Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Ticari Defterlerle İspat

Evidentiary of Commercial Books

Hasan Can ÇAĞLAYAN

Bu makalede, ticari defterlerin ticaret hukuku, vergi hukuku ve usul hukuku gibi çeşitli hukuk dalları açısından tabi olduğu rejim gözden geçirilmiş, bu anlamda ticari işlerde ispata ilişkin açıklamalar yapıldıktan sonra ticari defterler, ticari defter tutmakla yükümlü olanlar, tutulması gerekilen ticari defterler, defterlerin onayı hususu ve ticari defterlerin saklanması, ibrazı ve teslimi konuları açıklanmıştır. Nihayet, ticari defterlerin sahibi lehine veya aleyhine delil oluşturmasının incelenmesi suretiyle ticari defterlerle ispat hususu ortaya konmuştur.

Ticari Defterler, Ticari Defterlerle İspat, Ticari Defterlerin Delil Niteliği, Ticari Defterlerin Sahibi Lehine veya Aleyhine Delil Olması.

In this article, commercial books are reviewed from the viewpoint of various branches of Turkish law such as commercial law, tax law and procedure law. In this context, after explanations about evidentiary of commercial instruments, the subjects of; commercial books, people under the liability of keeping commercial books, commercial books that shall be kept, approval of commercial books and storage, submission and delivery of commercial books are explained. Finally, by examining commercial books in terms of being evidence in favor or against its keepers, evidentiary of commercial books are clarified.

Commercial Books, Evidentiary of Commercial Books, Evidential Value of Commercial Books, Evidentiary of Commercial Books For and Against its Owner.

Ticari defterlerin tarihçesinin ticaretin tarihi ile karıştığı1 söylenmişse de tacirlerin ticari defter tutmalarını öngören ilk düzenleme 1673 Fransız Ordonnance’ı2 ile yapılmıştır. Bu düzenleme daha sonra 1807 tarihli Fransız Ticaret Kanunu’nda benimsenmiş, bu Kanun’u esas alan 1850 tarihli Kanunname-i Ticaret ile de ülkemizde ticari defter tutulmasını öngören ilk düzenleme yapılmıştır3.

Cumhuriyetin ilk Ticaret Kanunu olan 1926 tarihli Ticaret Kanunu’nun ticari defterlere ilişkin hükümleri yukarıda belirtilen 1850 tarihli Kanunname-i Ticaret’ten alınmıştır. Ticari defterlere ilişkin hükümlerin eskimiş olduğu ve vergi kanunları ile uyum içinde bulunmadığı dikkate alınarak, 1956 tarihli eski Ticaret Kanunu’nda, bir önceki Kanun’dan alınan ticari defterlere ilişkin hükümlerde bazı değişiklikler yapılmıştı.

Tarihsel gelişimi kısaca belirtilen ticari defterlere ilişkin hükümlerin, konuluş amacına göre; tacirler4, ticari işletmesinin iktisadi ve mali durumunu, borç-alacak ilişkilerini ve her hesap dönemi içinde elde edilen sonuçları açıkça ortaya koyabilmek için defter tutmak zorundadırlar (TTK. m.18, m.64/1).