Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Hukuk-u Aile Kararnamesinin Kısa Tarihi

Hukuk tarihimize ışık tutmak amacıyla, daha önceki sayılarımızda, İttihat ve Terraki’nin en önemli kişilerinden olan ve Osmanlı Mebusan Meclisi Reisliği, Şûra-yı Devlet Reisliği, Hariciye Nazırlığı ve Adliye Nazırlığı ve Cumhuriyet döneminde de milletvekilliği yapmış olan “Halil Menteşe’nin Anıları”ndan1 Şûra-yı Devlet’in düzeltilmesi ve Şer-iyye Mahkemelerinin Adliye’ye bağlanması ile ilgili bölümlere yer vermiştim. Bu sayıda da “Hukuk-Aile Kararnamesi” ile ilgili iki bölümü alıntılıyorum.

İlki “Hukuk-u Aile Kararnamesi Nasıl ve Niçin Hazırlandı?” başlığını taşıyor:

“Yeni bir Kanun-u Medenî lâyıhası hazırlamak üzere bir Kanun-u Medenî Komisyonu, yeni bir Ticaret Kanunu lâyihası hazırlamak üzere de ayrı bir komisyon tâyin etmiştim. Komisyonlar vazifelerine başladılar. Kanun-u Medenî Komisyonu’nun esasları hazırlamak üzere seçtiği tâli komisyon vazifesini de bitirmişti. Gayrimektup halde olan (yazılı halde olmayan) aile hukuk ile ona müteferri ahkâm-ı mektup (yazılı) hale getirmek için ayrıca bir komisyon teşkil ettim. Bundan maksat aile hukukunu mektup bir hale koyarak bir an evvel şer’î mahkemeleri ilga etmek ve Patrikhanelerin imtiyazlarını harp şeraiti içinde kaldırarak emrivaki yapmaktı. Hukuk-u Aile Kararnamesi meydana geldi. Bunda umumî hükümler olmakla beraber Hıristiyan ve Müslümanlara mahsus hususî hükümler de vardı. Müslümanlara ait ahkâmda o günkü hale nazaran epeyce değiştirmeler yapılmıştı. Evlenme ve boşanma ahkâmını tevhit ve genişlemede daha ile gitmeye o günkü ahvale göre imkân da yoktu. Bu bir başlangıçtı, meselenin esası bu ahkâmı da Meclis’in salâhiyetine vermek ve son tekâmülü Millet Meclisi’nden beklemekti. Esasen hukuk-u aile bahsinde her millet az veya çok muhafazakâr kalmıştır. Komisyonun tetkikine arzedilmek üzere ecnebi kanun-u medenilerinin tercümesine de başlatmıştım.