Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu

Act for Movable Pledge in Commercial Transactions

Turgut ÖZ

20.10.2016 Tarihli ve 6750 Sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu, hukukumuzda kural olarak tescil sistemine tabi olmayan taşınır rehni hakkında bu sistemi geniş ölçüde kabul eden bir düzenleme getirmiştir. Bu yeni sistem, büyük ölçüde taşınmaz rehninde geçerli olan dereceler sisteminin özelliklerini yansıtmaktadır. Kanun aynı zamanda, gene rehin hukukunun temel ilkelerinden olan lexcomissoria yasağına tamamen ters hükümler de içermektedir. Kanunun bir diğer özelliği, belli türde taşınır eşyaların yanında, alacak haklarını, fikri ve sınai hakları ve diğer bazı maddi olmayan varlıkları da aynı hükümlere tabi tutmasıdır. Bu kadar farklı kavramları bir arada aynı hükümlere tabi tutmak isteyen, üstelik rehin hukukuna Medeni Kanun düzenlemesine tamamen ters yenilikler getiren Kanun’un maalesef bu güç işin üstesinden gereği gibi geldiğini söylemek pek mümkün görünmemektedir. Zira kanımca, uygulamada sorunlar yaratacak aksaklık ve eksiklikler içermektedir. Bu sorunlara ek olarak, İlgili Kanun hakkında çıkarılan yönetmeliklerin de çelişkili, yer yer anlaşılıp uygulanması çok zor ve en önemlisi Kanunda yer almayan düzenlemeler getirdiği görünmektedir.

Taşınır Rehni, Rehin Sicili, Ticarî İşlemlerde Rehin. Rehin Dereceleri.

Act No 6750 (dated 10.20 2016) for Movable Pledge in Commercial Transactions has brought a new system to our pledge law which principally excludes the registration system, because it has adopted this system in a broad sense. This new regulation broadly reflects the grades system which is accepted for immovable’s in Turkish Civil Code. Same Act also includes completely contrary provisions to the principle of lexcomisoria. Another feature of this Act is that it subjects the all kind of credits, copy rights, industrial rights, some other intangible rights to the same regulation, besides certain types of movables. Arrangement of this Act that wants to regulate so many different rights and institutions by the same rules which are contrary to the system of Civil Code, unfortunately does not seem successful. Consequently, according to opinion, this Act contains some flaws and defects that probably will cause some troubles in practice. In addition to this, regulations which have been issued for this Act include some contradictory, meaningless and incompatible provisions.

Pledge, Charge Register, Pledge in Commercial Transactions. Grades for Pledges.

Yakın zamanda teminat hukukumuza ilişkin en önemli yasal değişiklik, kuşkusuz 20 Ekim 2016 tarihli ve 6750 Sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’dur¹ (TİTRK) Medeni Kanun’un taşınır rehnine ilişkin hükümlerine önemli istisnalar getiren, taşınır rehninde sicil sistemi kuran, lexcomissoria yasağına aykırı hüküm içeren, alacaklar ve haklar üzerinde rehni tekrar düzenleyen, 1447 Sayılı Ticarî İşletme Rehni Kanunu’nu kaldıran bu düzenleme, teminat hukukumuza büyük değişiklikler ve yenilikler getirmektedir.

Yürürlüğüne ilişkin 20. Maddeye uyarınca bu Kanun 1.1.2017 yılında yürürlüğe girmiştir. Böylece resmi gazetede yayınlandığı 28.10. 2016 tarihi ile yürürlüğe girmesi arasında yaklaşık iki ay on gün gibi kısa bir süre olduğundan, öğrenilmesi ve tartışılması için yeterli bir hazırlık süresinin verilmediği söylenebilir.

Kanunun amaç ve kapsamı 1. Maddesinde şöyle belirtilmiştir