Ceza Muhakemesi ve Silah İncelemesi (Balistik)

Penalty Judgment and Gun Examination (Ballistics)

Cemal ÖZTÜRK

İspat vasıtaları içerisinde önemli yer tutan izlerden materyal izler grubunda olan ve ceza muhakemesinde oldukça yoğun olarak karşılaşılan silahlar, mühimmatları ve mühimmat parçalarının incelenmesi şüphesiz ki bunlar üzerinde bilimsel verilerle inceleme yapacak olan bilirkişiler kadar; bu bilirkişi verilerini değerlendirip ceza muhakemesi açısından değperlendirecek olan diğer ceza muhakemesi sujeleri açısından da büyük öneme sahip olacaktır. Bu delil türü üzerinde ne tür incelemeler; hangi bilimsel metotlarla yapılır, bu incelemeler esnasında nelere dikkat etmek gerekir; nitelikleri değiştirilmeden nasıl inceleme yapılır, çıkan sonuçlar ne anlama gelir, teknik ve hukuki prosedürler nasıl bir arada yürütülebilir? Bunlar konu teşkil ettiği cezai uyuşmazlıklarda ceza muhakemesinin sağlıklı işlemesi ve başarıya ulaşması için göz ardı edilmemesi gereken hususlardır.

Silah, Balistik, Antika, Vehamet, Silaha Ait İzlerin Oluşması, Silaha Ait İzlerin Değişmesi

Giriş

Ceza muhakemesinde, fiilin fail tarafından işlendiği veya işlenmediği konusunda, yargılama makamının tam bir kanaate ulaşmasını temin ameliyesine (ispat¹) ulaşmak için hukuk düzenince kabul edilen vasıtalara delil² denmektedir. Bir vasıtanın delil olarak nitelendirilebilmesi için de şüphesiz bu vasıta³;1) Olayı temsil etmelidir (pertinenza)⁴, 2) A-Akla⁵, B-Maddi gerçeğe ve C-Hukuka uygun olmalıdır.⁶ Ayrıca karara gerekçe gösterilecekse müşterekliği⁷ (tarafların bilmeleri) de şarttır⁸. Nitekim mahkûmiyet hükmünün gerekçesinde delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi⁹ de gösterilmelidir (CMK m.230, 1b fk).

Delilleri değişik bakış açıları ile farklı şekillerde çeşitlere ayırmak mümkündür¹⁰. Ancak daha pratik olması, delil çeşitlerinin hepsini kapsaması ve anlaşılırlığının yüksekliği nedeniyle adalete daha iyi hizmet edeceğini düşündüğümüz sınıflandırma delilleri; açıklamalar ve izler olarak ikiye ayırmak olacaktır¹¹. Delil olma niteliklerine sahip olan eşya, emare, şekil, baskı ve belirtiler iz delilleri oluştururlar¹². Suç izi incelemecileri ise izleri dört grupta incelerler, parça (materyal) izler, şekil izler, baskı izler ve durum izler¹³. Materyal ya da parça izler, katı, sıvı ya da gaz şeklinde olabilir. İşte bu materyal izlerden ceza muhakemesinde ağırlıklı olarak karşılaşılanlardan biri şüphesiz ki, silahlar ya da bunlara ait mühimmat ve parçalarıdır. Bu delillerin en önemli özelliklerinden biri teknik inceleme gerektirmesidir. Bu delillerin teknik değerlendirilmelerinde nelerin yapılacağı, ne sonuçlara varılabileceğinin bilinmesi teknik incelemeci (bilirkişi) kadar bu incelemelerin sonucunu değerlendirecek olan ceza muhakemesi uygulayıcıları (hakim, savcı vd.) için de o kadar önem arz edecektir.

1- Genel Olarak

Silah genel anlamda, canlıları öldürebilen, yaralayabilen, hasta edebilen; cansızları, parçalayabilen, tahrip edebilen araç, alet, sistem vb.’dir. Balistik , Fransızca’daki “balistique” sözcüğünden gelmekte olup, silahtan¹⁴ atılan bir cismin, silah içindeki, atmosferdeki ve hedefteki hareketini ve etkisini inceleyen bir disiplindir ve silah bilgisi olarak da görülmektedir¹⁵. Silah incelemesi, silahın tanımlanmasını, özellikle bir merminin bilinen bir silahtan ateşlenmiş olup olmadığını belirlemek amacıyla kovan, kartuş, mermiler ve diğer mermi parçaları üzerindeki izlerin karşılaştırılmasını yapar¹⁶. Silah ve mermilerin incelenmesi sayesinde, bir mermi çekirdeğinin hangi silahtan atılmış olduğu anlaşılabilmekte ve bu sayede suçta kullanılan silah bulunarak soruşturmanın doğru yönlendirilmesi sağlanabilmektedir¹⁷.