Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Kira Sertifikalarının Kamu İhalelerine
 Katılımda Teminat Aracı Olarak
Kullanılması Sorunu(*)

The Problem of Using Lease Certificates as a Guarantee Vehicle in
Participating Public Procurement

Erdem BAFRA

Özellikle katılım bankacılığı temelinde faaliyetlerini sürdüren bankaların varlık portföyünün menkul kıymetleştirilmesi ve yeni fonlar oluşturulması, katılım bankacılığı faaliyetleri ile bu bankaların rekabet edebilirliklerinin sağlanması açısından büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle, ekonomide önemli bir pazar payına sahip kamu ihalelerinde “kira sertifikaları”nın teminat aracı olarak kullanılmasının sağlanması, bu menkul kıymetlerin tanınmasına ve likiditesinin sağlanmasına hizmet edecektir.

Kira Sertifikaları, Sukuk, Geçici Teminat, Kamu İhaleleri.

Especially the securitization of asset portfolio and the creation of new funds for the banks carrying on their activities on the participation banking rules pays special attention to the participation banking activities and ensuring the competitiveness of these bank. For this reason, it is important to make “lease certificates” suitable as a means of guarantee in public procurements which has a substantial share in the economy will contribute the recognition and liquidity of these securities.

Lease Certificates, Sukuk, Preliminary Guarantee, Public Procurement.

I. Giriş

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu1, yapım işleri ile mal, hizmet ve danışmanlık hizmet alımlarına ilişkin olarak kamu hukukuna tabi olan veya kamunun denetimi altında bulunan veyahut kamu kaynağı kullanan kamu kurumlarının ve kuruluşlarının2 yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemektedir. Bu çerçevede; gerek Kamu İhale Kanununda gerek bu Kanuna göre gerçekleştirilen ihaleler sonucunda düzenlenen sözleşmelere ilişkin hükümler öngören 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nda3, Kanunun temel ilkelerine uygun bir şekilde, hukuka uygun olarak ve mümkün olan en kısa süre içerisinde ihalelerin sonuçlandırılması ya da ihale konusu işin sözleşmesine uygun olarak yerine getirilmesi amacına yönelik olarak bazı idari tedbirler öngörülmüştür4.

Örneğin, Kamu İhale Kanununun 11’inci maddesinde sayılanların ihalelere katılımı yasak olup, bu sayılanlardan biri ihaleye katılmış ise geçici teminatın gelir kaydedilmesi ve bu Kanunun dördüncü kısmında belirtilen ihalelere katılmaktan yasaklama tedbirinin uygulanması söz konusu olacaktır. Bu durumda, “geçici teminatın gelir kaydedilmesi” yaptırımında, Kanunda öngörülen durumların ve olayların ortaya çıkması ya da gerçekleşmesi, idare hukuku yönüyle bu tedbirin uygulanması açısından işlemin sebep unsurunu teşkil edecektir. Bu çerçevede, Kamu İhale Kanununa göre gerçekleştirilen bir ihaleye teklif sunan bir isteklinin geçici teminatının gelir kaydedilmesinin ekonomik ve mali nitelikte sonuçları olan bir idari tedbir olması, teminatı gelir kaydedilen istekli ya da yüklenici açısından özellikle ticari itibar ve işletmenin kârlılığı açısından olumsuz yönde maddi ve manevi sonuçlar doğuracaktır5.

Diğer taraftan; Kamu İhale Kanununun 34’üncü maddesinde, ihalelere katılımda hangi değerlerin teminat olarak sunulabileceği sayma suretiyle belirlenmiştir. Bu nedenle istekliler ihalelere katılımda, ancak bu maddede sayılan türden teminatları sunabilecekler ve teminatları usulüne uygun olmayan isteklilerin teklifleri de değerlendirme dışı bırakılacaktır. Bu bağlamda; teminatların 2016 yılı istatistiklerine göre, istisna kapsamındakiler hariç, sözleşme bedeli toplamda 155.661.190.000,00 TL6 olan ve Kamu İhale Kanununa tabi olarak 160.437 adet ihalenin7 gerçekleştirildiği kamu ihalelerinde kullanılması, teminat aracı olarak öngörülen yeni menkul kıymetlerin ya da sermaye piyasası araçlarının ticari hayatta tanınmasına ve likiditesinin artmasına da hizmet edeceği açıktır. Bu çerçevede; burada üzerinde durulması gereken temel konulardan biri de, Türk hukukunda yeni kullanılmaya başlanan ve sektörde henüz yeterince kullanılmaya başlanmamış sermaye piyasası araçlarının ekonomide önemli paya sahip kamu alımları pazarında teminat olarak öngörülen değerler arasında sayılmasının, bu araçların piyasada tanınmasına ve likiditesinin artmasına hangi oranda hizmet edeceği hususunun ortaya konulmasıdır.