Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Anlaşması (CISG) Uyarınca Alıcının ve Satıcının Tazminat Hakkı

Compensation Right of Buyer and Seller in Accordance With Convention on Contracts for the International Sale of Goods (“CISG”)

M. Deniz AKBAŞ

Milletlerarası hukuk kurallarının yeknesaklaştırılması çabalarının önemli aşamalarından biri olan Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Anlaşması’nda (CISG) hem alıcıya hem de satıcıya yönelik düzenlenen tazminat hakkı sözleşmeye aykırılık halleri için taraflara tanınan bir yaptırım olarak karşımıza çıkmaktadır. Tazminat için kusurun, bazı istisnalar haricinde, temel şart olduğu Türk Hukukunun aksine CISG’te tazminat için kusur aranmamaktadır. CISG tazminat sisteminde esas olan sözleşmenin ihlali nedeniyle uğranılan zararın denkleştirilmesidir. CISG tazminat ile zenginleşmeye müsaade etmemektedir. Bu nedenle CISG tazminat sisteminde Anglo-Sakson hukuk sistemlerindeki gibi cezalandırıcı tazminat kabul edilmemiştir. Bunun yanında CISG yalnızca mal varlığına gelen zararlar için tazminat öngörmektedir. Tarafların ölüm, yaralanma ve benzeri nedenlerle CISG kapsamında tazminat talep etmesi mümkün değildir.

Milletlerarası Mal Satımı, CISG, Tazminat, Öngörülebilirlik, Uluslararası Ticaret.

Regulation of compensation right for buyer and seller is a sanction in order to situation of incongruent to contract, in Convention on contracts for the International Sale of Goods (“CISG”), which is an important stage of efforts of making an unique international law. CISG doesn’t look for negligence for recompense, out of some exceptions. Balancing of damage is main aim of CISG compensation law in situation of incongruent to contract. CISG doesn’t allow getting rich with compensation. Therefore, punitive compensation has not allowed in CISG law with the difference of Anglo-Saxon laws. Besides that, CISG allows recompense for only estate damages. The parties of contract cannot claim compensation for death, physical injury and etc. situations.

International Sale of Goods, CISG, Compensation, Predictability, International Trade.

Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Anlaşması1 (Convention on Contracts for the International Sale of Goods) (“CISG”) 11 Nisan 1980 tarihinde Viyana’da toplanan konferans sonucunda 42 ülke temsilcisi tarafından kabul edilen ve 1 Ocak 1988 tarihinde yürürlüğe giren, milletlerarası ticaretin yeknesaklaştırılarak kolaylaştırılması amacını taşıyan uluslararası bir sözleşmedir. CISG farklı sosyal, ekonomik ve hukuki yapıya sahip ülkeler arasında gerçekleşen ticari ilişkiler için ortak bir hukuk yaratma çabasının bir ürünüdür2. CISG özellikle Kıta Avrupa’sı hukuk sistemi ile Anglosakson hukuk sistemi arasında bir sentez yaratmaktadır.

Bugün dünya üzerinde 83 ülke CISG’e taraftır3. Türkiye 1 Ağustos 2011 tarihinden itibaren CISG’e taraf olmuştur. Türkiye’nin CISG’e taraf olduğu tarihten beri de Anayasa madde 90 gereğince CISG Türk Hukukunun bir parçasıdır4. Bu nedenle CISG Türk Hukukçuları için, özelliklede uluslararası ticaret ile ilgilenecek yeni nesil hukukçular için, büyük bir önem taşımaktadır.

CISG, milletlerarası mal satım sözleşmelerinin hem alıcı hem satıcı tarafları için bir takım hak ve yükümlülükler getirmektedir. CISG’in taraflara tanıdığı haklar arasında sözleşmeye aykırılık halinde taraflara tanınan tazminat hakkı da mevcuttur. Yukarıda da söz ettiğimiz gibi CISG bir sentez hukuk oluşturma çabasındadır. Bu nedenle CISG’te, tazminat konusunda farklılıklar içeren özellikle Kıta Avrupa’sı hukuku ile anglo-sakson hukuku arasında bir sentez ortaya çıkmaktadır.