Eczacının Tazminat Sorumluluğu

Tort Liability of Pharmaceutist

Murat Doğan

Eczacılık, kişilik değerlerinden sağlık ve beden bütünlüğünü ilgilendirmekle beraber ilacın üretiminden hastaya ulaştırılmasına kadar her aşamada faaliyette bulunan bir meslektir. Eczacılık faaliyetleri neticesinde kişiler çeşitli şekillerde zarar görebilmektedir. Söz konusu zararlar taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinin ihlâli dolayısıyla tazmin edilebileceği gibi, aynı zamanda beden bütünlüğünün de ihlâli söz konusu olduğundan haksız fiil sorumluluğuna göre de tazmin edilebilir. Hatta şartlar oluştuğu takdirde zarar gören taraf TBK m.66 ve TBK m.116'da düzenlenen sorumluluk türlerine dayanılarak da zararın giderilmesini isteyebilir. Çalışmamızda, zarar gören ile eczacı arasındaki ilişkinin niteliği dikkate alınmaksızın eczacının hangi hallerde tazminat sorumluluğunun doğacağı incelenecektir.

Eczacı, Hasta, İlaç, Tedavi, Tazminat Sorumluluğu.

Pharmaceutics is interconnected with humanity values such as well-being and physical integrity and in addition to that, this profession is involved in the whole process; from the manifacturing of the drugs to providing the patients with the drugs. In the meanwhile people could be exposed to harm and disservice in certain ways. The harm in question could be due to a breach of contract and lead to a compensation or, it could as well be caused by and compansated for tort liability. In fact, in some scenarios the aggrieved party could demand compensation referring to the liability issues regulated by Turkish Code of Obligations article 66 and Turkish Code of Obligations article 116. This article studies the conditions which will bring about tort issues for pharmaceutist regardless of the interraction between pharmaceutist and aggrieved party.

Pharmaceutist, Patient, Drug, Treatment, Tort.

GİRİŞ

Eczacılık kişilerin en önemli kişisel değerlerinden olan sağlığa yönelik faaliyetin icra edildiği bir meslektir. Tedavide kullanılan ilaç ve benzeri maddelerin hazırlanması veya hazırlanmış olanların satılması yoluyla yapılan bu meslekte, eczacıdan ilaç alan kişilerin çeşitli sebeplerle zarar görmesi muhtemeldir. Her yıl ilaçların yanlış kullanımı sebebiyle binlerce insanın zarar gördüğü bilinen bir gerçektir. Bu yanlış ilaç kullanımı eczacının yükümlülüklerini hiç veya gereği gibi yerine getirmemesinden de kaynaklanabilmektedir. Eczacıdan kaynaklanan zararlarda, söz konusu zararın tazmini söz konusu olur. Bu zarardan sorumluluk ilaç ve benzeri madde satımından kaynaklanan bir sözleşme ilişkisine dayandırılabileceği gibi, kişisel değerlerin ihlalinden doğduğu için haksız fiil hükümlerine de gidilebilir. Eczacının yanında çalışanlarının fiillerinden dolayı meydana gelmişse, yardımcı şahsın fiilinden sorumluluk veya adam çalıştıranın sorumluluğu esaslarına göre de tazminat sorumluluğu söz konusu olabilir.

Bu çalışmada, eczacının tazminat sorumluluğunu doğuran haller ele alınacak olup, tazminat sorumluluğunun bütün şartları ve sonuçları üzerinde durulmayacaktır. Bu çerçevede, önce eczacılık kavramı ele alınarak, sorumluluğun öznesi belirlenmeye çalışılacak; daha sonra zarar gören ile eczacı arasındaki ilişkinin niteliği dikkate alınmaksızın hangi hallerde eczacının tazminat sorumluluğunun doğacağına değinilecektir.

I. ECZACILIK VE ECZACI OLABİLMENİN ŞARTLARI

Eczacılık, ilaç üretimi ve sunumu ile uğraşan bir meslektir. 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun'un 1. maddesinde eczacılık, "Eczacılık; eczane, ecza deposu, ecza dolabı, galenik, tıbbi ve ispençiyari mevat ve müstahzarat laboratuvarı veya imalathanesi gibi müesseseler açmak ve işletmek veya tıbbi ve ispençiyari müstahzarat ihzar veya imal etmek veyahut bu kabil resmi veya hususi müesseselerde mesul müdürlük yapmaktır" şeklinde tanımlanmıştır.