Kolektif Yatırım Kuruluşlarının Yatırım Fonları Özelinde Değerlendirilmesi

Evaluation of Collective Investment Schemes inSpecific of Investment Funds

Onur YILMAZ

Kolektif yatırım kuruluşları sermaye piyasası kurumları arasında düzenlenmiş olup, bunlar esas itibariyle yatırım ortaklıkları ile yatırım fonlarından oluşur. Her iki kuruluş da portföy işletmek amacıyla kurulmakta ise de yatırım ortaklıkları hukuki yapı olarak ayrı bir tüzel kişilikten oluşurken yatırım fonları tüzel kişiliği olmayan malvarlığı topluluğudur. Bu kuruluşlardan yatırım fonlarının tüzel kişiliği olmadığından, fon malvarlığı ayrı bir tüzel kişiliğe sahip portföy yönetim şirketi tarafından yönetilir. Portföy yönetim şirketleri fon katılma payı karşılığı halktan toplanan paraları, malvarlığının korunması ilkesini de göz önünde bulundurarak inançlı mülkiyet esasına göre yönetirler. Portföy yönetim şirketleri portföylerini, yatırım fonunu oluşturan malvarlığını profesyonel yönetim ilkeleri çerçevesinde çeşitli sermaye piyasası araçlarına yatırım yapmak yoluyla çeşitlendirirler. Böylelikle portföy yönetimini risk dağıtımı esaslarına göre yaparlar. Çalışmamızda yatırım fonlarının özellikleri genel olarak değerlendirmektedir.

Yatırım Fonu, Yatırım Ortaklığı, Kolektif Yatırım Kuruluşları, Katılma Payı, Portföy Yönetim Şirketi

Collective investment schemes are regulated amongst capital market institutions and consist of investment companies and investment funds. Whilst both institutions are founded for the purpose of portfolio management, in terms of legal structure, investment companies are legal entities whereas investment funds are gathered assets without a legal entity. Since the investment funds are not legal entities, the assets under the funds are managed by portfolio management companies which are separate legal entities. The portfolio management companies manage the monies collected from the public in exchange for fund unit, on the basis of fiduciary ownership whilst taking into consideration the principle of asset protection. The portfolio management companies, in light of their professional management principles, spread their portfolios by way of investing the assets, which form the investment fund, into diversified capital market instruments. Thereby they manage the portfolios on the basis of risk diversification. The features of the investment funds are generally evaluated in our study.

Investment Fund, Investment Company, Collective Investment Schemes, Fund Unit, Portfolio Management Company.

Ülkemizde ekonomik kalkınmanın gerçekleşebilmesi açısından ihtiyaç duyulan yatırımların finansmanında, günümüzde giderek tercih edilen araçların başında, sermaye piyasası kurumları gelmeye başlamıştır. Sermaye piyasasının sağladığı ortam sayesinde bu kurumlar işlerlik kazanmakta, küçük yatırımlar bir araya getirilmek suretiyle büyük projeler gerçekleştirilebilmekte, geniş çaplı yatırımlar yapılabilmektedir.

Sermaye piyasasının küçük yatırımcılar açısından sağladığı avantajların başında ise hiç kuşkusuz tasarrufların sert piyasa koşulları karşısında korunabilmesi ve hatta değer kazanabilmesi gelmektedir. Küçük tasarruf sahipleri, az para ile bilgi ve tecrübeye sahip olmaksızın büyük işlemlere katılabilmekte, böylelikle tasarrufunu değerlendirme imkânını elde edebilmektedir. Ancak bunun için hiç kuşkusuz küçük tasarruf sahipleri ile profesyonel portföy yöneticilerinin bir araya gelebileceği ortak bir ortamın sunulması gerekmektedir. İşte bu noktada orta ve uzun vadeli fon arz ve talebinin buluşmasını sağlayan ortam olarak sermaye piyasası kendini göstermektedir. Sermaye piyasası bu fonksiyonunu genel olarak sermaye piyasası kurumları (bu çalışma açısından yatırım fonları ile yatırım ortaklıkları) ve faaliyetleri ile icra edebilmektedir.

Gerçekten de sermaye piyasası kurumlarından kolektif yatırım kuruluşları özelinde değerlendirildiğinde fonların/varlıkların bir araya getirilmesi, hem büyük projelerin gerçekleştirilmesi için gerekli finansmanın sağlanması hem de küçük yatırımların profesyonel ellerde işletilip değer kazandırılması sermaye piyasasının bu ortamı sağlaması sayesinde mümkün olabilmektedir.