Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ve Varlık Barışı
Restructuring of Some Receivables and Wealth Amnesty
İmdat TÜRKAY
TBMM tarafından 03/08/2016 tarihinde kabul edilen 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun ile özel sektörün kamuya olan borç yükünün azaltılarak borçlara taksitle ödeme imkânı getirilmesi, ihtilafların sulh yoluyla sonlandırılması, vergi incelemesinde olan konuların dava yoluna gidilmeksizin çözümlenmesi, vergilemede öngörülebilirliğin artırılarak geçmiş vergilendirme dönemleri ile ilgili olası risklerin ortadan kaldırılması, işletme kayıtlarının fiili durumlarına uygun hâle getirilerek kayıtlı ekonomiye geçişin teşvik edilmesi, 6552 sayılı Kanun kapsamında yapılandırılan alacakların, Kanunun öngördüğü şartlar dâhilinde ödeyemeyen borçlulara yeniden bir hak verilerek kamu alacaklarının tasfiyesi öngörülmüştür.
Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması sonucunda; mükelleflerin borç yükü azalacak ve mükellefler rahatlayacaktır. Yapılandırma sonucunda vergi idaresi ile mükellefler arasındaki vergi ihtilafları çözülecek, matrah artırımı ile mükelleflerin inceleme kaygısı ve riski azalacak, işletme kayıtları gerçek duruma uygun hale gelecektir. Önceki yapılandırma kanunlarından halen yararlanmaya devam edenler de yapılandırmaya başvurabileceklerdir. 6736 sayılı Kanunla yapılan düzenlemede, diğer yapılandırma kanunlarında olmayan, peşin ödeme indirimi imkanı bulunmaktadır. Ayrıca, pişmanlıkla veya kendiliğinden beyan imkanı, inceleme ve tarhiyat aşamasında bulunan işlemlere getirilen kolaylıklar ve kredi kartıyla ödeme gibi birçok imkan ve kolaylıklar getirilmektedir. Kısaca, varlık barışı denen düzenleme ile de yurtiçi-yurtdışı bazı varlıklar milli ekonomiye kazandırılacak ve bu durum Türkiye’nin ekonomik büyümesine katkı sağlayacaktır.
6736 Sayılı Kanun, Kesinleşmiş Vergi ve Ceza Borcu, İdari Para Cezası, Vergi/Ceza İhtilafları, Borç Yapılandırması, Peşin/Taksitle Ödeme, Stok Düzeltme, Matrah ve Vergi Artırımı, Yİ-ÜFE, Varlık Barışı, Sigorta Prim Borcu.
Liquidation of debts are projected with the Restructuring of Some Receivables Law no. 6736 adopted on 03/08/2016 by TBMM (Grand National Assembly of Turkey) by providing opportunity for private sector to pay debts to government by installments, settlement of disputes amicably, settlement of issues under tax audit without filing cases, removal of possible risks relevant with the previous periods by increasing predictability, encouragement of formal economy by bringing the corporate records appropriate to their actual situations, by giving rights to debtors again who couldn’t make payment of the receivables structured in the scope of the Law no 6552, within the conditions of the Law.
Debt burden of the taxpayers will decrease and the taxpayers will ease as a result of the Restructuring of Some Receivables. Tax conflicts between the tax offices and the taxpayers shall be settled as a result of the restructuring, audit concern and risk of taxpayers with the tax base increase will decrease, the corporate records shall become appropriate with the actual situation. The ones who benefit from the previous structuring laws might apply for the restructuring. There is an advance payment discount opportunity under the arrangements made with Law no. 6736 which hasn’t been given with the previous structuring laws. Additionally there are several opportunities and benefits such as payment with credit card and conveniences to the procedures under audit and assessment phase, opportunity to declare with remorse or by one’s own accord. Briefly some assets at home and abroad shall contribute to the national economy with the arrangement called wealth asset and this shall ensure growth of economy in Turkey.
Law No. 6736, Finalized Tax Debt and Penal Obligation, Administrative Fine, Tax/Fine Disputes, Debt Structuring, Advance/Installment Payment, Stock Correction, Tax Base and Tax Increase, Domestic Producer Price Index, Wealth Amnesty, Insurance Premium Debt.
