Rus Hukukunda Şirketin Devralınması: ‘şirket Avcılığı

Company’s Hostile Takeover in the Russian Law

Nargiza BERDİMURATOVA

Bu çalışmada Rus şirketler hukuku tarihinde geçen önemli olgulardan ‘şirket avcılığı’ndan bahsedilmiştir. M&A piyasasına değinirken şirketler hukukundaki birleşme ve devralma kavramları hem Avrupa hukukunda hem de Rus hukukunda nasıl anlaşıldığını tartışılmaktadır. Rus hukukunda şirketin devralınmasına ilişkin teorik ve kanuni uygulamalarla birlikte dostça ve dostça olmayan devir sınıflandırılması getirilmektedir. Şirket avcılığın Rusya’da yer alan gelişimi ve yavaş yavaş azalmasının sebebi olarak yasal değişikliklerin getirilmesi (İflas Federal Yasası, Ceza Kanunu, Anonim Şirketler Federal Yasası vb.) gösterilmektedir. İlaveten tipik şirket avcılığın devralma yöntemleri yanında bu olguya karşı önleyici tedbirler de hükümet ve iş ortamı tarafından tasarlanmaktadır.

Şirket Avcılığı, Devralma, Dostça Devir, Kara Devir.

“Corporate raid” is one of the crucial phenomena in the history of the Russian company law, which will be discussed in this article. Whereas a word should be spoken to M&A market, some approaches either of the Western law or Russian law regarding the mergers and acquisitions concepts will be also argued. As well as theoretical and legal implementations concerning the acquisitions in the Russian law are being considered, friendly and hostile takeovers’ classification has also been outlined. Corporate raid’s place in Russia, its evolution and gradual falling down, statutory developments (Bankruptcy Federal Law, Criminal Code, Company Federal Law ets.) against to it are discussed in the following chapters of the article. Additionally typical corporate raid’s methods and preventive measures against to it are being drafted by government and business environment.

Corporate Raid, Acquisitions, Friendly Takeover, Hostile Takeover.

§ GİRİŞ

Şirket birleşme ve devralma eğilimi son yüzyılda gelişmektedir. Genel olarak birleşme ve devralmalar ekonomiye önemli, işlevli ve yararlı bir katkıda bulunmaktadır. Ancak aynı eğilimler Rusya’da spesifik özellikleri taşımaktadır. Zira bazı sözleşmelerin amacı, elde edildiği teşebbüsün geliştirmesi değil; o teşebbüsün zaptı ile sonradan satılması veya iflas ettirilmesidir. Bunun nedenleri arasında da Rusya’nın tarihi ve iş kültürüne özgü vasıfları, büyük sovyet devletin yıkılmasıyla o devletin malvarlığına geçerli hükümetin sahip çıkamaması, pazar piyasası ortamına hazırlık olmadan aniden halkın başına yağmur gibi ekonomik krizlerin yağması gösterilebilir. Bu zor dönemde hukuk yeni olan ekonomik hayatı ve politik sistemi düzenleyene dek yasa dışı işler işlenmeye başlamış ve Batıda az yer alan şirket avcılığı Rusya şartlarını uygun görmüştür.

Bu çalışmanın amacı şirket avcılığının bir hukuki olgu olarak niteliklerini incelemektir. Konu olarak devralmanın ayrı türü olan şirket avcılığı araştırılacaktır.

1. GENEL OLARAK BİRLEŞME VE DEVRALMA

Batı literatüründe oybirliği ile yapılmış birleşme ve devralmaya yönelik bir tanımdan bahsetmek mümkün değildir. Zira Avrupa hukukunda birleşme ve devralma kavramları arasında kesin bir ayırım yapılmamaktadır. Bazı yazarlar birleşme ve devralmalar ikameli terimler olarak ifade ederken¹, diğer bazı yazarlar ise devralmayı birleşmenin ayrı bir nevi olarak kabul etmektedir². Hukuktaki bu kavram kargaşasının nedeni, birleşme ve devralmanın ekonomik faaliyetlerden ortaya çıkması ve bunun hukuki karşılığını bulmakta zorlanılmasıdır.