentin çeşitlilik gösteren farklı sorunlarına yönelik, farklı tarafların katılımıyla teknoloji odaklı yenilikler üretmektir. Bu biçimsel iş birliği uygulamasının dışında, farklı tarafların iş birliğini sağlayan başka oluşumların varlığı da bilinmektedir.
