Yeniden Yayım Suçu (basın Kanunu M. 24/2)

Offence of Republication (Press Act art. 24/2)

Sinan Altunç

Basın Kanunu m. 24/2’de düzenlenen yeniden yayım suçu, daha önceden bir süreli yayında yayımlanmış olan ve yeniden yayın hakkı saklı tutulmuş olan haber, yazı ve resimlerin, gerekli izin alınmadan yeniden yayımlanmasını cezalandırmaktadır. Bu hüküm, özellikle FSEK hükümleri ile yakından ilgilidir. Bu düzenleme yayınlar üzerindeki fikri hakları korumak amacını gütmekle birlikte, habere ulaşma hakkı bakımından birtakım sorunlar ortaya çıkmaktadır.

Basın Hukuku, Yeniden Yayım Suçu, Süreli Yayın Sahibinin Hakları, Habere Ulaşma Hakkı.

Republication is an offence, which is regulated in the article 24/2 of the Press Act, is punishing the unauthorized republication of the news, the writings and the pictures of which republication rights had been reserved. This offence is especially related to the provisions of the Intellectual and Artistic Works Act (FSEK). This provision is aiming the protection of intellectual rights related to the publications but on the other hand triggers some problems about the right to reach the news / information.

Press Law, Offence of Republication, Rights of the Owner of a Periodical, Right to Reach The News / Information.

I. GENEL OLARAK

Çalışmamızın konusunu oluşturan, yeniden yayım hakkı saklı tutulmuş haber, yazı ve resimlerin, süreli yayın sahibinin izni olmadan yeniden yayımlamasının düzenlendiği Basın Kanunu m. 24’ün başlığı “Yeniden yayım”dır. Madde iki fıkra halinde düzenlenmiştir. Birinci fıkrada “Bir süreli yayında yayımlanmış haber, yazı ve resimleri kaynak göstermeksizin yeniden yayımlayanlar beşmilyar liradan onmilyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılırlar.”; ikinci fıkrada ise, “Bu eserleri, yeniden yayım hakkı saklı tutulmuş olmasına rağmen, süreli yayın sahibinin izni olmadan yeniden yayımlayanlar yirmimilyar liradan kırkmilyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılırlar.” denmek suretiyle iki farklı suç tipine yer verilmiştir.

Buna göre birinci fıkrada kaynak göstermeden yeniden yayım cezalandırılırken, ikinci fıkrada yeniden yayım hakkı saklı tutulmuş haber, yazı ve resimlerin izin olmadan yeniden yayımlanması suç olarak düzenlenmiştir. Bu çalışmamızda, maddenin ikinci fıkrasındaki suç incelenecektir.

Basın Kanunu m. 24/2’deki düzenlemeye benzer hükümlere hem mülga Matbuat Kanunu’nda hem de mülga 5680 sayılı Basın Kanunu’nda rastlamak mümkündür. Buna göre 1881 sayılı Matbuat Kanunu m. 25’te “Bir gazete veya mecmuanın hususî bir fedakârlık ihtiyarile elde edip yazdığı istihbarat bu gazete veya mecmuanın mülkiyetindedir. O gazete veya mecmuadan müsaade alınmadıkça neşrinden yirmi dört saat geçinciye kadar başkası tarafından neşredilemez, neşredilenler hakkında telif hakkı kanunu hükümleri tatbik olunur.” denmiştir. 5680 sayılı Basın Kanunu m. 15’te ise, “Bir mevkutenin hususî fedakârlık ihtiyariyle elde edip yayınladığı haber, yazı ve resimler mevkute sahibinden müsaade alınmadıkça neşirlerinden 24 saat geçmeden başka mevkuteler tarafından yayınlanamaz. Hususî fedakârlık ihtiyariyle elde edilen yazı ve resimler için mevkute sahibinden izin almak mecburîdir.” hükmü yer almaktaydı.