İdari Yargı İlamlarının Uygulanmamasından Dolayı Açılacak Tazminat Davaları Zamanaşımına Uğrar Mı?

ÖZET:

İdari yargı ilamlarının uygulanmamasından dolayı açılacak tazminat davalarının, ne kadar bir süre içerisinde açılacağı konusundaki Danıştay içtihatları, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6’ncı maddesinde ifade edilen adil yargıya ulaşma hakkını zedeler ölçüde karmaşa ve karışıklık göstermektedir. Halbuki, bir devletin varlık nedeni (raison d’être) bağımsız ve nesnel yargının vermiş olduğu kararları yerine getirmek olduğundan, mahkeme kararlarının yerine getirilmemesi nedeniyle doğan tazminat davaları asla zamanaşımına uğramaz. Söz konusu davaların zamanaşımına uğrayacağını kabul etmek, bir devletin kurulmasının kökeni altındaki felsefeyi göz ardı etmek anlamını taşır.

İdari Yargı İlamları, Süre, Tam Yargı Davaları, Tazminat Davaları, Hobbes, Locke, Rousseau.

Giriş

Danıştay Altıncı Dairesi başlıkta yer alan soruyu olumlu olarak yanıtlamaktadır. Danıştay Altıncı Dairesinin bu sonuca ulaşmasına yol açan olay şu şekilde gelişmiştir: Davacılar, İzmir’in Buca ilçesinde, miras bırakanına (murisine) ait taşınmazı da kapsayan imar planının ve komşu parsele verilen inşaat ruhsatının iptali istemiyle idari yargıda dava açmışlar, İzmir İdare Mahkemesi de 1.10.1991 tarihli ve E. 1990/227, K. 1991/1034 ve 1.10.1991 tarihli ve E. 1990/228, K. 1991/1035 sayılı kararları ile söz konusu imar ıslah planını ve komşu parsele verilen inşaat ruhsatını iptal etmiş; bu iptal kararları da Danıştay Altıncı Dairesinin 11.11.1992 tarihli ve E. 1991/4452, K. 1992/4156 ve 12.11.1992 tarihli ve E. 1991/4448, K. 1992/4250 sayılı kararları ile onanarak kesinleşmiştir.

İzmir İdare Mahkemesinin söz konusu iptal kararları, kesinleşmiş olmasına rağmen İdare tarafından uygulanmamıştır. Bunun üzerine, davacılar, iptal kararlarının gereğinin yerine getirilmesi istemiyle 15.7.2002 tarihinde davalı idareye başvurmuşlar, ancak davalı idare bu başvuruyu 20.8.2002 tarihinde reddetmiştir. Bu red kararı üzerine davacılar, 30.9.2002 tarihinde davalı idare aleyhine 146.080 TL maddi zararın yasal faizi ile birlikte giderimi istemiyle bir tazminat davası açmışlardır. İzmir İdare Mahkemesi, zamanaşımı bulunduğu gerekçesiyle söz konusu davayı reddetmiş ve bu red kararı Danıştay Altıncı Dairesinin 30.1.2007 tarihli ve E. 2004/831, K. 2007/453 sayılı kararıyla oyçokluğuyla onanmıştır. Altıncı Daire, onama gerekçesinde, yargı kararının kesinleşmesinden itibaren, mahkeme kararının gereğini 30 gün içerisinde yerine getirmeyen İdareye karşı sonraki 60 gün içinde zararın tazmini istemiyle dava açılması gerektiğini belirtmiştir.¹