Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

İdari Yaptırımların Hukuki Niteliği ve Anayasa Mahkemesinin Kabahatler Kanunu Hakkındaki Kararı

Mustafa KARABULUT

İdari yaptırımlar idari işlem niteliğinde olduğundan Ceza Hukuku yaptırımı değil, İdare Hukuku yaptırımıdır. İdarenin, kamu gücü kullanarak kişileri cezalandırıcı nitelikte etki gösteren yaptırımlarının yargısal denetiminde Ceza Hukukunun bazı ilkelerinden yararlanılması doğaldır. Ancak, bu durum, idari yaptırımların yargısal denetiminde İdari Yargının görevli olması gerektiği kuralını değiştirmemelidir.

İdari Yaptırım, İdari Ceza Hukuku, İdari Para Cezaları, İdari İşlem, Kabahatler Kanunu, Suç Olmaktan Çıkarma Eğilimi, İdari Yargı, Adli Yargı

İdare, kamu hizmetinin yerine getirilmesi; kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanması, kamu sağlığının korunması faaliyetlerini gerçekleştirmek için geniş bir idari tasarruf alanına sahiptir. Bu alanda bir yargı kararına gerek olmaksızın kararlarını doğrudan uygulayabilme yetkisini kullanır.1 İdare, kamu gücü ve ayrıcalıklarını kullanarak yaptığı işlemlerle, bireylerin ve toplulukların hukuksal durumları hakkında kararlar verip uygulayarak üstlendiği işlevi yerine getirmektedir.2 Görev alanına giren hizmetleri gereken etkinlikle ve gecikmeksizin yapabilmesi için idarenin yaptırım uygulayabilme yetkisine sahip olması zorunludur.3 Anayasa Mahkemesi bir kararında, “Gelişen, büyüyen, çeşitlenen ve çoğalan toplumsal gereksinmeleri yerinde, zamanında ve etkin bir biçimde karşılayabilmek için çağdaş yönetimlerde idareye geniş ve değişik alanlarda yaptırım yetkileri tanınmaktadır.” gerekçesine yer vermiştir.4

Ülkemizde de idareye, başka birçok ülke mevzuatında olduğu gibi, yasalarla idari yaptırım uygulama yetkileri verilmiştir.5 Anayasa Mahkemesi, anılan kararında, Anayasa’nın 38. maddesinde yer alan “İdare kişi hürriyetinin kısıtlanması sonucunu doğuran bir müeyyide uygulayamaz” kuralının, idareye idari yaptırımlar uygulama yetkisini dolaylı bir biçimde tanıdığı sonucuna varmıştır.6

İdari yaptırım, idarenin bir yargı kararına gerek olmadan, yasaların açıkça verdiği bir yetkiye dayanarak ve İdare Hukuku ilkelerini dikkate alarak idari işlemlerle uyguladığı cezalardır.