Vergi Ödevlilerinin Kişisel Verilerinin Korunması ve Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısı

The Protection of Personal Data of Tax Payers and The Draft Code on Protection of Personal Data

Tuğçe KARAÇOBAN GÜNEŞ

Kişisel verilerin korunması hakkı, insan onurunun korunması, maddi ve manevi varlığı koruma ve geliştirme ve özel yaşamın gizliliği hakkının gereğidir. Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile bir temel hak ve özgürlük olarak korunan vergi ödevlisinin kişisel verileri, risk yönetim sistemi ve sistem dahilinde kullanılan elektronik uygulama ve teknolojilerle, günümüzde en çok müdahalede bulunulan alanların başında gelmektedir. Bu çalışmada, öncelikle Anayasa ve Vergi Hukuku temelinde vergi ödevlisinin kişisel verilerine ilişkin düzenlemeler incelenecektir. Takiben de, bu yoğun müdahale alanı içerisinde, yeterli korumayı sağlamayan vergi mahremiyetine ilişkin hükümler dışında, bugüne kadar hiçbir kanuni düzenlemeye konu edilmemiş olan vergi ödevlisinin kişisel verilerinin korunmasına ilişkin esas ve usullerin, yürürlüğe girmek üzere olan Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısı’nın kapsamından istisna tutulması ve bu durumun Anayasa’ya uygunluğu üzerinde durulacaktır.

Özel Yaşamın Gizliliği, Kişisel Verilerin Korunması, Vergi Ödevlisinin Kişisel Verileri, Risk Yönetim Sistemi, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısı.

The right to protect personal data is a prerequisite for the protection of human dignity, the protection and development of material and moral entity, and the right of privacy. Tax payer’s personal data, protected by the Constitution and European Convention of Human Rights as a fundamental right and freedom, is one of the most interfered areas today by means of risk management system and the electronic applications and technologies used within this system. In this study, primarily, regulations as to tax payer’s personal data will be examined on the basis of Constitutional Law and Taxation Law. What will be focused on next is the fact that the basis and procedures as to the protection of tax payer’s personal data, which have not been involved in any legal regulations so far in this intense interference area, are exempted from the scope of the Protection of Personal Data Law Draft. Finally, the compatibility of this situation with the Constitution will be discussed.

The Right of Privacy, Protection of Personal Data, Personal Data of the Tax Payer, Risk Management System, Protection of Personal Data Law Draft

Kişisel veri, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısı’nın¹ “tanımlar” başlıklı 3. maddesinin d bendinde“kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi”² ve genel gerekçede “bireylerin kimliklerini belirli hale getirmeye elverişli her türlü bilgi” olarak tanımlanmıştır. Tasarıdaki kişisel veri tanımı, Bireylerin Kişisel Verilerinin İşlenmesi ve Serbestçe Dolaşımı Karşısında Korunmasına İlişkin Direktif³, Avrupa Konseyi Kişisel Nitelikteki Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Gerçek Kişilerin Korunmasına Dair (108 sayılı) Sözleşme⁴ ve OECD Rehber İlkeler’de⁵ yer verilen tanım ve kapsam ile de uyumludur⁶.

“Kişisel verilerin korunması” Anayasa’nın temel hak ve özgürlükler katalogunda, bu adla, bağımsız bir temel hak başlığı ile düzenlemeye konu edilmemiştir. Ancak, herkesin ve bu arada vergi ödevlilerinin kişisel verileri, öncelikle, Anayasa’nın başlangıç kısmında belirtilen “…temel hak ve hürriyetlerden …yararlanarak …hukuk düzeni içinde onurlu bir hayat sürdürme ve maddi ve manevi varlığını bu yönde geliştirme hak(kı)” nın, Anayasa’nın 17. maddesinde düzenlenen“…maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme…” (/kişiliği serbestçe geliştirilme) hakkının⁷ ve nihayet Anayasa’nın 2. maddesinde belirtilen “hukuk devletinin” koruması altındadır.

Bahsi geçen Anayasal düzenlemeler çerçevesinde, herkes, insan onurunun korunması ve maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkının gereği olarak, kişisel verileri üzerinde karar verme, kendileri hakkındaki bilgiyi kontrol etme hak ve özgürlüğüne sahiptir⁸. Bu koruma alanı içerisinde, herkes gibi, vergi ödevlilerinin kişisel verilerinin de keyfi, sınırsız ve belirsiz şekilde toplanamaması, kaydedilememesi ve işlenememesi güvence altına alınmaktadır⁹.