Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Enerji Sağlama Sözleşmelerinde Yan Yükümlülükler ve İşlevi

The Secondary Duties in Energy Supplying
Contracts and Their Function

Atalay ÖZDEMİR,Kudret GÜVEN

Sui generis (atipik) sözleşmelere dahil olan enerji sağlama sözleşmeleri taraflarını sürekli bir borç ilişkisi ile bağlar ve “yan edim yükümlülükleri” adını alan bir dizi davranış mükellefiyeti altına sokar. Bunlar MK. 2 md.’den kaynağını alır ve alacaklının gerek sözleşmeden doğan (sözleşme) menfaatini, gerekse sözleşme dışındaki genel menfaatini korumayı amaçlar. Bu yükümlülüklerin örneği olarak, özen ve koruma yükümlülükleri, bildirme, ihbar ve bilgi verme, hesap verme yükümlülükleri ile işbirliği yapma ve paylaşma yükümlülükleri zikredilebilir. Bunları bir kısmı asıl borçtan ayrı olarak dava edilebilir, ancak çoğu borcun taraflarca sözleşmede kararlaştırılan şartlara uygun olarak yerine getirilip getirilmediği konusunda bir ölçüt olarak kabul edilir. Bu nedenle ikinci gruba giren bu yükümlülükler (koruma yükümlülüğü gibi) bağımsız bir dava konusu yapılamaz. Yan yükümlülükler Yargıtay Kararlarında da ismen olamamakla beraber ruhen kabul edilmiştir. Dileğim yakın gelecekte bu yükümlülüklerin bugün olduğundan daha fazla yüksek mahkeme kararlarında zikredilmesidir.

Enerji Sağlama Sözleşmeleri, Yan Yükümlülükler.

The contracts concerning energy supplying are contracts belonging to sui generis (atypical) contracts, which settles a permanent dept relation in which settles a continuous dept relation in which the parties are bound and obliged to each other with several duties of behavior out of the contractual verses, called as “secondary duties”. They are derived from the 2nd Article of Civil Code and directed to guard the benefits of the creditor, both residing on contract (contractual benefits) or coming benefit out of contract (general benefit) of the creditor. As examples of those duties; duty of care and protection, duty to inform, duty of notification and announce, duty of calculation and duty of collaboration and participation are to be mentioned.

Some of those may be sued separately from the subject of main dept, but most of them are only estimated as a criterium in deciding if the dept has been performed in accordance or not with the conditions accepted by the parties in contract. ort his reason the second group of duties (such as duty of protection) may not be the subject of an independent action. Those groups of duties are also accepted by the decisions of the Court of Cassation without indicating them namely but spiritually. I hope they will be in the near future spelt more than today in letter within the decisions of the Supreme Court.

Energy Supplying Contract, Secondary Duties.

I. GENEL OLARAK

Her borç ilişkisinde olduğu gibi enerji sağlama sözleşmesinden doğan hukuki ilişkide de borçluya iki grup yükümlülük bağlanır. Birinci gruba asli yükümlülükler (Hauptflichten), buna enerji kaynağını hazır bulundurma ve talep halinde sağlama yükümlülüğü dahildir. İkinci gruba ise yan yükümlülükler (Nebenpflichten) girer.

Asli yükümlülüklerin başında kuşkusuz asli edim yükümlülüğü (Hauptleistungsplichten) gelir. Asli edim yükümlülüğü, sözleşmenin tür ve tipini, özellik ve niteliklerini belirleyen, borçlunun yerine getirmek zorunda olduğu asıl borçtur1. Asli edim yükümlülükleri kural olarak kanun ile belirlenir. Örneğin, mülkiyetin naklini konu edinen satış, bağış ve mal değişim sözleşmelerinde asli edim yükümlülüğü mülkiyetin alacaklıya devredilmesidir (TBK. 210, 282, 285). Kira sözleşmesinde kiraya verenin asli edim yükümlülüğü bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmasından, kiracıya bağlanan asli edim yükümlülüğü ise kira bedelini ödemekten ibarettir (TBK. 299).

Asli edim yükümlülükleri, sözleşmeden de doğabilir. Özellikle birden fazla asli edim yükümlülüğünün bir sözleşmede kararlaştırıldığı hallerde esas itibariyle yan edim niteliği taşıyan bir edimin asli edim yükümlülüğü haline getirilmesi söz konusu olur. Örneğin, satılan malın alacaklının yerleşim yerinde montajı ve daha sonra bakımının kararlaştırılması halinde mülkiyetin devri ile birlikte sair yükümlülüklerin de asli edim yükümlülüğü olarak satış sözleşmesine dahil edildiği görülür.