Türk Ceza Hukukunda Kazanç Müsaderesi

Confiscation of Income in Turkish Criminal Law

Adem TAFRAN

Ceza hukukunda müsadere hâkim tarafından hükmedilen bir güvenlik tedbiridir. Ceza hukuku sistemimizde yaptırım türlerinden güvenlik tedbiri olarak düzenlenen müsadere, mülkiyet hakkını sona erdirdiğinden etkin bir yaptırım türüdür.Ceza hukuku mevzuatında 2005 yılında yapılan değişiklikler kapsamında müsadere, TCK’nın genel hükümlerinin yer aldığı birinci kitabında 54 ve 55. maddelerinde iki ayrı başlık altında düzenlenmiştir. “Eşya Müsaderesi” ve “Kazanç Müsaderesi”Kazanç müsaderesinde suç işleyen failin suçun işlenmesinden elde ettiği kazancın, maddi menfaatlerin, suçun konusunun farklı menfaatlere dönüştürülse dahi bunlara el konulacağı, failin yanına kâr kalmayacağı mesajı verilerek kazanç müsaderesinin önleme fonksiyonu gördüğü söylenebilecektir. Fail suç işleyerek toplumsal eşitliği kendi yararına bozmuştur. Malvarlığını haksız kazanç sağlayarak artırmıştır. Bu haksız kazancın alınması toplumda haksız kazanç sağlayabilme arzusunun önüne geçecek ve genel önleme sağlanmış olacaktır.

Kanunlar 5237 sayılı, Türk Ceza Kanunu, Müsadere, Kazanç Müsaderesi, İnfaz.

In criminal law confiscation is a probation measure that settled by the judge. Since ending the property rights confiscation is an effective sanction kind in our criminal law system.Changes in the provisions of our criminal law in 2005, confiscation, is organized under two different titles to Articles 54 and 55 of the first book containing the general provisions of the Turkish Penal Code. “the confiscation of goods” and “the confiscation of income”In the confiscation of income, we can say it plays a preventive role, since it gives the message that the author will not benefit the gains from the commission of the offense or crime have been transformed into interest and various variables. The author committing the crime affect its profit social equality. He increased his fortune unfairly reaping gains. Forfeiture of such undue gain, deprives society of hope to reap gains in this way and so prevention is ensured in general.

Laws 5237 numbered, Turkish Criminal Code, Confiscation, The confiscation of income, Execution.

§ GİRİŞ

İnsanların kendi ilerlemelerini gerçekleştirmesi ve huzur içinde yaşaması için uygun ortamın sağlanması devletin öncelikli görevidir. Bu ortamı yaratmaktaki en sancılı konu, suç ve suçlularla mücadeledir. Düzeni bozan davranışların ne şekilde cezalandırılacağı ve düzeni bozan kişililerin nasıl ıslah edileceği toplumların öncelikli konusu olmuştur. Hukuk tarihi boyunca, işlenen suçlarla ilgili birçok ceza türü uygulanmıştır. Amacı düzeni sağlamak ve suçluları ıslah olan bu cezaların tek başına yetersiz kaldıkları yapılan incelemelerle ortaya çıkmıştır. Suç oranında ve mükerrirlerin sayısında azalış değil artış olduğu gözlemlenmiştir.¹ Cezanın her ne kadar “önleme” fonksiyonundan bahsetmek mümkün olsa dahi, toplumun korunmasında, suçluların tehlikelilik halinin giderilmesinde ve ıslahında yeterli olmadığı yapılan araştırılmalar sonucunda açıkça görülmüştür. Bu durum ceza hukukçularını yeni uygulamalara yöneltmiştir. Sadece cezalandırmaya dayanan bu eski sisteme karşı yenilik sunanlar Pozitivistler olmuştur. Pozitivistler suçluluğun nedenleri konusunda yeni fikirler ortaya atmışlardır. Failin fizik, psikolojik, fizyolojik yapısının ve ayrıca çevresel şartların da suç işlemede etkili olduğunu belirtip, bazı suçluların tehlikelilik halinin giderilmesine ve suçların engellenmesine, alınacak akıllıca bazı ufak tedbir ve önlemlerle ulaşılabileceğini savunmuşlardır.

“1921 İtalyan Ceza Kanunu Öntasarısı”nı hazırlayan ve tasarıda “ceza” terimine yer vermeyerek “yaptırım” kavramını kullanan ceza hukukçusu Ferri’nin bu konuyu özetleyen çok güzel bir örneği vardır; “Karanlık bir caddede sık sık işlenen suçları etkin bir biçimde önlemek için caddeyi aydınlatmak yeterli olacaktır”.² İşte modern ceza hukukunun suçları önleme konusunda cezanın yanında veya tek başına uygulanmak üzere ortaya koydukları yaptırımlardan biri de güvenlik tedbirleri olmuştur. Müsadere bu güvenlik tedbirlerinin bir çeşididir. Müsadere, çoğu ülke uygulamasında değişik isimlerle de olsa mevcuttur. Ülkemiz uygulamasında son haliyle “Eşya Müsaderesi (TCK madde 54)” ve “Kazanç Müsaderesi (TCK madde 55)” olarak ikiye ayrılmaktadır.

Kazanç müsaderesi, suç işlemek yoluyla gelir elde edilmesini engelleyecek etkin bir yaptırım olarak düzenlenmiştir. Bu düzenleme ile güdülen temel amaç, suç işlemek yoluyla kazanç elde edilmesinin önüne geçilmesidir. Bu konu öğretide de aynı şekilde değerlendirilmiş, kazanç müsaderesiyle, suç işlemek suretiyle veya dolayısıyla elde edilmiş olan maddi menfaatin, kişinin yanına kâr olarak kalmasının önüne geçmenin amaçlandığı belirtilmiştir.