Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

İşverenin İş Kazalarından Doğan Sorumluluğu Bakımından Fedakarlığın Denkleştirilmesi İlkesinin Uygulama Alanının Değerlendirilmesi

The Assessment on the Application of the Balancing of Sacrifices Principle in Recpect to Employer’s Liability

Muharrem TÜTÜNCÜ

İşverenin iş kazalarından doğan sorumluluğunun hukuki niteliği, gerek doktrinde gerekse mahkeme kararlarında uzun yıllardır süregelen tartışmalara konu olmuştur. 6098 S. Türk Borçlar Kanunu ile 6331 S. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun kabul edilmesi de, söz konusu tartışmaları sona erdirmediği gibi, tehlike sorumluluğunun genel bir hükümle düzenlenmesi ve işverenin iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasına yönelik olarak alması gereken önlemlerin ayrıntılı biçimde düzenlenmesi karşısında, meseleyi daha da karmaşık bir duruma gelmiştir.

Konunun düğümlendiği nokta, işverenin iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü tedbiri aldığı ve işçinin de meydana gelen iş kazası dolayısıyla hiçbir kusurunun bulunmadığı durumlardır. “Kaçınılmazlık” olarak nitelendirilen bu durumlarda meydana gelen zarardan dolayı her iki tarafın da sorumluluktan kurtulmak için haklı gerekçeleri bulunmaktadır.

Söz konusu sorunun çözümüne yönelik olarak, kaçınılmazlık halleriyle sınırlı olmak üzere, mevcut hukuki müesseseler çerçevesinde, tali bir sorumluluk prensibi olan fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi işletilerek, meydana gelen zararın her iki taraf arasında paylaştırılması fikri değerlendirilmelidir.

İş Kazası, İşverenin Sorumluluğu, Kusur Sorumluluğu, Fedakârlığın Denkleştirilmesi İlkesi, Tehlike Sorumluluğu.

Legal characteristic of the employer’s liability has considerably been discussed not only in doctrine, but also in jurisprudence for a long time. Enacting of the Turkish Code of Obligations (Nr. 6098) and the Act on Occupational Health and Safety (Nr.6331) has not ended this debate. On the contrary, regulation of risk liability as a general provision and comprehensive obligations of employer in order to secure occupational health and safety, the debate has become more complex than before.

The key point is the occupational accidents that happen when the employer has taken all the measures, needs to be taken and the employee has no fault. In this situation, which is called as “inevitability”, both sides have reasonable grounds in order to avoid liability.

In order to resolve this problem on inevitable situations and redress the balance between employer and the employee, “balancing of sacrifices” as a secondary liability principal shall be evaluated.

Occupational Accident, Employer’s Liability, Liability Ex Delicto, Balancing of Sacrifices, Risk Liability.

Dünya ölçeğinde olağanüstü bir görünüme sahip iş kazaları bilançosu, özellikle küreselleşmenin etkisiyle ağır ve tehlikeli faaliyetlerin gelişmiş ülkelerden, gelişmekte olan ülkelere kaydırılması eğilimi doğrultusunda, daha da kaygı verici bir seyir izlemektedir.

Ülkemizde de 2014 yılında 221 bin 366 iş kazası meydana gelmiş, bunun sonucunda 1626 işçi yaşamını yitirmiştir1. Geçici iş göremezlik durumu sonucu meydana gelen kayıpların da eklenmesi durumunda, işçilerin ve/veya ailelerinin karşı karşıya kaldığı ekonomik bilanço korkunç boyutlara ulaşmaktadır.

İş kazalarının büyük çoğunluğunun inşaat ve maden işçiliği gibi ağır çalışma koşullarının bulunduğu sektörlerde meydana geldiği gerçeği karşısında, bu sektörlerde çalışan işçilerin de özellikle kendilerinin ve ailelerinin geçimlerini sağlayabilmek için sürekli çalışmak zorunda olduğu düşünüldüğünde, tablo daha da içler acısı bir hal almaktadır.