Kesinleşmeden İcra Edilemeyecek İlâmların Kesinleşmeden Önce İcraya Konulması

Enforcement of Judgments which are not Enforceable before Constitutes a Res Judicata

Mustafa Serdar ÖZBEK

Para alacağı ve taşır teslimine ilişkin ilâmlar, olağan kanun yoluna başvurulmuş olsa bile şeklî anlamda kesinlik kazanmadan önce icraya konulabilir. Bu ilâmlar, hakkında kanun yolu başvurusu yapılmış olmasına rağmen kabili icradır. Yargıtay, borçlunun talebi üzerine, teminat mukabili temyiz incelemesi sonuçlanmadan önce icranın ertelenmesi kararı verebilir. Bununla birlikte, aile hukuku, kişiler hukuku ve taşınmaz mallar üzerindeki aynî haklara ilişkin ilâmlar kanunen, derhal icra edilemez. Bu ilâmlar şeklî anlamda kesinleşmeden önce ilâmlı icra takibi başlatılırsa, icra mahkemesi icra memurunun işlemine karşı yapılan şikâyet üzerine derdest icra takibini iptal eder. Çünkü bu tür ilâmların ilâmlı icra kapsamında icraya konulabilmesi için şeklî anlamda kesinleşmesi gerekir.

İcra Takibi, İlâmlı İcra, Kesin Hüküm Teşkil Eden İlâmlar, İcranın Ertelenmesi, İcra Mahkemesi.

Judgments about money claims and movable delivery are enforceable before constitutes a res judicata, regardless of any ordinary methods of review (appeal). These judgments can be enforceable in spite of their being subject to methods of appeal. The court of cassation, upon request of the debtor, may order suspension of enforcement of judgment before the hearing of the appeal, ordering the posting of security by the debtor. However judgments involving property rights over immovable properties, family law and law of persons are not enforceable by law as of the time they where rendered. If enforcement proceeding starts before they constitutes a res judicata in these judgments, enforcement court judge shall review complaint concerning the enforcement and bankruptcy offices transaction and will annul pending enforcement proceedings. Because these kinds of judgments must constitute a res judicata in order to be enforceable within the framework of enforcement of court decisions.

Enforcement Proceeding, Enforcement of Court Decisions, Judgments Constitutes a Res Judicata, Suspension of Enforcement of Judgment, Enforcement Court.

§ 1. OLAĞAN KANUN YOLUNA BAŞVURUNUN İLÂMIN İCRASINI ERTELEMEMESİ

Kıta Avrupası hukukunun uygulandığı ülkelerde ilâmlı icrada temel ilke, bir nihaî kararın, kanun yoluna başvuru süresi geçmeden veya başvurulmuşsa kanun yolu incelemesi tamamlanmadan ilâmlı icra yoluyla icra edilememesidir. Zîrâ nihaî kararın icrası, davanın devamı olarak görülmekte ve kanun yoluna başvurulması ilâmın icrasını ertelemektedir¹.

Bu temel ilkeye bâzı istisnalar kabul edilmiştir. Bu bağlamda hükmü veren mahkeme, ilâmın icrasının gecikmesi hâlinde davayı kazanan tarafın telafisi güç veya imkânsız bir zarara uğrayabileceği kanaatine varırsa, geçici icrasına karar verebilir. Örneğin Fransız hukukunda hükmün geçici icrası kararında mahkeme, icrayı talep eden tarafın, hükmün bozulması veya değiştirilmesi hâlinde, diğer tarafın geçici icra nedeniyle uğrayabileceği zararı karşılayacak bir teminat göstermesini emredebilir² (NCPC a. 514-526). İtalyan hukukundaki usûl de büyük ölçüde Fransız hukukuna benzerdir (CPC a. 337; 373; 401-407). Alman hukukunda genel kural aynı olmakla birlikte, belirli türdeki hükümler, teminat göstermek şartıyla derhal icra edilebilir. Diğer hükümlerin ilâmlı icraya konulabilmesi için, mahkemenin dava derdestken hükmün icrasına özel olarak yetki vermesi gerekir. Ancak bu hâlde de diğer tarafın, icranın geçici durdurulmasını (einstweilige Einstellung der Zwangsvollstreckung) isteme hakkı vardır³ (ZPO § 707-720a).

Mukayeseli hukuk sistemlerinde, hükme karşı kanun yoluna başvurulması ve kanun yoluna başvurunun hükmün icrasını erteleyici etki doğurması hâlinde, davayı kazanan tarafla kaybeden tarafın çatışan menfaatleri bağdaştırılmaya çalışılmış ve bu maksatla mahkemelere belli ölçüde takdir yetkisi tanınmıştır⁴.