İş Sözleşmesini Fesih Hakkının Sınırlandırılması

Limitation on Termination Rights of the Employment Contract

E. Tuncay SENYEN KAPLAN

İş sözleşmesinin bildirimli ve bildirimsiz fesih hakkı kanunda getirilen düzenlemelerle sınırlandırılmıştır. Ayrıca, işverenin işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesih yetkisi sınırlandırılarak, işçiye iş güvencesi yasal düzenleme ile sağlanmıştır. Sözleşme serbestisi ilkesi gereğince, toplu iş sözleşmeleri ve iş sözleşmeleri ile tarafların bildirimli fesih hakkını sınırlandırmaları mümkündür. Ancak bu sınırlamalar kanunun emredici hükümlerine, kişilik haklarına ve işçinin korunması ilkesine aykırı olamaz. Bildirimli fesih hakkı gibi bildirimsiz fesih hakki da sözleşmelerle ortadan kaldırılamaz. Ancak, bazı haklı fesih nedenlerinin dışında sözleşmelerle işçi lehine düzenlemeler yapılabilir.

İş Sözleşmesi, Fesih, Sözleşme Serbestisi, Bildirimli Fesih, Bildirimsiz Fesih.

Informed and Undisclosed Terminations of the Employment Contract are limited by the Law. In addition, Employer’s termination right on worker’s indefinite employment contract has been limited, workers job security has been provided with legal editing. Pursuant to the principle of freedom of contract, it is possible that the parties can limit the informed termination with collective and employment contracts. However, these limitations; the mandatory provisions of the law cannot be contrary to the principle of the protection of personality rights and workers. Similar to the Informed Termination, Undisclosed Termination cannot be removed with contracts. However, except some of the rightful termination reasons, arrangements can be made in favor of workers’ with the contracts.

Employment Contract, Termination, Freedom of Contract, Informed Termination, Undisclosed Termination.

İş sözleşmesini fesih hakkı kanunun emredici nitelikteki hükümleri ile çeşitli yönlerden sınırlandırılmıştır. Bu sınırlamalar bir taraftan işçiyi güvence altına almak diğer taraftan da işverene ait işletmede devamlılığı temin etmek için kanun tarafından getirilmiştir.

Kanunda iş sözleşmesinin bildirimli ve bildirimsiz fesih ile sona erdirilmesine ilişkin genel düzenlemelerle, tarafların fesih hakkı sınırlandırılmıştır (İş K. m.17, 24, 25). Ayrıca, işçinin iş güvencesini sağlamak amacıyla İş K. m.18 de ayrı bir düzenleme getirilmiştir. Yine, işverenin fesih hakkına işçi lehine olarak örneğin askerlik ve kanundan doğan çalışma (İş K. m.31/1), hastalık ve kaza (İş K. m.25/1, f.3), hamilelik ve doğum nedeniyle (İş K. m.18, 74) ve toplu işçi çıkarılmasına karşı (İş K. m.29) özel düzenlemelerle sınırlama getirilmiştir. Bildirimli fesih hakkı hakkın kötüye kullanılması teorisi ile sınırlandırılmıştır (İş K. m.17).

Sözleşme serbestisi gereği, toplu iş sözleşmeleri veya iş sözleşmelerinde tarafların karşılıklı olarak bildirimli fesih haklarını sınırlamaları mümkündür. Ancak bu sınırlamalar kanunun emredici hükümlerine, ahlaka (TBK. m.19/II, 20), kişilik haklarına (MK. m.23) ve işçinin korunması ilkesine aykırı olamaz.