Tıbbi Müdahale Kavramı ve Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygunluğunun Şartları

Kürşat ERSÖZ

ÖZET:

Tıp bilimi ve hukuk bilimi açısından son zamanlarda ortaya çıkan en önemli ve güncel kavramlardan birisi “Malpraktis” terimidir. Malpraxis kavramı, Latince “Malapraxis” kelimesinden türetilmiştir. Mal terimi, kötü kusurlu anlamında kullanılmakta, malpraktis ise hastanın sağlık personeli tarafından yanlış tedavi edilmesini ifade etmek için kullanılmaktadır. Dolayısıyla bu durum tam Türkçe ifadesiyle tıbbi uygulama hatası olarak ifade edilmektedir. İşte bu anlamda geçerli ve hukuka uygun bir tıbbi müdahalenin ne olduğu özellikle sağlık personeli açısından bilinmesi şart olan bir husustur. Bu çalışmamızın esas konusu hukuka uygun tıbbi müdahalenin şartları ve ne olduğu noktasını açıklama hususu üzerinedir.

Anahtar Kelimeler: Malpraktis, Tıbbi Müdahale, Tıbbi Uygulama Hatası, Aydınlatma Yükümlülüğü, Hastaınn Rızasının Alınması Şartı.

Giriş

Tıp bilimi ve hukuk bilimi açısından son zamanlarda ortaya çıkan en önemli ve güncel kavramlardan birisi “Malpraktis ” terimidir. Malpraxis kavramı, Latince “Malapraxis” kelimesinden türetilmiştir. Mal terimi, kötü kusurlu anlamında kullanılmakta, malpraktis ise hastanın sağlık personeli tarafından yanlış tedavi edilmesini ifade etmek için kullanılmaktadır. Dolayısıyla bu durum tam Türkçe ifadesiyle tıbbi uygulama hatası olarak ifade edilmektedir¹. İşte bu anlamda geçerli ve hukuka uygun bir tıbbi müdahalenin ne olduğu özellikle sağlık personeli açısından bilinmesi şart olan bir husustur. Bu çalışmamızın esas konusu hukuka uygun tıbbi müdahalenin şartları ve ne olduğu noktasını açıklama hususu üzerinedir.

I. Tıbbi Müdahale Kavramı

Tıbbi müdahale, tıp mesleğini icra eden yetkili bir kişi tarafından, doğrudan ya da dolaylı tedavi amacına yönelik olarak kişinin bedensel ve ruhsal bütünlüğüne yönelik gerçekleştirilen her türlü faaliyeti ifade eder². Kısa bir tanımlamayla, tıbbi müdahale, hekimin tedavi amacına yönelik etkinliklerdir. Buna, bir hastalığı, anormalliği ya da eksikliği önlemek, ortadan kaldırmak veya olumsuz etkilerini en aza indirmek için yapılan her türlü faaliyet dahildir³. Bu anlamda tıbbi müdahale, “kişilerin bedensel, fiziksel veya psikolojik bir hastalığını, noksanlığını teşhis ve tedavi etmek veya bu mümkün olmadığı takdirde hastalığı hafifletmek ya da acılarını dindirmek veya onları böyle bir rahatsızlıktan korumak ya da nüfus planlaması amacı için, tıp mesleğini icraya kanunen yetkili kimseler tarafından, tıp bilimince genel kabul görmüş kural ve esaslara uygun olarak gerçekleştirilen, en basit teşhis, tedavi yöntemlerinden başlayarak en ağır cerrahi müdahalelere kadar uzanan her çeşit faaliyettir”⁴.