Özel Hayat Açısından Kişisel Verilerin Korunması
Der Schutz Personenbezogener Daten in Bezug auf das Privatleben
Durmuş TEZCAN
Kendisine ulusal ve uluslararası bir koruma sağlanan özel hayat, bilişim devrimiyle ve her gün gelişmekte olan internet karşısında büyük bir tehditle karşı karşıya bulunmaktadır. Zira internet, çok geniş boyutta küresel kullanımı nedeniyle özel hayata dönük tehlikeler barındırmaktadır. Bu yüzden özel hayatın bilişim ortamında kişisel veriler olarak korunması gerekliliği kendisini çok fazla hissettirmiştir.
Mevzuatımızda özel hayatla ilgili kişisel verilerin korunması konusunda yavaş da olsa, cezai korumayı sağlayacak hükümlere ve kurumlara yer verilmiştir. Önemli olan bunların adil şekilde uygulanmasıdır. Özellikle suçlulukla mücadele, internetin sınır tanımaması nedeniyle evrensel bir işbirliğini de gerekli kılmaktadır. Ülkemizde son dönemlerde yaşanan bu alandaki gelişmeler ise, ümit vericidir.
Özel Hayatın Gizliliği, Kişisel Verilerin Korunması, Kişilik Hakkı, Bilişim Suçları, İnsan Hakları.
Das Privatleben, das nationalen und internationalen Schutz geniesst, ist aufgrund der Revolution der Informatik und dem Internet, das sich von Tag zu Tag weiterentwickelt, mit einer grossen Bedrohung konfrontiert. Aufgrund der weltweiten Nutzung birgt das Internet Gefahren für das Privatleben. Deshalb ist die Empfindung über die Notwendigkeit des Schutzes personenbezogener Daten inBezug auf das IT Umfeld stark angestiegen.
In Bezug auf den Schutz personenbezogener Daten bieten unsere Rechtsvorschriften im Hinblick auf das Privatleben - so langsam - Regelungen, die strafrechtlichen Schutz sicherstellen. Hierbei ist es von grosser Bedeutung, dass diese in fairer Weise Anwendung finden. Da das Internet keine Grenzen kennt, erfordert insbesondere die Bekämpfung der Kriminalität eine universelle Zusammenarbeit. Die jüngsten Entwicklungen unseres Landes in diesem Bereich sind vielversprechend.
Die Privatsphäre, Der Schutz personenbezogener Daten, Persönlichkeitsrecht, IT-Verbrechen, Menschenrechte.
- 1.İnsanların kamuya mal olmayan kendi özel yaşamlarını korumak istemeleri insan olmanın doğasında yatan bir durumdur. Nitekim özel hayatın korunması temel bir insan hakkı olarak gerek ulusal ve gerekse uluslararası sözleşmelerde yer almıştır. Buna karşılık, 1970’li yıllardan itibaren bilişim alanındaki önemli gelişmeler paralelinde bilgisayar kullanımının çok hızlı yayılması nedeniyle özel hayatın bilgisayar karşısında korunması konusu daha büyük bir önem kazanmıştır. Birçok ülke bu durumu görerek kişilerin özel hayatının korunması için 1975’li yıllardan itibaren önce ulusal düzeyde ve zamanla da uluslararası boyutta da önlem almaya başlamışlardır1. Böylece 1981 yılında Avrupa Konseyinde ülkemizi de yakından ilgilendiren bilişim karşısında özel hayatı korumaya dönük ilk sözleşme hazırlanıp imzaya açılmıştır. Türkiye ise, bu konuda gereken hassasiyeti hemen gösterememiş, bu sözleşmeyi bir süre sonra imzalamış olmakla birlikte, onaylaması yıllar almıştır. Nitekim bu sözleşme gereği TBMM’ne sunulan Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ise bu toplantıdan sonraki bir dönemde kabul edilmiştir2.
- 2.Özel hayat açısından kişisel verilerin korunması denilince, akla gelen ilk konu, korunması gereken özel hayatın kapsamının belirlenmesidir. İkinci konu, kişisel nitelikli verilerden ne anlaşılması gerektiği, üçüncü konu ise, özel hayatla ilgili kişisel nitelikli verilerin korunması açısından özellikle ceza mevzuatımızda ne gibi düzenlemelere yer verildiği ve bunların yeterli olup olmadığıdır.
Konuşmamızı bu üç temel konu üzerinden yaparken, öncelikle önemli gördüğümüz bu konuda ilk sunumuzu, 1991 yılında, Anayasa Mahkemesi’nin 29. Kuruluş Yıldönümü Sempozyumunda yaptığımızı, bir başka deyişle, bundan yirmi dört yıl öncesinde de konuya duyarlılık gösterdiğimizi vurgulamak isteriz3. O konuşmamızda, konunun önemine ve Türkiye bakımından da, o zamanlar devlet memurluğuna girişte yapılan güvenlik soruşturmalarının denetimsiz bir ortamda internet kullanılarak yapılması halinde özel hayata vereceği zararlara özellikle dikkat çekmek istemiştik. Bugün de yasal güvenceler sağlanmadıkça sorun güncelliğini koruyor. Buna karşılık, bu alanda yapılmaya çalışılan ise, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu gibi yasaların kabulüyle özel hayata müdahalenin yasal güvencelere dayanması ve keyfiliğin önlenmesidir.
