Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Kamulaştırmada veya Kamulaştırmasız Elatmada Kaçak veya Ruhsata Aykırı Yapı İçin Enkaz Bedeli mi Yoksa Maliyet Bedeli mi Ödenmelidir?

Nezih SÜTÇÜ

ÖZET:

Kamulaştırmada veya kamulaştırmasız elatmada, taşınmaz üzerindeki yapı bedelinin nasıl dikkate alınacağı konusu tartışmalıdır. Yapının inşaat bedelinin ödenmesi gerektiğine dair görüşler yanında, enkaz bedelinin ödenmesine dair görüşler de mevcuttur. Bu iki bedel arasında önemli derece fark bulunduğundan, konu araştırmaya değer bulunmuştur. İmar Affı Kanunu kapsamındaki yapılar inceleme konusu dışında bırakılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Kamulaştırma, Kamulaştırmasız Elatma, Kaçak veya Ruhsata Aykırı Yapı, Enkaz Bedel, Maliyet Bedeli, İnşaat Bedeli.

Kamulaştırmada veya kamulaştırmasız elatmada, taşınmaz üzerindeki yapı bedelinin nasıl dikkate alınacağı konusu tartışmalıdır. Yapının inşaat bedelinin ödenmesi gerektiğine dair görüşler yanında, enkaz bedelinin ödenmesine dair görüşler de mevcuttur. Bu iki bedel arasında önemli derece fark bulunduğundan, konu araştırmaya değer bulunmuştur. İmar Affı Kanunu kapsamındaki yapılar inceleme konusu dışında bırakılmıştır.1

Bilindiği üzere enkaz bedeli, yıkımdan sonra kullanılabilir malzeme değerini ifade etmektedir2. Enkaz değerinin nasıl hesaplanacağına dair bir mevzuat bulunmamaktadır. Uygulamada yapı değerinin %10’u enkaz bedeli olarak belirlenmektedir3. Yapı bedeli ise, resmi birim fiyatları ve yapı maliyet hesapları ve yıpranma payı dikkate alınarak belirlenmektedir (Kamulaştırma Kanunu m. 11/h). Ayrıca, Kamulaştırma Kanunu m. 19/sonda, başkası adına tapulu, sahipsiz ve/veya zilyedi tarafından iktisap edilmemiş yerin kamulaştırmasında binaların asgari levazım bedelinin4 ödeneceği belirtilmiştir. Asgari levazım bedelinin enkaz ve yapı bedelinden farklı olduğu dikkate alınmalıdır. Çünkü, asgari malzeme değerinin içinde, adından da anlaşılacağı üzere, yapı bedelinden farklı olarak işçilik ve yüklenici kârı bulunmaz. Enkaz bedeli, yıkım sonucu malzemeden elde kalacak iktisadi değeri ifade ederken, asgari malzeme değeri, tüm yapı malzemesini ifade etmektedir. Buna göre söz konusu üç değer arasındaki büyüklük sırası şöyle ifade edilebilir.