Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Kişisel Verilerin Korunması Bağlamında "Unutulma Hakkı" ve Türkiye Açısından Değerlendirmeler

Murat ÖNOK

Son yıllarda uluslararası literatürde popülarite kazanan kavramlardan biri “unutulma hakkı”dır. Konuya dair akademik çalışmaların sayısı hızla artmakla birlikte; hakkın dayanağı, hizmet ettiği amacı ve daha da önemlisi, tam içeriği ve kapsamı hakkında doktrinde görüş birliği sağlanmasına henüz uzağız. Buna rağmen, böyle bir hakkın varlığının (veya yokluğunun) bireyler açısından önemi ve konuya yeni bir boyut kazandıran, Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın Google kararı sonrasında, unutulma hakkının irdelenmesi zorunluluk arz etmektedir. Yargıtay’ımızın da kararlarında kavrama yer vermeye başladığı dikkati çekmektedir. Bu bağlamda, çalışmada; kavramın tanımı, içeriğine dair tartışmalı hususlar, Google kararının bu hakla bağlantısı ve sonuçları, gerek ABAD kararından gerekse böyle bir hakkın uygulanmasından kaynaklanabilecek teorik ve pratik sorunlar, Türkiye açısından bu hakla bağlantılı birtakım meseleler incelenmiştir.

Kişisel Verilerin Korunması, Unutulma Hakkı, Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın Google Kararı, Özel Hayatın Gizliliği, İnsan Hakları.

Das “Recht auf Vergessen” hat in den letzten Jahren in der internationalen Literatur an Popularität gewonnen. Die Zahl der wissenschaftlichen Studien zu diesem Thema nimmt rasch zu. Wir sind jedoch weit entfernt davon, einen Konsens in der Lehre über die Grundlage dieses Rechts, sein Zweck und noch wichtiger über sein Inhalt und Umfang zu erzielen.

Nach der Google-Entscheidung des EuGH, das hinsichtlich der Existenz (oder Nichtexistenz) eines solchen Rechts eine neue Dimension aufwirft und in Bezug auf Individuen an Bedeutung gewinnt, ist es nunmehr notwendig, das Recht auf Vergessen unter die Lupe zu nehmen. Es fällt auf, dass auch der “Yargıtay” damit begonnen hat, dieses Recht in seinen Entscheidungen zu nennen.

In diesem Zusammenhang werden in diesem Aufsatz die Begriffsbestimmung, streitige Fragen in Bezug auf den Inhalt dieses Rechts, die Verbindung und Folgen der Google-Entscheidung mit diesem Recht, sowohl theoretische als auch praktische Fragen, die sich aus dem EUGH-Urteil und der Umsetzung eines solchen Rechts ergeben können, sowie eine Reihe von Fragen, die sich im Zusammenhang mit diesem Recht für die Türkei ergeben können untersucht.

Der Schutz personenbezogener Daten, Das Recht auf Vergessen, Die Google-Entscheidung des Europäischen Gerichtshofes, Die Privatsphäre, Menschenrechte.

Anayasamızın “özel hayatın gizliliği” başlıklı 20. maddesine göre, “Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.” 12 Eylül 2010 referandumu sonucu bu maddeye eklenen 3. fıkraya göre1Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir.”

Fakat şunu da hemen belirtmek gerekir ki, 2010’da kabul edilen bu hükmün gereği arada geçen beş küsur yılda yerine getirilmemiştir2. Bilhassa, çıkarılması gereken kanun bir türlü Meclisten geçmemiştir3. Kaldı ki, bu çalışmanın konusunu oluşturmamakla birlikte, mevcut tasarının kişisel verileri ne ölçüde koruduğu da tartışma konusudur4.

Özel hayatın gizliliği denilince, belki de akla gelen ilk kavram “kişisel veri”dir. Bu kavramın anlamını ortaya koymak için uluslararası sözleşmelere ve ulusal mevzuatımıza bakmak gerekir.