Konut Yapı Kooperatiflerinde İflas Erteleme Süreci ve Borca Batıklık Sorunu

Being in Insolvency and Suspension of Insolvency Issues in Building Cooperatives

Burak Adıgüzel

I. Giriş

1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun (KoopK) 1. maddesine göre, Kooperatifler, “Tüzel kişiliği haiz olmak üzere ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek veya geçimlerine ait ihtiyaçlarını işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumak amacıyla gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan değişir ortaklı ve değişir sermayeli ortaklıklardır.” Kooperatiflerin pek çok türü¹ olmakla birlikte, Türkiye’de en sık karşılaşılan kooperatif türü, konut yapı kooperatifleridir².

Bu nedenle, KoopK’nun çeşitli maddelerinde, genel olarak kooperatiflere ilişkin hükümler dışında, sadece konut yapı kooperatiflerine dair hükümler konulmuştur³. Bunun yanında, bazı kooperatifler⁴ için olduğu gibi, konut yapı kooperatifleri bakımından ilgili bakanlık olan Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca⁵ bir tip ana sözleşme hazırlanmıştır⁶. Kurulan konut yapı kooperatiflerinin hemen hemen hepsi, bu tip ana sözleşmenin boş bırakılan kısımlarını doldurarak esas sözleşmelerini hazırlamakta ve kuruluşu gerçekleştirmektedirler.

Ülkemizdeki konut yapı kooperatiflerinin çokluğuna rağmen, gerek KoopK’nundaki gerekse uygulamadaki eksiklikler ve boşluklar nedeniyle, konut yapı kooperatiflerinin çoğunlukla iyi yönetilmediği görülmektedir. İyi yönetilemeyen ve bu nedenle aciz hali içine düşen bir konut yapı kooperatifinin, KoopK m.63’de belirtilen çerçevede bu durumdan çıkmak maksadıyla, İİK m.179 ve devamında düzenlenen iflas ertelemeye başvurması mümkündür. KoopK m.63’dekine paralel olarak tip ana sözleşmenin 75. maddesinde de, konut yapı kooperatiflerinde farklı bir ana sözleşme düzenlenip ticaret siciline tescil ettirilmediği sürece, iflas ertelemeye ilişkin bir düzenleme yer almaktadır⁷.