Avrupa Adalet Divanı (CJEU) Kararlarında Umuma İletim Hakkı Kriterleri

“Communication to the Public” Under the Court of Justice Case Law: What are the Criteria?

Lütfiye AKGÜL SU

Bu makale, müzik eserleri, icra ve yapımlarının umuma açık mahallerde temsil suretiyle kamuya iletiminden doğan hakların niteliğini ve umuma iletim hakkının ihlali için aranan kriterlerin Avrupa Adalet Divanının 25.03.2012 tarihli kararı çerçevesinde inceleyerek değerlendirmeye tabi tutmaktadır.

Müzik, Eser, İcra, Yapım, Müzik Yayını, Temsil, Umuma İletim, Bağlantılı Haklar, Eser Sahipleri, Bağlantılı Hak Sahipleri, Umuma Açık Mahaller, Umum, Umumi Mahal, Lisans, Sözleşme, Telif Birlikleri, Yargı Kararları, Yargıtay Kararları, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, FSEK.

This article assesses the quality of the rights arising from the communication to the public works through the representation of musical works, performances and productions in public places, and examines the criteria required for violation of the right of transmission of hope in the context of the decision of the European Court of Justice dated 25.03.2012.

Music, Musical Work, Performance, Production, Phonogram, Communication to the Public, Public Performance, Copyright, Related Rights, Copyright Owners, Related Right Owners, Public Places, Public, Exhaustion of Rights, Copyright Clearance, License, Collecting Societies, CMOs, Judicial Decisions, Rulings of Turkish Supreme Court of Appeal, Turkish Copyright Law No. 5846.

I. Giriş

Eser sahibinin mali haklarından biri de umuma iletim hakkıdır. Umuma iletim hakkına, gerek mevzuatımızda gerek uluslararası sözleşmelerde eser sahibinin hakları arasında yer verilmiştir. Bern Sözleşmesi’nin 11’inci maddesi (ikinci tekrar) 1-i maddesinde; umuma arz yetkisi edebiyat eserleri açısından eserin her türlü araç ve yöntemler ile anlatımı dâhil topluma sunulması denilmek suretiyle umuma arz yetkisi belirtilmiştir.

Umuma iletim hakkı, WCT’nin 8’inci maddesinde “Right of Communication to the Public” başlığıyla WPPT’nin 14’üncü maddesinde “Right of Making Available of Phonograms” başlığıyla düzenlemiştir.

AB hukukunda da umuma iletime ilişkin 2001/29/AT sayılı Direktifte umuma iletim hakkı “right of communication to the public of works and right of making available to the public other subject matter” başlığıyla düzenlenmiştir. Direktifin 3’üncü maddesinde; “Üye devletler eser sahiplerinin tel üzerinden veya telsiz vasıtalarla eserlerini yayımlama, böyle bir yolla kamunun tercih ettikleri bir zamanda ve bir yerden erişilebilmeyi mümkün kılmayı içeren her türlü haberleşmeyi yasaklama veya müsaade etmeye münhasır haklarını temin eder” hükmüne yer verilmiştir.