Hekimin Hukuki Sorumluluğu

Legal Duties of Physicians

Hayrunnisa ÖZDEMİR

Serbest çalışan hekimin hukukî sorumluluğunu doğuran değişik sebepler mevcuttur. Bunlar, sözleşme öncesi görüşmelerden doğan sorumluluk, haksız fiil, vekâletsiz iş görme ve sözleşmedir. Taraflar arasında herhangi bir sözleşme ilişkisinin olmadığı haller de uygun düştüğü oranda, haksız fiil, sebepsiz zenginleşme ve vekâletsiz iş görme hükümleri uygulanır. Ancak hekimin hasta karşısında sorumluluk sebebi olarak sözleşme en çok karşılaşılan sorumluluk kaynağıdır. Hekimlik sözleşmesi, hekim ile hasta veya kanuni temsilci arasında gerçekleştirilir. Hekimlik sözleşmesinin hukukî niteliği konusu itibariyle bir edimin yerine getirilmesinin üstlenildiği vekâlet sözleşmesidir. Hekimlik sözleşmesinin kuruluşu ve sona ermesine ilişkin hükümler uygun düştükleri oranda vekâlet sözleşmesi hükümlerine tabidir. Hekimin, sözleşme ile üstlendiği tıbbî teşhis ve tedavi edimini sözleşmede kararlaştırılan şartlara aykırı olarak hiç veya gereği gibi ifa etmediği durumlarda sorumluluğu söz konusu olur. Sorumluluğun söz konusu olabilmesi için sözleşmeye aykırı davranışın yanı sıra hekimin kusurlu olması, hastanın bu kusurlu davranıştan dolayı zarar görmesi ve kusurlu davranış ile zarar arasında uygun bir nedensellik bağının bulunması durumunda, hekim hastaya verdiği zarardan sorumludur. Hasta maruz kaldığı zarardan dolayı hekim maddi ve manevi tazminat talep edebilir.

Hekim, Hasta, Hekimlik Sözleşmesi, Vekâlet Sözleşmesi.

There are certain conditions which lead to legal liabilities for private physicians. These are liabilities related to conduct in pre-contractual meetings, unjust conduct, acting without authority and the Contract. In the absence of any contractual relationship between the Parties other provisions of liability shall be applied. However, the Contract with the patient is the most common source of liability for the physician. The treatment contract is signed between the physician and the patient or their legal agent. Legally, a treatment contract is an attorney agreement which involves the execution of a service. Terms relating to the establishment and termination of the treatment contracts are subject to the terms of attorney agreements where applicable. In cases, where the physician completely or partially fails to perform his medical diagnosis and treatment obligations as stated by the contract, the physician will be held liable. For the physician to be held liable, there must be a violation of the obligations that were undertaken with the treatment contract as well as malpractice; the be or due to the said malpractice and there must be a causal relation between the malpractice and the damage. The patient can claim compensation from the physician for material or immaterial damages.

Physician, Patient, Treatment Contract, Attorney Agreement.

GENEL OLARAK

Kamu hastanesi dışında mesleklerini ifa eden hekimlerin hastalarına karşı üstlendikleri tıbbî teşhis ve tedavi ediminin ifa durumunda doğabilecek sorumluluk halleri hekim-hasta arasındaki ilişkinin niteliğine göre farklılık arz eder.

Sorumluluğun kaynağının sözleşmesel görüşme ilişkisi, sözleşme, haksız fiil veya vekâletsiz iş görme olması arasında tazmin yükümlülüğü için gerekli koşullar ile doğacak hüküm ve sonuçlar arasında bazı farklar olduğundan, sorumluluğun hangi esasa dayandığının belirlenmesi, tazminatın dayanağı ve kapsamı ile ispat yükünün dağılımı bakımından önem taşımaktadır¹. Tazminat, hekimin hastasına karşı kusurlu bir şekilde davranışının sonucu olarak hastaya verilen zararın giderilmesini amaçlar. Zararın giderilmesinde tıbbî tazminat önemli rol oynar. Hekimin hukukî sorumluluğu anılan sorumluluk kaynakları dışında doğrudan doğruya kanundan kaynaklanan bir olgunun gerçekleşmesi sonucunda da doğabilir². Bu durumda, yardımcı kişinin sorumluluğu gibi kusursuz sorumluluk halleri söz konusu olur.

I. HEKİMİN HUKUKÎ SORUMLULUĞUNU DOĞURAN SEBEPLER

Hekimin, sağlık ve tıp hukukuna ilişkin kuralları kusurlu olarak ihlal etmesi sebebiyle, idarî ve cezaî sorumluluğu ya da hastasına vermiş olduğu zararı tazmin etme yükümlülüğü anlamında özel hukuk (medeni hukuk) sorumluluğu karsımıza çıkmaktadır³.