İş Hukukunda Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Açıkça Kötüye Kullanılması Yasağı(Özellikle Yargıtay Uygulaması Açısından)

Acting in Good Faith and Prohibition of Abuse of a Right(Especially Supreme Court Practice)

Mustafa KILIÇOĞLU

Bugün kullandığımız anlamda dürüstlük kuralı Almanya'daki Pandekt Hukukçuları tarafından geliştirilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun ikinci maddesi dürüstlük kuralı ve hakkın kötüye kullanılması ilkesini düzenlemektedir. Söz konusu hüküm uyarınca: "Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır." Aynı maddenin devamında ”Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz." hükmü yer almaktadır.

4857 sayılı İş Kanunu'nun 17/VI. fıkrasında yer alan kötü niyet tazminatı Tük Medeni Kanunu m 2'nin bir anlamda karşılığıdır. Bu çalışmada dürüstlük ilkesi ve hakkın kötüye kullanılması yasağı incelenecek ve özellikle Yargıtay uygulamaları açısından bu ilkelerin iş hukukundaki etkilerine değinilecektir.

Dürüstlük Kuralı, Hakkın Kötüye Kullanılması, Yargıtay Uygulamaları, İş Hukuku, Kötü Niyet Tazminatı.

Acting in good faith which we use today was improved by Pandekt jurists. Acting in good faith and abuse of a right are regulated under the article 2 of Turkish Civil Code.(code nr:4721) According to this article: “Every person must act in good faith when exercing his/her rights and performing his/her obligations” and “The manifest abuse of a right is not protected by law.”

Compensation for bad faith damages which is regulated under the article 17 paragraph 6 of labor law (code nr: 4857) is a kind of reflection of article 2 of Turkish Civil Code. In this study, acting in good faith and abuse of a right will be examined. Furthermore, effects of these principles in labor law will be mentioned especially with regard to the Supreme Court practice.

Acting in Good Faith, Abuse of Right, Supreme Court Practice, Labor Law, Compensation for Bad Faith Damages.

Dürüstlük kuralı eski hukuklarda ve bu arada Orta Çağ'ın Glossatorları ve daha sonra 19. yüzyılın Pandekt Hukukçuları ile günümüze en iyi şekilde ulaşmış olan Roma Hukuku'nda biliniyordu. Ancak bugün kullandığımız anlamda dürüstlük kuralı, Müşterek Hukuk ve Ortak Hukuk döneminin az öncesinden gelen, Almanya'daki Pandekt Hukukçuları tarafından geliştirilmiştir (Akyol, Şener, Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı, İstanbul, 1995, s 1).

Roma Hukuku, hak sahibine yararı olmayan, ancak karşı tarafa zarar veren hak kullanmayı benimsemiyordu.

Roma'nın vecizeleri: