Spor Federasyonlarının 
Türk İdari Teşkilatındaki Yeri

Sports Federation’s Place in Turkish Administrative Organization

Tolgahan Şafak

Günümüzde spor, her ülkede birçok şekilde icra edilmektedir. Her yerde ve herkes tarafından yapılmakta olan sporun neredeyse bütün çeşitlerinin birden fazla kişi ile birlikte yapılması gereği de beraberinde sporun belli bir teşkilatlanma ile yürütülmesini zorunlu kılmıştır. Devletin bir kamu hizmeti olarak gördüğü ve üstlendiği spor faaliyetlerinin zamanla bağımsız federasyonlarca yürütülmesinin daha yararlı olacağı düşüncesi neticesinde spor alanındaki mevzuat, çeşitli zamanlarda ve şekillerde değiştirilmiş ve spor faaliyetlerinin genel idare dışına çıkarılarak yürütülmesi sağlanmıştır.

Bu çalışma ile bağımsız spor federasyonları ve özellikle de Türkiye Futbol Federasyonu, bazı temel organları ve Türkiye Futbol Federasyonu’nun Türk idari teşkilatı içerisindeki yeri incelenmiştir. Türkiye Futbol Federasyonu’nun bağımsız, atipik bir otorite olmasındaki nedenler geniş bir alana yayılarak anlatılmıştır.

Spor Federasyonu, Türkiye Futbol Federasyonu, Spor Genel Müdürlüğü.

Today, sport has been performed in a wide range in every country. The fact that almost all varieties of the sport done everywhere and by everybody need to be done by more than one person has brought about the requirement of carrying out the sports in a specific organization. As a result of the idea that sports activities, which state regards and undertakes as a public service, can be conducted by independent federations will be better, the legislation in the sport field has been changed in various times and forms, and sport activities have been provided to be conducted by excluding from the governing of general administration.

In this study, independent sports federations, and especially Turkish Football Federation (TFF), some of its basic organs and the place of TFF within Turkish administrative organization have been examined. The reasons for TFF’s being independent atypical authority have been given by spreading them on a large area.

Sports Federation, Turkish Football Federation, General Directorate of Sports.

Giriş

Spor faaliyetlerinin ülke genelinde gerçekleştirilebilmesi ve uluslararası bağlamda gerçekleştirilen spor organizasyonlarına ülke olarak katılabilmek için neredeyse her branşta spor kulüpleri ve spor federasyonunun varlığı hukuki bir zorunluluk durumundadır.

Günümüze bakıldığında, spor dallarından, özellikle futbol branşı, dünya genelinde neredeyse herkes tarafından izlenen ve uluslararası ilişkileri de en fazla biçimlendirebilen bir spor alanı olma konumuna yükselmiştir. Ulusal ve uluslararası bağlamda görmüş olduğu ilginin yanı sıra Türkiye Futbol Federasyonunun diğer spor federasyonlarından farklı olarak idari işlemle değil de kanunla kurulması ve atipik bir yapı arz etmesi neticesinde, Türkiye Futbol Federasyonunun diğer spor federasyonlarından ayrılarak anlatılmasında yarar görülmüştür. Dolaysıyla çalışmamız içerisinde, öncelikle spor kulüplerinin spor federasyonlarının faaliyet alanını oluşturan faktör olması nedeniyle spor kulüplerinden bahsedilecek, sonrasında ise ulusal spor federasyonları ile bağımsız spor federasyonlarından bahsedilecektir. Son olarak ise Türkiye Futbol Federasyonunun atipik bir yapılanma olması nedeniyle hizmet yerinden yönetim kuruluşları, özel hukuk tüzelkişilikleri ve diğer spor federasyonları ile arasındaki temel farklılıkların gerekçeleri de ayrıca incelenecektir.

Spor Kulüpleri ve Hukuki Nitelikleri

Spor federasyonları spor kulüplerinin üstünde yer alan idari bir teşkilatlanmadır, yani spor kulüplerinin üst kuruluşu mahiyetindedir¹.