1. Giriş
Bilindiği üzere, bazı alacakların yeniden yapılandırılması ile ilgili 6111 sayılı Kanun 2011 yılında, 6552 sayılı Kanun ise 2014 yılında kabul edilerek uygulamaya geçirilmişti. Söz konusu kanunlarla, vergi mükelleflerine birçok imkân sağlanmış ve vergi borcu olan mükelleflerin birikmiş vergi ve vergi cezası borçlarının yapılandırılmasına imkân veren düzenlemeler yapılmıştı. Son olarak TBMM’de kabul edilen 03.8.2016 tarihli ve 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun1 ise kapsam ve içerik olarak son derece geniş bir vatandaş ve mükellef kitlesini ilgilendirmektedir. Milyonlarca kişiyi ilgilendiren düzenlemeyle; vergi, sigorta ve diğerleri toplam 168 milyar borç yapılandırma kapsamına girmektedir. Düzenlemeyle, en çok birikmiş vergilerin ve cezaların ödenmesine imkân sağlanmaktadır. Rakamlarla yapılandırma kapsamına girecek kamu alacaklarına bakarsak, getirilen düzenlemenin ne kadar çok vatandaşı ilgilendirdiği ortaya çıkmaktadır. Şöyle ki, yapılandırmadan yararlanacak bazı kamu alacakları şöyledir; 6,3 milyon vatandaşın/mükellefin vergi dairelerine olan toplam borcu 90 milyar TL, 4,2 milyon vatandaşın 6,5 milyar lira birikmiş trafik para cezası borcu var, 8,9 milyon kişinin SGK’ya 67,7 milyar TL kesinleşmiş sigorta prim borcu var, 581 bin kişinin Yurt-Kur’a öğrenim ve harç kredisi borcu var ve tutarı 2,1 milyar TL, 158 bin kişinin ecrimisil borcu var ve tutarı 1,1 milyar TL’dir. Yapılandırmanın en önemli iki kısmını oluşturan vergi ve sigorta borçlarında toplam (90+67,7=) 157,7 milyar TL alacak yapılandırma kapsamında bulunmaktadır. Ayrıca, mükelleflerin vergi dairesine hangi tür vergi ve ceza borcu olursa olsun 50 TL’nin altında kalan borçların tamamı silinmektedir.
6736 sayılı Kanunun Genel Gerekçesinde2; 10. Kalkınma Planı ve bu Plana bağlı olarak hazırlanan Öncelikli Dönüşüm Programları kapsamında ülkemizde yatırımların ve istihdamın artırılması, üretimin teşvik edilmesi, araştırma-geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesi ve ülkemizin cazip bir yatırım merkezi haline getirilmesi amaçlarına hizmet etmek üzere, belli stratejik hedefler gözetilerek hazırlanan Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun TBMM’de kabul edildiği belirtilerek; yatırım ortamının iyileştirilmesi suretiyle, ülkemizin uluslararası yatırımlar açısından cazibe merkezi haline gelmesinin sağlanması yanında, ekonomik kalkınmanın sürdürülebilir şekilde devamlılığının da sağlanması gerektiği belirtilmiştir. Kabul edilen Kanunla, yatırımların arttırılarak kalkınmanın temin edilmesine yönelik kararları desteklemek müteşebbislerin iş ve yatırım kararlarına daha sıhhatli bir şekilde odaklanmalarına imkân sağlamak için;
amaçlanmıştır. Kanunun Gerekçesinde ayrıca, 6552 sayılı Kanun kapsamında yapılandırılan alacakları, Kanunun öngördüğü şartlar dâhilinde ödeyemeyen borçlulara yeniden bir hak verilerek kamu alacaklarının tasfiyesine ve bazı varlıkların milli ekonomiye kazandırılmasına imkân sağlanması amaçlarıyla da düzenlemeler yapıldığı belirtilmiştir. Bu çalışmada, 6736 sayılı Kanunla genel olarak yapılandırma kapsamındaki alacaklara değinildikten sonra, Maliye Bakanlığı tarafından takip ve tahsili yapılan vergiler ve cezalar ile idari para cezalarının yapılandırılması, ihtilaflı alacakların çözümü, matrah ve vergi artırımı, işletme kayıtlarının düzeltilmesi ve bazı varlıkların milli ekonomiye kazandırılması gibi konular incelenecektir. Ayrıca, son bölümde kısaca Sosyal Güvenlik Kurumu alacaklarının yapılandırılması hakkında da kısa bilgiler verilecektir.
