Basın İş Kanunu Kapsamındaki Gazetecilerin İş Güvencesi Hükümlerinden Yararlanma Koşulları

In Scope of Press Labor Law, Utilization Conditions of Journalists from Job Security Provisions

Aslıhan KAYIK

Çalışmanın konusu, 9.8.2002 tarihinde 4773 sayılı Kanun ile hukuk sistemimize girmiş olan ve 4857 sayılı İş Kanunu’nda da kabul edilmiş bulunan iş güvencesi kurumunun, m.116’nın yapmış olduğu atıf nedeniyle, 1952 tarih ve 5953 sayılı Basın İş Kanunu’na tabi işçiler açısından uygulanmasıdır. İş güvencesi kurumunun hangi işçiler açısından uygulanacağının tespit edilmesi noktasında, Basın İş Kanunu’na hangi işçilerin tabi olduğu tespit edilecektir. Buradan hareketle gazetecilik vasfına kimlerin sahip olduğu ve gazetecilik vasfına sahip olan kişilerden kimlerin Basın İş Kanunu kapsamına dâhil olduğu belirlenecektir.

Gazeteci, İş Güvencesi, Fikir ve Sanat İşi, Enformasyon, Güncellik, Basın İş Kanunu, Çalışmanın İçeriği.

The subject of this study is the appliance of job security system which was entered in our judicial system on date 9.8.2002 with Code No. 4773 and which was accepted in Labor Law with Code No. 4857, by the reason of reference of Art. 116; in terms of employees who are subject to Press Labor Code on date 1952 with Law No. 5953. It will be identified by the scope of the law; on which employees are in appliance scope, in terms of employees who are subject to Press Labor Law. Hence, it will be identified that; who has the journalism qualification and among these, who will be included in scope of Press Labor Law.

Journalist, Job Security, Intellectual and Artistic Work, Information, Actuality, Press Labor Law, Content of the Studying.

I. GİRİŞ

Basın çalışanları tüm çalışma zorluklarına rağmen 1952 yılında 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun¹(Basın İş Kanunu) yürürlüğe girene kadar haklarını güvenceye alan bir iş kanununa sahip değildiler. 5953 sayılı Kanun ile basın çalışanları için özel düzenleme getirilmiş ve daha sonra 4.1.1961 tarih ve 212 sayılı Kanun ile yapılan değişikliklerle basın çalışanlarının hakları güvence altına alınmaya çalışılmıştır. İş güvencesi hükümlerinin uygulanabilmesi için öncelikle Basın İş Kanunu’nun kapsamının belirlenmesi gerekmektedir.

Çalışmada öncelikle Basın İş Kanunu kapsamı ve kapsam belirlenirken dikkate alınacak olan kriterler anlatılmaya çalışılacaktır. Sistematikle eş zamanlı olarak iş güvencesi hükümlerinden faydalanabilme şartlarına, Basın İş Kanunu açısından değinilecektir.

II. İŞ GÜVENCESİ HÜKÜMLERİ

Bilindiği üzere iş güvencesi kavramı 09.08.2002 tarih ve 4773 sayılı Kanun² ile hukuk sistemimize girmiş bulunmaktadır. Bu güvence, yürürlükte bulunan 22.05.2003 tarih ve 4857 sayılı İş Kanunu³ tarafından da kabul edilmiştir. Her ne kadar iş güvencesi hükümleri mevzuatımızda yer almakta ise de nihai anlamda işçinin işe iadesini sağlamaya yönelik hükümler mevcut değildir. Bu sebepten dolayı İş Kanunu’nda getirilmiş olan koruyucu hükümlerin, işini kaybetme korkusu olan ve nihai olarak işe iade edilemeyeceği ihtimalini de bilen işçiler açısından işlevselliği tartışmalıdır. Aynı durum Basın İş Kanunu kapsamında çalışan gazeteciler için de söz konusudur⁴.